Młodzi potrzebują iskry

ANNA SKOPIŃSKA: – Prowadzi Pani jedną z najprężniej działających świetlic środowiskowych w naszej archidiecezji. Świetlica – dom działa już kilka lat, jakim wysiłkiem pracy odbywa się jej funkcjonowanie?

MARIANNA STRUGIŃSKA-FELCZYŃSKA: Świetlica środowiskowa w parafii Matki Boskiej Dobrej Rady w Zgierzu działa od października 2000 r. Powstała na prośbę parafian skierowaną do ks. proboszcza Henryka Góry, aby wesprzeć w sposób systematyczny rodziny. Ksiądz Proboszcz zaprosił do współpracy nauczycieli i wszystkich, którzy mogliby pomóc. Odzew na ogłoszenie był błyskawiczny i liczny.
Wystąpiliśmy do organizacji działających w Kościele, do ruchów i stowarzyszeń, aby nas któreś przygarnęło, ale żadna nie była zainteresowana z powodu licznych obowiązków wynikających z prowadzenia świetlicy. Po dwóch latach funkcjonowania świetlicy wybraliśmy się do kurii biskupiej po poradę. Tam spotkaliśmy na dyżurze ks. Marka Stępniaka, którego nie znaliśmy wcześniej. Przyjeżdżał później kilkakrotnie do nas, do Zgierza, i zachęcał do założenia Parafialnego Oddziału Akcji Katolickiej. Jednym z zadań miało być prowadzenie świetlicy. I tak już świetlica działa 16 lat. Od samego początku prowadzona była na zasadach wolontariatu, szukaliśmy wsparcia wśród przedsiębiorców. Dopiero po kilku latach zaczęliśmy składać wnioski do Urzędu Miasta i otrzymywać wsparcie finansowe. Na początku byliśmy w budynku nowej plebanii, bo budynek starej plebanii przeznaczony był do rozbiórki. Po przyjściu ks. proboszcza Andrzeja Blewińskiego do parafii i ponownej ekspertyzie budynku, postanowiono wyremontować go i przeznaczyć na świetlicę.
Aktualnie na potrzeby świetlicy dysponujemy 600-metrową powierzchnią. POAK co roku pisze wnioski, aby pozyskać finanse na pomoc w częściowym pokryciu kosztów utrzymania – ogrzewania, środków czystości, wyżywienia. Poszukuje sponsorów, aby weprzeć działalność dydaktyczną dzieci.
Członkowie i sympatycy Akcji Katolickiej wspierają działalność świetlicy. Jedni pomagają w nauce, inni przygotowują kanapki, sprzątają, robią zakupy.

– Zazwyczaj odwracamy się od ludzi, którzy mają problemy, osoby ze zgierskiej Akcji Katolickiej – przeciwnie. Takich ludzi nie brakuje?

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

– Jest ich z roku na rok coraz więcej, to nie jest problem marginalny. Są to wartościowe osoby, które nie zawsze mogą znaleźć swoje miejsce w życiu. Transformacje społeczne XX wieku spowodowały powiększenie się problemów w kraju, naszym mieście. Te problemy to między innymi pijaństwo, rozbicie rodzin, przestępczość czy samobójstwa. Moga one wynikać z chorób, wypadków, uzależnień.

– Poprzez dzieci widać, jakie problemy dotykają rodziny?

– W dzisiejszych czasach wraz z rozwojem cywilizacji pojawiają się coraz to nowe problemy. Pierwszym jest trudna sytuacja materialna, brak funduszy do życia, a co za tym idzie – niemożność utrzymania rodziny, zapewnienia jej podstawowych dóbr. Ludziom biednym trudno jest wyjść z finansowych kłopotów. Negatywnie wpływa na nich koszt utrzymania. Pogrążeni w nędzy, niejednokrotnie sięgają po alkohol. Równie negatywnie jak ubóstwo, na rodzinę wpływa brak czasu rodziców dla dzieci. Coraz częściej obserwowanym zjawiskiem w społeczeństwie jest pogoń rodziców za karierą zawodową. Dziecko wychowywane w takiej rodzinie ma bardzo ciężko. Następnym problemem są narkotyki. Szukanie sposobów na rozładowanie napięć czy rozwiązania problemów życiowych prowadzi do uzależnienia od substancji psychoaktywnych. Konflikty w rodzinie w grupach rówieśniczych czy chęć ucieczki są częstą przyczyną sięgania po narkotyki. Każdy narkoman traci kontakt z rodzicami i rodzeństwem. Tym samym zostaje zachwiana emocjonalna funkcja rodziny. W rodzinie pojawia się bardzo często agresja. Ta słowna – poprzez groźby oraz wypowiedzi poniżające, negatywne opinie, czy agresja fizyczna. Często agresja zaczyna się w postaci złośliwych uwag, a kończy się na biciu czy nawet zabójstwie.
Kolejnym ważnym problemem współczesnej rodziny jest niewątpliwie bunt i konflikt międzypokoleniowy. Jest to zjawisko bardzo powszechne, dosięga większość rodzin. Młodzi ludzie wkraczając w nowy etap swojego życia, naturalnie buntują się przeciw wszystkim dotychczasowym normom i wartościom, a także nierzadko przeciwko rodzicom. Obserwując uczestników świetlicy, widzę, że bardzo aktualnym problemem są nałogi. Powodują oddalenie się członków rodziny od siebie, a co za tym idzie – niejednokrotnie rozpad rodziny. Jest to bardzo poważny problem rodzinny.

Reklama

– Jakie zachowania , sytuacje pozostają w dzieciach na wiele lat?

– Nieumiejętność radzenia sobie z własnymi emocjami, co może skutkować agresją, wszelkiego rodzajami uzależnieniami, porażeniem, psychicznie – zaniżoną samooceną i obrazem samego siebie. W dzieciach z rodzin, gdzie jest agresja, powstaje obraz, że przemoc jest czymś naturalnym. Brak wiary, że mogą coś zrobić, wysokie poczucie lękliwości przed każdą nową sytuacją. Dlatego trzeba na takie dziecko spojrzeć z troską, wesprzeć rozmową, akceptacją.

– Czy udaje się dzieci z rodzin niewydolnych wychowawczo wyprowadzić tak, by zupełnie odcięły się od środowiska?

– W mojej działalności mam kilka przypadków, że podopieczni świetlicy ukończyli studia, założyli rodziny i funkcjonują normalnie w swoich środowiskach.

– Jakie zadanie powinien mieć Kościół w wyciąganiu dzieci z trudnych środowisk? Jakie zadanie ma w procesie formowania młodego człowieka?

– Młodzież poszukuje kontaktu, rozmowy, gdyby nie czuła potrzeby, nie przychodziłaby do świetlicy, bo tu może spotkać księdza. Młodzi ludzie potrzebują wzorca postawy moralnej i duchowej, aby budować dobro, ale, niestety, podstawy tej nie zapewniają wszystkie rodziny. Dlatego Kościół musi dążyć do bliższego i bardziej zindywidualizowanego kontaktu z młodym człowiekiem, by nie szukał go w innych wspólnotach. Młodzi potrzebują iskry, która ich zapali do działania, propozycji konkretnej formacji, która ich będzie kształtować i sprawi, że odnajdą swoje miejsce w Kościele.

Z Edmundem Muszyńskim i Mirosławem Widlickim o nowym szturmie na PAST-ę i walce o ideały Armii Krajowej rozmawia Wiesława Lewandowska

WIESŁAWA LEWANDOWSKA: – Jest Pan, Panie Prezesie, jednym z nielicznych już, niestety, przedstawicieli pokolenia Armii Krajowej...

EDMUND MUSZYŃSKI: – Jednym z ostatnich i coraz bardziej bezsilnych, nie tylko z powodu stanu zdrowia. Bardzo martwi mnie stan naszego AK-owskiego środowiska. Choć jest w nim wciąż jeszcze wielu ludzi prawdziwych, doskonale czujących przesłanie Armii Krajowej, to jestem bardzo zniesmaczony postawą tych, którzy od kilku już lat decydują o naszym Światowym Związku Żołnierzy Armii Krajowej. Tak naprawdę trudno mi powiedzieć, kim są ci ludzie, bo na pewno nie rozumieją słów: „Bóg, Honor i Ojczyzna”.

– Kim zatem są dzisiejsi członkowie Światowego Związku Żołnierzy AK?

MIROSŁAW WIDLICKI: – W ostatnich latach rzeczywiście coraz trudniej to określić. I takie pytania zadają nam członkowie terenowych kół AK. Sprawa była oczywista w latach 90. ubiegłego wieku, gdy żyło jeszcze wielu dowódców AK, gdy wszyscy dobrze się znali i na ogół znali swoją przeszłość. Po 2000 r. szeregi poszerzały się o wolontariuszy – takich jak ja – niekombatantów, ale przybywało też członków kombatantów, których nie miał kto weryfikować i którzy następnie trafiali do władz różnych szczebli, również do Zarządu Głównego.

– Czy częste są dziś życiorysy AK-owskie niedostatecznie uwierzytelnione?

M. W.: – To przykre, ale krążą takie opinie, a te przypadki, nawet jeśli nie są zbyt częste, to i tak podważają wiarygodność całego związku. Poza tym w ostatnich latach, w czasach docierającej do nas liberalizacji, można zaobserwować odchodzenie związku od swoich ideałów. Gdy pan prezes Muszyński napisał piękną „Preambułę” do naszego statutu (aby przeciwstawić się tej liberalizacji), wywołało to protesty, Zarząd Główny przegłosował odrzucenie „Preambuły”.

– Dlaczego?

M. W.: – Dlatego, że była zbyt „bogoojczyźniana”, a teraz to nie na czasie. Dwadzieścia lat temu taka reakcja byłaby nie do pomyślenia. Bardzo więc stępiła się ta szczególna czujność, nawet w ludziach powołujących się na etos AK, a niedługo już nie będzie tych, którzy dziś starają się tę czujność budzić...

– Światowy Związek Żołnierzy AK stara się jednak przekazać swą wartę następnemu pokoleniu, poprzez tzw. członków nadzwyczajnych...

M.W.: – Ludzie młodsi, niekombatanci, jeśli deklarują przywiązanie do wartości i etosu Armii Krajowej i chcą czynnie i całkowicie bezinteresownie pracować w związku, by zaszczepić ten etos szczególnie w młodym pokoleniu, otrzymują status członka nadzwyczajnego – bez praw wyborczych. Po roku działalności i pozytywnej opinii prezes okręgu ma prawo nadać im status członka zwyczajnego – z prawami wyborczymi, lecz oczywiście bez uprawnień kombatanckich. Taki właśnie status ja posiadam. Mimo że jestem z młodszego pokolenia, to podobnie jak pan prezes Muszyński ubolewam nad odchodzeniem (mam nadzieję, że to wyjątki) od Boga, ale i z honorem jest różnie.
E. M.: – Niedawno byłem bardzo zdumiony tym, że kilka osób przyjęło medale zasługi od... prezydenta Niemiec. Choć tego nie nagłaśniano.
M. W.: – Prezydent Niemiec wręczył te odznaczenia powstańcom warszawskim, odpowiednio dobranym członkom naszego związku. Naszym zdaniem, przyjmowanie ich było co najmniej dwuznaczne moralnie i mogło budzić niesmak.
E. M.: – Ja z zasady odmawiałem przyjmowania odznaczeń. Przyjąłem tylko Krzyż Armii Krajowej i Krzyż Partyzancki.

– Kiedy, Panów zdaniem, zaczęły się te „budzące niesmak” zmiany?

E. M.: – Moim zdaniem, widać je wyraźnie od czasu, gdy w Polsce zaczęli rządzić liberałowie, czyli Platforma Obywatelska. Wcześniej nikt w naszym środowisku nie ośmielał się kwestionować wartości, z których wyrasta etos AK. Nagle okazało się, że wszystko można wyśmiać, nawet splugawić, a w najlepszym razie przemilczeć.
M. W.: – Dwa lata temu pewna szkoła przyjęła imię jednego z naszych bohaterów lotników i... na jej sztandarze zabrakło słowa „Bóg”, jest tylko „Honor i Ojczyzna”. Komuś przyszło do głowy, żeby tak ocenzurować sztandar.

– Pytaliście, dlaczego tak się stało?

E. M.: – Nie miał kto zadać tego pytania, bo na uroczystość nawet nas nie zaproszono. Może dlatego, że byśmy tam tylko przeszkadzali jako strażnicy „przestarzałych wartości”.
M. W.: – Po prostu atmosfera poprawności politycznej trafiła pod strzechy. Decyzję w tej konkretnie sprawie najprawdopodobniej podjęli sami nauczyciele tej szkoły, może rodzice, a w najmniejszym stopniu młodzież.

– Kłopoty z wypełnianiem misji ŚZŻAK nie polegają więc dziś tylko na tym, że odchodzą już ci, którzy swym życiem zaświadczali, czym jest hasło: „Bóg, Honor i Ojczyzna”...

M. W.: – Faktem jest, że jeszcze kilkanaście lat temu, kiedy wśród nas była większa liczba dowódców o niekwestionowanym autorytecie, łatwiej było wypełniać tę patriotyczną misję w obronie najważniejszych polskich wartości.
E. M.: – Istotnie, od kilkunastu lat nie tylko na tym polegają nasze kłopoty. Wystarczy tu przypomnieć perturbacje z zakładaniem Fundacji Polskiego Państwa Podziemnego, która miała być materialną bazą dla działalności ŚZŻAK. Kiedy zaczynaliśmy powoływać fundację w roku 1998, było jeszcze całkiem uczciwie...

– Co to znaczy?

E. M.: – Założycielami fundacji mieli być pospołu Światowy Związek Żołnierzy AK i warszawski Urząd Wojewódzki. W końcu jednak jedynym fundatorem został nasz związek. Tak się złożyło, że wybrano mnie na pierwszego prezesa fundacji. To było w czasie, kiedy kończyły się rządy Jerzego Buzka, a AWS tracił poczucie bycia partią uczciwą. Przygotowałem wtedy projekt statutu, potem kolejne, których z jakiegoś powodu długo nie chciano zaakceptować w Krajowym Rejestrze Sądowym. W końcu, po pokonaniu licznych kłód pod nogami, we wrześniu 1999 r. statut został zarejestrowany. Fundacja mogła więc wreszcie przyjąć darowiznę – czyli przejąć budynek PAST-y. Ale to nie koniec kłopotów. Prawdziwa walka dopiero się zaczęła.

– Zaczęła się nowa walka o PAST-ę?

E. M.: – Tak, i to równie zacięta jak ta w 1944 r. Od początku było jasne, że ktoś za wszelką cenę chce nam uniemożliwić przejęcie PAST-y, czyli jej nieodpłatne scedowanie przez Skarb Państwa na rzecz naszej fundacji. Państwo musiało wypłacić sowite odszkodowanie firmie do tej pory administrującej tym budynkiem tylko w zamian za to, że nie będzie ona pretendowała do tytułu własności. O ile pamiętam, było to 960 tys. zł – ostatnie pieniądze, które miał do dyspozycji premier Buzek przed podaniem się do dymisji.
M. W.: – Gdyby nie to odszkodowanie, sprawa przez lata toczyłaby się w sądach, a z darowizny na rzecz naszego związku nic by nie wyszło. I tamta firma nadal by sobie pasożytowała na budynku PAST-y, podobnie jak czyniło to w innych miejscach wiele pokomunistycznych firm.

– Można powiedzieć, że to pan prezes Muszyński ponownie odbił PAST-ę?

M. W.: – Jak najbardziej, choć dzisiaj wielu się do tego przyznaje...
E. M.: – ...a nie mają nawet bladego pojęcia, jak ostro wtedy było. Po zarejestrowaniu statutu zaczęła się wojna podjazdowa – i to na wielu frontach – mająca nam uniemożliwić przejęcie PAST-y. W urzędzie wojewódzkim zadziałał ktoś wpływowy; urzędnicy zaczęli mnożyć trudności, zwłaszcza wicedyrektor wydziału gospodarki ziemią i geodezji, który aby rzecz maksymalnie utrudnić, przygotował specjalne plany geodezyjne wręcz uniemożliwiające przekazanie nam działki, na której stoi budynek PAST-y.
M. W.: – Działkę podzielono na dwie części – umyślnie w taki sposób, że część budynku PAST-y z windą wydzielono i przypisano do działki sąsiedniej! Chciano tak skomplikować sytuację prawną, by uniemożliwić, a co najmniej na bardzo długo odwlec przekazanie budynku Związkowi AK. To wszystko by się powiodło – bo ten chytry zabieg utrzymywano w ścisłej tajemnicy – gdyby nie to, że jedna z wysokich urzędniczek uczciwie ostrzegła pana prezesa Muszyńskiego, że coś takiego się kroi.
E. M.: – To prawda. Nikomu o tym nie mówiłem, ale wtedy zacząłem osobiście atakować wojewodę. Umowę przekazania darowizny, oczywiście, przedłożyłem wcześniej radcom prawnym w Ministerstwie Skarbu Państwa. Nikt tam nie miał żadnych zastrzeżeń. Pojawiły się one potem nagle – zaczęto domagać się od nas kolejnych bezsensownych dokumentów.
Do końca nie byliśmy pewni, czy podpisanie umowy w ogóle kiedykolwiek nastąpi, gdyż targi były niezwykle ostre. Strona przeciwna – na dobrą sprawę nie wiadomo kogo reprezentująca, nieżyczliwa – do końca miała chyba nadzieję, że do tego podpisania, mimo wcześniejszych uzgodnień, jednak nie dojdzie. Pomogły wspierające nas działania dyrektor Wydziału Skarbu Państwa i Przekształceń Własnościowych Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego Bożeny Grad, a szczególnie szefa Kancelarii Premiera Buzka ministra Mirosława Koźlakiewicza; przyszło polecenie od premiera, aby pan wojewoda podpisał dokument. To było 10 listopada 1999 r.

– Miał Pan wówczas wielką satysfakcję, poczucie zwycięstwa?

E. M.: – Tak, ale to poczucie trwało krótko, ponieważ już następnego dnia nie dostąpiłem zaszczytu uroczystego przejęcia budynku z rąk premiera Buzka... PAST-ę przejmował ówczesny prezes Światowego Związku Żołnierzy AK płk Stanisław Karolkiewicz, sam. Mnie zignorowano... Mimo że przecież byłem prezesem zarządu fundacji, adresatem całej korespondencji w tej sprawie, mimo że – powiem nieskromnie – przez wiele miesięcy sam walczyłem o PAST-ę.

– Cóż, taki zawsze był w Polsce los prawdziwych, najbardziej zasłużonych AK-owców, Panie Prezesie.

E. M.: – Pozostała mi tylko satysfakcja, że się udało, bo sam najlepiej wiem, że mogło się nie udać.

– Ale zasłużył Pan chyba na wdzięczność AK-owskiego środowiska?

E. M.: – No właśnie, najsmutniejsze jest, że tego nie jestem pewien...
M. W.: – Obydwaj z Prezesem jesteśmy w komisji statutowej związku i tak się składa, że wszystkie nasze najważniejsze poprawki do statutu zostały w głosowaniu odrzucone, m.in. wprowadzenie do statutu „Preambuły” i przywrócenie może nie Rady Naczelnej, ale Rady Starszych (złożonej z kilku powszechnie szanowanych kombatantów), która dbałaby o kręgosłup moralny związku i zabierałaby głos w sprawach ważnych dla Polski, którego dziś brakuje.
E. M.: – A ja mimo wszystko nie tracę nadziei, że w Światowym Związku Żołnierzy Armii Krajowej zajdzie jakaś dobra zmiana.

* * *