Pałac Branickich w Białymstoku to jedna z najlepiej zachowanych rezydencji magnackich epoki saskiej na ziemiach dawnej Rzeczypospolitej, stąd miasto często jest określane jako: „Wersal Podlasia”, „Wersal Północy”, a także „Polski Wersal”.
Początki pałacu sięgają XVI wieku. Zbudowany został przez architekta króla Zygmunta I Starego – Hioba Bretfusa, na zamówienie ówczesnych właścicieli Białegostoku – rodziny Wiesiołowskich. Od XVII wieku zamek był siedzibą rodu Branickich herbu Gryf. Stefan Mikołaj Branicki polecił przekształcić go w barokową rezydencję, dzięki czemu budowla przeżyła rozkwit i całkowicie się zmieniła.
Pomóż w rozwoju naszego portalu
Braniccy byli mecenasami sztuki, skupiali wokół siebie wielu znakomitych artystów, poetów, ludzi nauki i polityki. W pałacu działały: teatr, orkiestra, zespół baletowy, na gościnne występy przyjeżdżały włoskie aktorki. Gośćmi byli m.in.: król August II, książę kurlandzki Karol Krystian Wettyn, bp Ignacy Krasicki, Stanisław August Poniatowski, cesarz Józef II Habsburg, król Ludwik XVIII, a także posłowie francuscy, angielscy, tureccy i rosyjscy.
Reklama
Po śmierci ostatniego spadkobiercy rodu – Jana Klemensa Branickiego i upadku Rzeczypospolitej pałac stał się własnością cara Rosji Aleksandra I.
Upadek świetności pałacu rozpoczął się wraz z czasem rozbiorów. W 1944 r. budowla była zburzona w 70% przez wycofujących się Niemców, a później Armię Czerwoną. Odbudowa pałacu trwała do lat 60. XX wieku, a od 1950 r. w części był on siedzibą Akademii Medycznej, obecnie Uniwersytetu Medycznego. W czerwcu 2011 r. ukończono rekonstrukcję Pawilonu pod Orłem (na zdjęciu). Rekonstrukcja ogrodów trwała do 2012 r.
Ogród dolny, w stylu angielskim, przypomina park, ogród górny natomiast, zwany salonem ogrodowym, został założony na wzór ogrodów francuskich i tworzą go: alejki, bukszpanowe szpalery, labirynty i punkty widokowe. Całości dopełniają: fontanny, kaskady, altany, stawy, ogromna kolekcja rzeźb oraz setki egzotycznych roślin w donicach.
Na turystów czekają dwie trasy: zwiedzanie Muzeum Historii Medycyny i Farmacji oraz pałacowych wnętrz, a także dłuższy spacer w piwnicach, połączony z prezentacją multimedialną. /IC
