Reklama

Niedziela Częstochowska

Umiłował Kościół i Ojczyznę

Ks. Bolesław Wajzler (1881-1941) pozostał w pamięci dawnych uczennic i uczniów oraz całego Zawiercia jako wzorowy kapłan, wspaniały pedagog, wybitny historyk, człowiek szlachetny, społecznik i patriota

Niedziela częstochowska 6/2013, str. 3, 6

[ TEMATY ]

kapłan

Archiwum ks. Jacka Kapuścińskiego

Ks. Bolesław Wajzler

Ks. Bolesław Wajzler

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Ksiądz Bolesław urodził się 31 stycznia 1881 r. w Żarnowcu w powiecie olkuskim. Rodzice jego, Franciszek i Konstancja (z d. Kazibudzka) Wajzlerowie, pochodzili ze stanu mieszczańskiego. Nauki początkowe pobierał w domu rodzinnym. Następnie uczęszczał do szkoły elementarnej w Żarnowcu. Od 1893 r. kształcił się w szkole prywatnej, po ukończeniu której w 1897 r. zdał egzamin eksternistyczny w Petersburgu. W 1897 r. wstąpił do Seminarium Duchownego w Kielcach. Święcenia kapłańskie otrzymał dopiero 4 października 1903 r. Jak sam wspominał, było to „z powodu chwili… i braku lat”.

Na pierwszą placówkę duszpasterską został skierowany jako wikariusz do Pilicy. W 1907 r. przeniesiono go na roczny wikariat do Koziegłówek, a następnie objął stanowisko wikariusza w Zawierciu. Proboszczem był tam ks. Franciszek Zientara. Nowy wikariusz pełnił też funkcje prefekta etatowego w miejscowych szkołach elementarnych i średnich. Wraz z działalnością pedagogiczną szła u niego w parze troska o budzenie szerokich zainteresowań wśród mieszkańców miasta i dlatego współzałożył w 1910 r. Oddział Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego w Zawierciu. Prowadził przy tym dość ożywioną aktywność dobroczynną i społeczną.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Reklama

Interesującym epizodem w jego życiu było objęcie w 1916 r. probostwa w Chruszczobrodzie. Jednak już po roku otrzymał przeniesienie na stanowisko dyrektora Żeńskiego Seminarium Nauczycielskiego im. A. Osuchowskiego w Zawierciu, którego był współzałożycielem. Stanowisko dyrektora piastował do 1922 r. Jednocześnie był prefektem etatowym oraz nauczycielem historii i łaciny w wielu szkołach zawierciańskich. Oprócz tego przez kilka lat był przewodniczącym miejscowego Dozoru Szkolnego oraz należał do zarządu Polskiej Macierzy Szkolnej w Zawierciu.

W 1925 r. wszedł w skład duchowieństwa diecezji częstochowskiej. Nadal prowadził działalność duszpasterską i społeczną wśród zawiercian. W latach 1934-35 należał do Komitetu Budowy Państwowego Gimnazjum i Liceum Koedukacyjnego w Zawierciu. Wielokrotnie swoją postawą dawał przykłady pięknej i bezinteresownej miłości Boga i bliźniego. Szczególnie widoczne to było podczas wielkiego kryzysu światowego, kiedy poziom życia mieszkańców Zawiercia drastycznie spadł. Tak opisuje wówczas heroiczne postawy księdza jeden z jego biografów Piotr Grzyb: „[…] przychodził z pomocą młodzieży dotkniętej biedą. Zaopatrywał ją w podręczniki i przybory szkolne, dawał pieniądze na odzież, obuwie, opłacał kolonie letnie, a zawsze czynił to bezimiennie. Interesował się rodzinami bezrobotnych w mieście, a dzieci chore i sieroty otaczał szczególną troską, zabiegał o ich leczenie, żywienie, ubranie i naukę. Chorą na płuca uczennicę Seminarium wysłał na swój koszt na leczenie do Zakopanego […] Dla siebie mało potrzebował, w większości swoje dochody przeznaczał dla niezamożnych uczennic i uczniów. Znany jest przypadek, że sutannę, którą sprawiły mu zaprzyjaźnione osoby, przeznaczył na płaszcz biednej uczennicy, która po ukończeniu Seminarium rozpoczynała pracę nauczycielską”.

Reklama

Należał też do zarządu Spółdzielni „Przyszłość” w Zawierciu i Rady Miasta. W latach 1930-39 był członkiem zarządu miasta Zawiercia. W swoich poglądach politycznych sympatyzował z Chrześcijańską Demokracją. Posiadał bogatą bibliotekę prywatną, a w niej wybitne dzieła teologiczne i historyczne. Dość wspomnieć, że na rzecz Gimnazjum Męskiego im. T. Kościuszki w Wieluniu przekazał ok. 300 książek. Jego biegłość w różnego rodzaju naukach została dostrzeżona przez Polską Akademię Umiejętności w Krakowie, bowiem przez wiele lat był jej członkiem-korespondentem. Wygłaszał także referaty podczas różnych zjazdów i kursów, organizowanych dla miejscowej inteligencji. Szczególnie umiłował sobie historię. Jedna z jego uczennic Krystyna Klajn tak wspomina jego wykłady: „[…] był wybitnym nauczycielem, wybitnym znawcą psychiki młodzieży, człowiek o głębokiej wiedzy w wielu dziedzinach nauki, szczególnie historii. Młodzież kochała go i ceniła. Miał dar pięknej wymowy. Jego wykładów porywających w treści słuchano z zapartym tchem. Lekcje religii i historii należały w szkole do najciekawszych, najgłębiej przeżywanych i najbardziej lubianych przez młodzież”.

W 1938 r., po niespodziewanym wypadku samochodowym dotychczasowego proboszcza zawierciańskiego, zajął jego miejsce. Przeprowadził wiele akcji duszpasterskich, a w tym uroczystości VII Diecezjalnego Kongresu Eucharystycznego. Z tej okazji ukazała się niewielka publikacja o dziejach miasta i parafii, którą napisał znany czytelnikom całej ówczesnej Polski pisarz Włodzimierz Sulima Popiel. Była to pierwsza praca wydana drukiem na temat Zawiercia.

3 września 1939 r. wojska niemieckie wkroczyły do Zawiercia. Wówczas w pierwszej kolejności aresztowano miejscową inteligencję. Wśród więźniów znalazł się także ks. Wajzler. Po wyjściu z więzienia zaraz zaangażował się miejscowy ruch oporu. Zaciągnął się do Związku Walki Zbrojnej, gdzie pełnił funkcje skarbnika i kapelana. Współpracował też z podziemną organizacją „Płomień” i prowadził tajne nauczanie religii, historii i geografii. Codziennie ponadto odprawiał Mszę św. w intencji ojczyzny. W wyniku zdekonspirowania organizacji „Płomień” został aresztowany przez gestapo (18 września 1940 r.). Początkowo przetrzymywano go w Zawierciu, ale z obawy przed rozruchami w mieście, dość szybko przewieziono go do więzienia śledczego w Opolu. Tam poddano go straszliwym torturom. Kapelan więzienny ks. Braun później wspominał: „das war ein wahrer Held” (to był prawdziwy bohater). 20 lutego 1941 r. wywieziono go do obozu koncentracyjnego w Oświęcimiu. Otrzymał numer obozowy 10 421. Tak zapamiętał ostatnie chwile jego życia jeden z współwięźniów: „Po kilku dniach twarz ks. kanonika była trudna do rozpoznania. Cała pokryta plamami koloru granatowego, oczy podbite, naderwane uszy, z których stale sączyła się krew. Spaliśmy razem z Księdzem Kanonikiem na sienniku wypchanym wiórami drewnianymi. Pracowaliśmy razem przy kopaniu rowów, noszeniu cegły, odnoszeniu zmarłych kolegów do krematorium. Po 2 albo 3 tygodniach ks. kanonik zgłosił się na izbę chorych, skąd już nie powrócił”. Zmarł 8 marca 1941 r. w opinii wielkiego męczennika i patrioty. Ciało jego poddano kremacji. Prochy umieszczono w urnie i pochowano najpierw w grobowcu rodzinnym w Żarnowcu, a po wojnie w grobowcu kapłańskim na cmentarzu parafialnym w Zawierciu.

Była to niezwykła osobowość. Jak zauważyli to niektórzy wcześniej: „Był skromny i nie uznawał podwójnej miary dla wielkich i małych. Z jednakowym uśmiechem i ukłonem witał i żegna przy drzwiach swego mieszkania harcerzyka w krótkich spodenkach, jak i dyrektora fabryki”. Ze względu na potencjał intelektualny nazywano go „chodzącą encyklopedią”. Za działalność na rzecz Kościoła otrzymał tytuł honorowy kanonika. A na pamiątkę jego wzorowej postawy ludzkiej i chrześcijańskiej mieszkańcy Zawiercia w 1990 r. nazwali jedną z ulic miasta imieniem ks. Bolesława Wajzlera.

2013-02-06 11:38

Oceń: +1 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Gryfino pamięta o pierwszym proboszczu ks. Janie Palicy

Pamięć o tym księdzu, pierwszym proboszczu Gryfina, jest i będzie trwała wśród żywych. Ks. Jan Palica miał niezwykle uduchowioną twarz (…), oczy patrzące daleko w przyszłość – mówił metropolita szczecińsko-kamieński abp Andrzej Dzięga 27 maja 2017 r. w kościele pw. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Gryfinie podczas uroczystości związanych z uczczeniem pierwszego proboszcza powojennego Gryfina. Dzień wcześniej w Urzędzie Miasta i Gminy w Gryfinie odbyło się spotkanie poświęcone wspomnieniom o tym kapłanie, które zorganizowano przy współpracy Stowarzyszenia Gryfiński Ruch Patriotyczny, Towarzystwo Miłośników Lwowa i Kresów Południowowschodnich oraz Stowarzyszenia Kresy Wschodnie Dziedzictwo i Pamięć. Gośćmi byli członkowie rodziny księdza – siostrzeniec Stanisław Zator z żoną Heleną i siostrą Marią Roman. Głównym prelegentem spotkania był dr Krzysztof Szczur, który opowiadał o trudnych losach kresowych i znaczeniu duchowieństwa w tym okresie. Stanisław Zator czytał wspomnienia z dziennika ks. Palicy. Profesor Bogdan Matławski referował temat mistycyzmu obrazów chrześcijańskich. Uczestnicy mogli również obejrzeć wystawę „Ksiądz Prałat Jan Palica – dobry gospodarz i sprawny organizator”.
CZYTAJ DALEJ

Rozważania bp. Andrzeja Przybylskiego: Uroczystość Wniebowstąpienia Pańskiego

2025-05-30 12:00

[ TEMATY ]

rozważania

bp Andrzej Przybylski

Magdalena Pijewska/Niedziela

Bp Andrzej Przybylski

Bp Andrzej Przybylski

Każda niedziela, każda niedzielna Eucharystia niesie ze sobą przygotowany przez Kościół do rozważań fragment Pisma Świętego – odpowiednio dobrane czytania ze Starego i Nowego Testamentu. Teksty czytań na kolejne niedziele w rozmowie z Aleksandrą Mieczyńską rozważa bp Andrzej Przybylski.

Pierwszą Księgę napisałem, Teofilu, o wszystkim, co Jezus czynił i czego nauczał od początku aż do dnia, w którym dał polecenia apostołom, których sobie wybrał przez Ducha Świętego, a potem został wzięty do nieba. Im też po swojej męce dał wiele dowodów, że żyje: ukazywał się im przez czterdzieści dni i mówił o królestwie Bożym. A podczas wspólnego posiłku przykazał im nie odchodzić z Jerozolimy, ale oczekiwać obietnicy Ojca: «Słyszeliście o niej ode Mnie – mówił – Jan chrzcił wodą, ale wy wkrótce zostaniecie ochrzczeni Duchem Świętym». Zapytywali Go zebrani: «Panie, czy w tym czasie przywrócisz królestwo Izraela?» Odpowiedział im: «Nie wasza to rzecz znać czasy i chwile, które Ojciec ustalił swoją władzą, ale gdy Duch Święty zstąpi na was, otrzymacie Jego moc i będziecie moimi świadkami w Jeruzalem i w całej Judei, i w Samarii, i aż po krańce ziemi». Po tych słowach uniósł się w ich obecności w górę i obłok zabrał Go im sprzed oczu. Kiedy jeszcze wpatrywali się w Niego, jak wstępował do nieba, przystąpili do nich dwaj mężowie w białych szatach. I rzekli: «Mężowie z Galilei, dlaczego stoicie i wpatrujecie się w niebo? Ten Jezus, wzięty od was do nieba, przyjdzie tak samo, jak widzieliście Go wstępującego do nieba».
CZYTAJ DALEJ

Leon XIV pozdrowił kolarzy Giro d'Italia: dbajcie o ciało i o ducha

2025-06-01 16:49

[ TEMATY ]

Papież Leon XIV

Vatican media

Papież Leon XIV pozdrowił kolarzy, którzy przed swoim ostatnim etapem wyścigu Giro d'Italia 2025 przejechali trasą przez Watykan. "Jesteście zawsze mile widziani w Watykanie" - mówił Ojciec Święty.

Przed ostatnim etapem Giro d'Italia kolarze wyścigu przejechali około 3-kilometrową trasą przez Watykan. Po wjeździe na terytorium Państwa Watykańskiego zostali pozdrowieni przez Papieża Leona XIV.
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję