Reklama

Niedziela Sandomierska

Świętokrzyskie odkrycie

Ślady trzech wcześniejszych kościołów odkryli archeolodzy pod posadzką bazyliki na Świętym Krzyżu

Niedziela sandomierska 8/2015, str. 1

[ TEMATY ]

Sandomierz

archeologia

Ks. Adam Stachowicz

Ks. Dariusz Malajka nad archeologicznymi odkrywkami

Ks. Dariusz Malajka nad archeologicznymi odkrywkami

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Badania archeologiczne w głównej nawie świętokrzyskiego sanktuarium przynoszą zaskakujące odkrycia sprzed wieków. Archeolodzy spodziewali się znaleźć pozostałości poprzedniej budowli, ale nikt nie przypuszczał, że w wykopie zobaczą elementy XII-wiecznego, romańskiego kościoła.

– To pierwsze takie odkrycie w tym miejscu. Mam nadzieję, że po wnikliwych badaniach i analizach uda nam się odtworzyć zarys zarówno romańskiego, jak i gotyckiego kościoła – powiedział Czesław Hadamik, archeolog od lat badający klasztor na Świętym Krzyżu. Obecna, XIX-wieczna świątynia jest czwartym kościołem wzniesionym w tym miejscu.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

W jednym z obszarów badania archeolodzy odkryli elementy pochodzące prawdopodobnie z pierwotnych kościołów: gotyckiego i barokowego. – Odkryliśmy kamienną posadzkę na wapiennej zaprawie, bardzo starannie wykonaną – dodaje Cz. Hadamik. – Wiele wskazuje na to, że pamięta ona czasy, gdy na Święty Krzyż z pielgrzymkami przybywali Władysław Jagiełło oraz Kazimierz Jagiellończyk.

Reklama

W innym miejscu, bliżej narożnika świątyni, naukowcom udało się odnaleźć prawdopodobnie pozostałość po romańskim, pierwszym kościele wzniesionym już w XII wieku. – Według wstępnej oceny możemy mieć do czynienia z zapadłym sklepieniem romańskiej krypty pamiętającej czasy pierwszej świątyni. Odnaleźliśmy tu pojedyncze kości ludzkie, które wymagają badań antropologicznych – dodał archeolog. Odkrycie jest dobrą okazją do tego, by z większą dokładnością spojrzeć na dzieje rozbudowy klasztoru na Świętym Krzyżu. – Na podstawie przeprowadzonych oględzin, możemy powiedzieć o tym, iż na miejscu obecnej bazyliki był kościół w stylu romańskim, gotyckim i barokowym. W północnej ścianie bazyliki już wcześniej odnaleziono fragmenty romańskiej budowli.

– Niewątpliwie prowadzone obecnie prace przyczynią się do pogłębienia historii najstarszego polskiego sanktuarium, jakim jest Święty Krzyż – mówi rektor świętokrzyskiego sanktuarium ks. Dariusz Malajka.

Jak wskazują przekazy historyczne pierwszy kościół romański prawdopodobnie został wybudowany w XII i XIII w. Jego istnienie wspominane jest w tzw. latopisie wołyńsko-halickim, który opisywał wypadki związane z drugim najazdem tatarskim na Polskę (1259/1260). Jedno ze zdań tam zamieszczonych opisuje, że Tatarzy musieli zdobywać gród na Łyścu, w którym znajdowała się kamienna „cerkiew” Świętej Trójcy.

Rozbudowę klasztoru i świątyni rozpoczęto po tym jak kościół stał się miejscem przechowywania relikwii Drzewa Krzyża Świętego. Rozbudowa odbyła się w pierwszej połowie XV wieku i fundował ją Władysław Jagiełło i później Kazimierz Jagiellończyk. Bardzo ważnym sponsorem był kard. Zbigniew Oleśnicki.

– Trzeci, barokowy kościół powstał z rozbudowy prowadzonej przez opata Stanisława Sierakowskiego około połowy XVII wieku. W kronice zakonnika świętokrzyskiego z 1690 r. istnieje jedyny wizerunek kościoła sprzed XIX wieku. Można na nim zobaczyć, że jego korpus pozostał gotycki, natomiast od zachodu powstała fasada z dwiema wieżami zwieńczonymi barokowymi hełmami – opowiada Cz. Hadamik.

Obecny kościół powstał po pożarze klasztoru w 1777 r. Według przekazów ściany były w tak złym stanie, że postanowiono całkowicie rozebrać świątynię i wybudować nową.

Prace archeologiczne potrwają jeszcze jakiś czas. Niewątpliwie przyczynia się one do lepszego poznania historii tego miejsca.

2015-02-19 11:25

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

To są przestrzenie wyobrażone

Niedziela małopolska 33/2020, str. III

[ TEMATY ]

Wawel

archeologia

Archiwum Marii Fortuny-Sudor

Pozostałości średniowiecznych budowli sakralnych na wzgórzu wawelskim uświadamiają nam także nasze chrześcijańskie korzenie

Pozostałości średniowiecznych budowli sakralnych na wzgórzu wawelskim uświadamiają nam także nasze chrześcijańskie korzenie

– Po raz pierwszy w historii Zamku Królewskiego na Wawelu udostępniamy przestrzeń rezerwatu archeologicznego, który stanowią pozostałości romańskiego kościoła św. Gereona, przekształconego później w kaplicę św. Marii Egipcjanki – powiedział dziennikarzom Andrzej Betlej, dyrektor Zamku Królewskiego na Wawelu.

Dyrektor poinformował, że przed pandemią Wawel zwiedzało 80% turystów zagranicznych i 20% Polaków, natomiast obecnie te proporcje są odwrócone. Zauważył: – Okazuje się, że dla Polaków, dla krakowian, Wawel nadal stanowi miejsce szczególne. Podkreślił, że na plenerowej trasie „Ogrody, dziedzińce, kościół św. Gereona” zwiedzający będą mieli okazję zobaczyć miejsca dotąd niedostępne. Obok wspomnianych pozostałości budowli sakralnych w ramach trasy będzie można zwiedzić m.in. Dziedziniec Batorego, Dziedziniec Arkadowy, sień zwaną Tatarską oraz Ogrody Królewskie.
CZYTAJ DALEJ

Niezbędnik Katolika miej zawsze pod ręką

Do wersji od lat istniejącej w naszej przestrzeni internetowej niezbędnika katolika, która każdego miesiąca inspiruje do modlitwy miliony katolików, dołączamy wersję papierową. Każdego miesiąca będziemy przygotowywać niewielki i poręczny modlitewnik, który dotrze do Państwa rąk razem z naszym tygodnikiem w ostatnią niedzielę każdego miesiąca.

CZYTAJ DALEJ

Rowerem do Rzymu: Wspólnota Serc na Jubileusz Młodych

Rankiem, 19 lipca sercańska grupa kolarska Re-cycling Team wraz z grupą młodych kolarzy wyruszyła z Krakowa z pielgrzymką rowerową do Rzymu, aby uczestniczyć w Jubileuszu Młodych oraz w Europejskim Spotkaniu Młodzieży Sercańskiej we Frascati.

Młodzi Sercanie rozpoczęli podróż od Mszy Świętej w sanktuarium Matki Bożej Płaszowskiej. Homilię wygłosił ksiądz proboszcz Sławomir Kamiński SCJ, a na drogę pobłogosławił ich ks. Włodzimierz Płatek SCJ, radny prowincjalny. A tak relacjonują dwa pierwsze dni pielgrzymki:
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję