Reklama

Niedziela w Warszawie

Czterdziestka „czterdziestolatka”

Choć od premiery mija właśnie czterdzieści lat, serial o przygodach warszawskiego inżyniera Karwowskiego i jego rodziny wciąż jest pokazywany w telewizji i nadal chętnie oglądany

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Dość krytyczne recenzje w prasie – serialowi zarzucano bowiem płytkość, banalność, pomieszanie kabaretu z produkcyjniakiem, posługiwanie się stereotypem, oceniano jako średniej jakości produkt kultury masowej – równoważyła jego popularność. Telewidzowie najwyraźniej mieli swoje zdanie. Ale nic dziwnego. W siermiężnej rzeczywistości PRL dość zgrabna opowieść o warszawskim inżynierze, ze znanymi i lubianymi aktorami, m.in. Ireną Kwiatkowską (Kobieta Pracująca), Andrzejem Kopiczyńskim (inż. Karwowski), Anną Seniuk (Karwowska), Leonardem Pietraszakiem (Karol, lekarz, przyjaciel rodziny), Ryszardem Pietruskim, Wojciechem Pokorą (Gajny) i Romanem Kłosowskim (Maliniak), był wydarzeniem. Warszawa – miasto w gierkowskiej budowie za zachodnie kredyty – była jedną z bohaterek filmu.

„Czterdziestolatka” się komentowało, czekało się na kolejny odcinek, cytowało popularne powiedzonka; najpopularniejsze wyszło z ust Ireny Kwiatkowskiej: „Jestem kobieta pracująca, żadnej pracy się nie boję”. Ludzie wśród znajomych rozpoznawali Kobiety Pracujące, Maliniaków i Gajnych.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Mały fiat i M-4

Kim jest tytułowy Czterdziestolatek? Stefan Karwowski, mąż pani magister, ojciec dwojga dzieci, właściciel fiata 126 p i M-4 (gdzie dokładnie mieszkali Karwowscy, nie wiadomo. W serialu padają różne adresy: przy ul. Pańskiej: 92 m. 161, 62 m. 138, i m. 137), jest przeciętnym, acz nieprzeciętnym warszawiakiem. Wszak nie każdemu było dane spełniać się na trzech sztandarowych stołecznych budowach lat 70.: Trasy Łazienkowskiej, Dworca Centralnego i Trasy Toruńskiej. Problemy i rozterki miały wydawać się widzom uniwersalne nie tylko dla pokolenia ówczesnych 40-latków, a dotyczyć relacji rodzinnych, zawodowych, kryzysu wieku średniego, niezaspokojonych ambicji i oczekiwań.

Tak opisywał Karwowskiego reżyser i współscenarzysta serialu Jerzy Gruza: był idealistą, pozbawionym sprytu fajtłapą, uczciwym i naiwnym marzycielem. – Śmieszność Czterdziestolatka polegała na tym, że wszystkie odgórne zalecenia, nawet te absurdalne i propagandowe, traktował serio i próbował je realizować. Dlatego nieuchronnie wpadał na miny prawdziwego życia – mówił Gruza w jednym z wywiadów.

Reklama

Zgrabna opowieść, jednoznacznie przychylne przyjęcie serialu przez telewidzów nie oznacza, że serial był neutralny politycznie. Po latach pisano, że inżynier nieźle wkomponował się w realia PRL i jej propagandy, ale także i w życie w tamtej rzeczywistości. Zdjęcia powstawały w latach 1974-77, a premiera odbyła się w połowie maja 1975 r. Rok przed wydarzeniami w Ursusie i Radomiu.

Jerzy Gruza bronił serialu, wskazując, że starał się nasycić scenariusz i sam serial charakterystycznymi epizodami, konkretami i szczegółami wziętymi z tzw. życia. – Na 300 stronach maszynopisu stworzyliśmy 145 postaci. Gdzie jeszcze znaleźć można taką galerię postaw i typów zachowań charakterystycznych dla naszych czasów? – pytał w jednym z wywiadów.

Rondo Gierka

„Czterdziestolatka” dostrzegli warszawscy radni, na skrzyżowaniu Al. Jerozolimskich, al. Jana Pawła II i ul. Chałubińskiego, obok dworca Centralnego, który miał budować Karwowski i Maliniak, zawisły kilka lat temu tabliczki z napisem „Rondo Czterdziestolatka”.

Przeciwników nazwy – wskazujących, że nazwa nie pasuje do pozostałych nazw rond wzdłuż Al. Jerozolimskich, których patronami są postacie historyczne – Jerzy Waszyngton, Charles de Gaulle, Roman Dmowski i Artur Zawisza, nie słuchano. Lepszy jest Czterdziestatek niż Gierek, bo i taki patron dla ronda wchodził w rachubę, choć i tak wyraźnie kojarzy się z dawnym pierwszym sekretarzem.

Wielu z aktorów serial naznaczył na lata. Kwiatkowska pozostała Kobietą Pracującą, Kłosowski pozostał Maliniakiem. Andrzej Kopiczyński przed i po „Czterdziestolatku” grał w wielu filmach i spektaklach, ale do dziś pozostał inżynierem Karwowskim.

Reklama

– Aktor jest od tego, żeby wszystko i wszędzie zagrać: i w teatrze, i w filmie, i w serialu. A po drugie – ta rola dała mi szaloną popularność, o której aktor może sobie tylko zamarzyć – tłumaczy 81-letni już dziś aktor.

Popularność serialu jego reżyser Jerzy Gruza próbował zdyskontować już w latach 90. przygotowując serial „Czterdziestolatek – 20 lat później”, już w realiach początku III RP. Efekty były niezadowalające. Dlatego do kolejnej planowanej odsłony przygód inżyniera Karwowskiego nie doszło. Nie było zainteresowania projektem w TVP. Wszak bohaterowie są starzy i za mało atrakcyjni. A telewizja publiczna nie jest przecież od pokazywania tego, że emerytowi Karwowskiemu nie wystarcza na związanie końca z końcem.

2015-05-21 12:27

Ocena: +1 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Wiatr opatrzności

Niedziela Ogólnopolska 33/2015, str. 36-37

[ TEMATY ]

film

sztuka

Mateusz Wyrwich

Na planie filmu „Smoleńsk”, Anna Malinowska z ZHR, w kwietniu 2010 r. uczestniczka wydarzeń, dziś statystka

Na planie filmu „Smoleńsk”, Anna Malinowska
z ZHR, w kwietniu 2010 r. uczestniczka
wydarzeń, dziś statystka

Wietrzne popołudnie drugiej dekady czerwca. Przed Pałacem Prezydenckim znów płoną znicze. Stoi drewniany krzyż. Wokół niego krząta się mnóstwo harcerzy i mieszkańców stolicy. Zapalają lampki, kładą kwiaty – pojedyncze lub wiązanki. Sceny jak z 10 kwietnia 2010 r.

Obrazy są tak bardzo naturalne, że niczym wehikuł czasu błyskawicznie przenoszą 5 lat wstecz. Tym razem to jednak tylko scenografia. Antoni Krauze po dwóch latach zakończył zdjęcia do filmu „Smoleńsk” – filmu, który stał się misją. Kiedy bowiem przed laty powiedział na łamach „Naszego Dziennika”, że zamierza podjąć się realizacji filmu o Smoleńsku, ludzie z całego świata zaczęli przysyłać pieniądze. Odmówiono mu państwowej dotacji. Większość funduszy, ponad 6,5 mln zł, otrzymał od prywatnych darczyńców. Tu, na Krakowskim Przedmieściu, Krauze nakręcił w kwietniu 2013 r. pierwsze zdjęcia. I tu, po blisko 2,5 roku, je kończy. Teraz to tylko ostatnie ujęcia, jednak ważne jako tzw. dokrętki. W poprzednich miesiącach, choć reżyser dostał od miasta zgodę na zdjęcia, nie mógł ich realizować przed Pałacem Prezydenckim. Nie wyrażono na nie zgody. Jak powiedziano: żeby nie zakłócać kampanii wyborczej.

CZYTAJ DALEJ

Kapłaństwo - dar Jezusa dla Kościoła

Niedziela legnicka 4/2004

[ TEMATY ]

kapłaństwo

Karol Porwich/Niedziela

Bóg dał światu wielki dar kapłaństwa. On sam wybiera tych, którzy stają się ministrami Jego nieskończonej miłości, którą przekazują wszystkim ludziom. Jezus Chrystus, zanim powrócił do Ojca, ustanowił sakrament kapłaństwa, aby na zawsze zapewnić obecność kapłanów na ziemi.

CZYTAJ DALEJ

Abp Galbas w Sosnowcu przeprosił wiernych za każde zgorszenie, które kiedykolwiek spowodowali księża

2024-03-28 23:35

[ TEMATY ]

Abp Adrian Galbas

flickr.com/episkopatnews

Abp Adrian Galbas

Abp Adrian Galbas

- Kościelne postępowanie w bulwersującej sprawie sprzed miesięcy dobiega końca - powiedział abp Adrian Galbas SAC, administrator apostolski diecezji sosnowieckiej sede vacante. W czasie Mszy Wieczerzy Pańskiej, którą odprawił w sosnowieckiej bazylice katedralnej, przeprosił wiernych za każde zgorszenie, które kiedykolwiek spowodowali księża.

- Po podjęciu ostatecznych decyzji, zostanie o nich poinformowana opinia publiczna. Także w sprawie, która w ostatnich dniach spowodowała, że diecezja sosnowiecka znalazła się na czołówkach gazet, jestem zdeterminowany, by wszystko wyjaśnić i adekwatnie zareagować. Proszę przyjąć moje zapewnienie, że nic w tej, jak i w żadnej innej gorszącej sprawie, nie jest i nie będzie zbagatelizowane - powiedział.

CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję