Reklama

Kościół nad Odrą i Bałtykiem

Rozmowy na półwiecze (4)

Z prof. Joachimem Grubichem, wirtuozem i organistą, rozmawia ks. Jan Marcin Mazur

Niedziela szczecińsko-kamieńska 23/2015, str. 5

[ TEMATY ]

sztuka

rozmowa

Archiwum prywatne

Prof. Joachim Grubich

Prof. Joachim Grubich

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

KS. JAN MARCIN MAZUR: – Pozwolę sobie na taką osobistą refleksję. W latach 60. XX wieku oferta w sklepach muzycznych, jeśli chodzi o płyty, nie była zbyt bogata, ale przypominam sobie płytę, do której byłem bardzo przywiązany. Muzyka z tej płyty, powiedziałbym, tak jakoś zagościła w mojej duszy, sercu, po dzień dzisiejszy. To była właśnie muzyka organowa. Pan Profesor wykonywał wtedy na organach oliwskich kompozycję Bakfarka. Czy Pan Profesor ma także jakąś ulubioną epokę, czy też stara się być „sprawiedliwy” przy układaniu programów koncertowych, co tutaj jest decydujące?

Reklama

PROF. JOACHIM GRUBICH: – W latach 60. XX wieku rzeczywiście prawie w ogóle nie było nagrań organowych na naszym rynku. Mnie, młodemu wówczas laureatowi konkursu genewskiego, Polskie Nagrania zupełnie nieoczekiwanie okazały duże zainteresowanie nagraniami na najsławniejszych w Polsce organach w Oliwie. Rzecz dla mnie niesłychanie atrakcyjna i znacząca w początkowym okresie budowania sobie przyszłości artystycznej. W repertuarze pojawiło się to, co z jednej strony miało pewien powiew wirtuozerii, zaś z drugiej strony, miało charakter kontemplacyjny. Jednak nieco wcześniej od wspomnianej płyty pojawiło się na rynku fonograficznym nagranie – również z Oliwy, ale z dawną muzyką polską. Płyta ta miała graficznie pięknie opracowana obwolutę, zawierającą niezwykle cenne omówienie programu autorstwa ks. prof. Hieronima Feichta. Były to pierwsze wielkie moje radości po zdobyciu I nagrody na konkursie w Genewie w 1962 r. W doborze repertuaru chciałem pokazać to, co najlepsze w muzyce organowej, uwzględniając przy tym nadzwyczaj bogatą paletę barw dźwiękowych instrumentu. Jak mi powiedziano, sprzedaż płyt osiągnęła ilości porównywalne z ilością sprzedanych płyt z Pasją wg św. Łukasza Krzysztofa Pendereckiego. Nieskromnie powiem, że to napawało mnie niemałą dumą...

– Ja również miałem podobne odczucia, że to jest coś, na co czekało wielu ludzi w Polsce.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

– Pozwolę sobie jeszcze dodać, że po którymś z koncertów w Bukareszcie, ktoś do mnie podszedł, trzymając moją płytę wydaną... w Rumunii, ale w całkowicie innej kopercie. Nie powiem, że nie było mi z tego powodu miło...

Reklama

– Przypomniałem sobie też taki kamieński wieczór i taką rozmowę o kamieńskich organach. Obecni przy tym byli konserwatorzy i artyści, muzycy i ks. inf. Roman Kostynowicz, konserwator diecezjalny zabytków, a także jak zwykle w piątek po koncercie grono zaprzyjaźnionych ludzi dobrej woli. Pamiętam, że Pan Profesor także bardzo chętnie włączył się w dyskusję, a także zainteresował się dziejami organów i zachowaną dokumentacją. Czy dla Pana Profesora rzeczą ważną jest instrument i jego, nazwijmy to „osobowość”, jego walory, te jawne i te ukryte. Pan Profesor objechał jako wirtuoz organista cały świat. Proszę powiedzieć, co czuje organista, który najpierw zaprzyjaźnił się z pomorskimi instrumentami, a potem przybywał do Mexico Ciudad czy do Seulu w Korei? Jak się trzeba zachować wobec instrumentu, który będzie przecież współtworzył koncert? Publiczność, która przychodzi na koncert, ma pewną znajomość konkretnego instrumentu, a artysta nie zawsze. Przypominam sobie wypowiedź koncertującego w Kamieniu organisty Mariana Machury, który zwrócił uwagę na to, że jeżeli w literaturze pojawiają się „wątki organowe”, to w zasadzie nigdy nie wspominają osoby organisty, a jedynie to, że „organy grały” słodko, pięknie albo majestatycznie. Organista więc jest, ale jakoby go nie było... Jakie ma Pan Profesor refleksje na ten temat?

Reklama

– Organy kamieńskie nieustannie wywoływały silne emocje wśród nas, organistów i organologów, a to z powodu ich złego stanu technicznego. Jakkolwiek szafa organowa została z wielkim pietyzmem odrestaurowana i zabezpieczona przed niszczącym działaniem drewnojadów, to sam instrument, głównie, jak powiedziałem, jego stan techniczny, pozostawiał wiele do życzenia. Latami krzyżowały się długie i męczące dyskusje i projekty dla uzdrowienia stanu rzeczy. No, ale ostatecznie osiągnięto zadowalające rozwiązanie i dziś instrument jest w pełni sprawny, i daje wielkie zadowolenie artystom na nim muzykującym. Oczywiście, każde organy mają swoją „osobowość” i nawet każdy instrument tego samego budowniczego będzie miał swój niepowtarzalny charakter. Na tym polega niezwykłość sztuki organowej. Nie ma dwóch identycznych instrumentów organowych. W sumie bogactwo wprost niemożliwe do ogarnięcia. Muzyka organowa rozbrzmiewa na całym świecie w najrozmaitszych interpretacjach, czasami dość odległych stylistycznie od wzorców obowiązujących jeszcze w starej Europie. Jest to normalne zjawisko i bez sensu byłoby przeciwdziałać takim tendencjom. Trzeba jeszcze zwrócić uwagę na istotny fakt, że organy znajdują się w wielu salach koncertowych na całym świecie i ten fakt nie pozostaje obojętny na styl wykonawczy wirtuozów, którym jako główny cel przyświeca demonstrowanie publiczności wprost niewiarygodnej sprawności technicznej w grze na organach – także na bardzo popularnych w Ameryce i na Dalekim Wschodzie organach elektronowych. Na marginesie wspomnę o pewnym wirtuozie, który wykonuje „Etiudę rewolucyjną” Chopina na organach, grając na klawiaturze nożnej, czyli na pedale, partię przeznaczoną dla lewej ręki pianisty. Niesamowita sprawność techniczna!

– Chciałbym również zapytać, jak Pan Profesor widzi przyszłość Festiwalu Kamieńskiego?

– Nie od dzisiaj zauważam ogromny entuzjazm tkwiący w organizatorach i osobach, które kształtują artystyczne oblicze festiwalu. Na przestrzeni wielu lat, a mówimy dziś o jubileuszu półwiecza festiwalu, entuzjazm nie wygasa, a wprost przeciwnie – rośnie i nic nie zapowiada jego końca. To wielka sprawa! To świadczy o naturalnym zapotrzebowaniu na kulturę wysoką, o dostrzeganiu wartości transcendentnych, bez których życie byłoby szare i pozbawione ducha.

Rozmowa przeprowadzona na początku lipca 2014 r. w Pobierowie

2015-06-03 12:45

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Julia Osęka, delegatka z USA na Synod o synodalności: Leon XIV przedstawił się jak brat

[ TEMATY ]

rozmowa

Synod o Synodalności

Papież Leon XIV

PAP/ANDREA SOLERO

Leon XIV nawet w papieskich szatach przedstawił się nam jako brat, jako pielgrzym, jako ten, który szuka Chrystusa - mówi w rozmowie z KAI Julia Osęka, studentka fizyki i teologii na Uniwersytecie św. Józefa w Filadelfii, która była najmłodszą uczestniczką Synodu o synodalności jako delegatka Ameryki Północnej. Opowiada o swoich spotkaniach z nowym papieżem, jego stylu pracy i nadziejach związanych z początkiem pontyfikatu.

Dawid Gospodarek (KAI): Kiedy po raz pierwszy usłyszałaś o kard. Robercie Prevoście? Julia Osęka: Jesienią 2023 roku, kiedy to rywalizujący z moim uniwersytetem Villanova University opublikował post o nominacji kardynalskiej ich absolwenta — biskupa Roberta Prevosta. Szybkie wyszukiwanie w Google pocieszyło mnie informacją, że młody Robert nie grał w koszykówkę przeciwko moim Saint Joe’s Hawks, ale za to studiował matematykę — swój człowiek. Data konsystorza została wyznaczona na 30 września — tylko dzień przed rozpoczęciem pierwszej sesji Synodu o synodalności, w której brałam udział jako delegatka z Ameryki Północnej. Kilka dni później, stojąc w kolejce do kontroli bezpieczeństwa na lotnisku w Filadelfii, zamieniłam kilka zdań ze znajomymi augustianami, którzy wybierali się do Rzymu tym samym lotem co ja, żeby świętować razem z ich współbratem. Wspominali go ciepło, jako dobrego współbrata, administratora, misjonarza i generała ich zakonu. Pomyślałam wtedy, że dobrze mieć w naszym Kościele kardynałów, którzy mają nie tylko doktoraty i tytuły, ale też dobrych kumpli z Filadelfii - to dobrze świadczy o człowieku. Na konsystorz ostatecznie nie poszłam, wybrałam warsztaty z grupą z Taizé w ramach spotkania młodych przed modlitwą ekumeniczną, która odbyła się wieczorem 30 września 2023, otwierając tym samym zgromadzenie generalne Synodu o synodalności. Teraz myślę, że gdyby papież Leon mógł wybrać, to pewnie też poszedłby z nami na te warsztaty.
CZYTAJ DALEJ

Bp Sławomir Oder dla "Niedzieli": Niczego nie zamiotę pod dywan

– Nigdy nie zrobiłem niczego niezgodnego z prawdą i nie zamierzam zamiatać spraw pod dywan – mówi bp Sławomir Oder, przewodniczący zespołu ds. opracowania dokumentów komisji badającej wykorzystywanie seksualne w rozmowie z „Niedzielą”.

CZYTAJ DALEJ

TVP nie przychyliło się do apelu Powstańców - koncert bez Tomasza Wolnego

2025-07-23 17:09

[ TEMATY ]

Powstanie Warszawskie

Tomasz Wolny

Karol Porwich/Niedziela

Pomimo apelu Powstańców Warszawskich, TVP zdecydowała, że Tomasz Wolny nie poprowadzi koncertu "Warszawiacy śpiewają (nie)zakazane piosenki".

Na początku lipca media obiegł list Powstańców Warszawskich, w którym to apelowali do przedstawicieli Muzeum Powstania Warszawskiego oraz TVP o przywrócenie Tomasza Wolnego jako prowadzącego koncert „Warszawiacy śpiewają (nie)zakazane piosenki”.
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję