Reklama

Wiara

Wywyższyć czy przywrócić mu miejsce?

Kalendarz liturgiczny we wrześniu wspomina o święcie Podwyższenia Krzyża Świętego. We współczesnej Europie okoliczność ta nie traci na swym znaczeniu religijnym, przeciwnie – zyskuje dodatkowo sens polityczny i społeczny. Coraz więcej polityków zastanawia się nad przywróceniem krzyżowi jego dawnego miejsca

Niedziela Ogólnopolska 37/2016, str. 30-31

[ TEMATY ]

krzyż

B-C-designs/fotolia.com

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Niewątpliwie bowiem w ostatnich dziesięcioleciach mieliśmy do czynienia z detronizacją krzyża. Widocznym symbolem jego obalania są filmowe obrazy wysadzanych w Rosji świątyń. Wiatr rewolucji październikowej zmiatał z powierzchni ziemi najpiękniejsze cerkwie i jednocześnie powodował upadek metalowych krzyży, które mieszały się na ziemi z gruzem powalonych budynków. W innym stylu, choć nie mniej spektakularnie, krzyżom odbierali świętość naziści. Uwikłali znak Chrystusowego zwycięstwa w hitlerowską propagandę. Krzyże zaczęły ozdabiać publiczną przestrzeń III Rzeszy.

Strzał w stopę

Czy jednak uwolnienie się od totalitarnych oparów uwolniło ludzkość od pokusy walki z krzyżem? Ku zdumieniu obserwatorów okazuje się, że również tzw. otwarte społeczeństwo, tak bardzo podkreślające swe tolerancyjne fundamenty, nie uniknęło wpisania w swoją historię niechlubnego epizodu wymazywania krzyża ze środowiska, w którym jest zanurzone po samą głowę. Wypada bowiem na początku przypomnieć, że niezależnie od takich czy innych poglądów obok Rzymu i Grecji nasza kultura została zbudowana na Golgocie. Całe dziedzictwo chrześcijańskie do tego stopnia zaciążyło na kulturowym kształcie dzisiejszego świata, że próba wymazania tego faktu w praktyce oznacza próbę odwrócenia się od własnej tożsamości, a tym samym – strzelenie sobie w stopę.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Reklama

Jak inaczej potraktować zdumiewające wyroki Europejskiego Trybunału Praw Człowieka z początków naszego wieku? W listopadzie 2009 r. Trybunał w Strasburgu orzekł, że wieszanie krzyży we włoskich szkołach stanowi naruszenie „prawa rodziców do wychowania dzieci zgodnie z własnymi przekonaniami” oraz „wolności religijnej uczniów”. W marcu 2011 r. mieliśmy wprawdzie do czynienia ze zmianą wyroku, wskutek czego Trybunał wycofał się z nakazu zdjęcia krzyży, ale uczynił to, niestety, ignorując jego symboliczne i duchowe znaczenie. Autorzy orzeczenia stwierdzili m.in., że krzyż jest symbolem „zasadniczo biernym” i nie ma wpływu na uczniów.

Zdumiewające jest powołanie się prawników na argument mówiący o wolności religijnej. W jaki sposób noszenie krzyża na piersi czy wieszanie go na ścianie miałoby godzić w wolność religijną, skoro jej immanentnym elementem jest możliwość swobodnego manifestowania swych przekonań i zewnętrznego ich potwierdzania? Przecież gdyby katolicy musieli manifestować swe przekonania jedynie w katakumbach, tak jak to miało miejsce w Kościele pierwotnym, sytuacja taka w niewspółmiernie większym stopniu przypominałaby rzeczywistość prześladowań, a nie wolności religijnej.

Jak brata

Kontekstem rozważań na temat miejsca krzyża w przestrzeni publicznej jest niewątpliwie sytuacja dzisiejszego świata, który dawno nie konfrontował się z tak wielkim niepokojem. Zamordowanie francuskiego księdza Jacques’a Hamela wywołało głosy oburzenia niemal na całym świecie. O dziwo, także francuskie władze, które w ciągu ostatnich dziesięcioleci przesadnie kultywowały tzw. świeckość państwa, w ostatnich tygodniach jakby stonowały swój głos. Prezydent spotkał się z papieżem Franciszkiem i jakby otrząsnął się ze wszechobecnej do niedawna amnezji. Zaczął publicznie wypowiadać się o chrześcijańskiej tożsamości Francji i Europy. Jednocześnie jednak zauważono, nie tylko zresztą we Francji, że zewnętrzne oznaki islamu zaczęły przeszkadzać w przestrzeni publicznej. I właśnie w tym miejscu warto na moment się zatrzymać, by zamiast emocji do głosu doszedł rozsądek. Czy rzeczywiście o chrześcijańskiej tożsamości Europy zdecyduje walka z takimi czy innymi elementami ubioru? Przecież nie o krajobraz tu chodzi, ale o rzeczywisty rezerwuar określonych wartości. Islamiści na pewno odstąpią od prób ekspansji na tej szerokości geograficznej, jeśli zrozumieją, że nam naprawdę zależy na określonym porządku. Znamienny jest w tym kontekście List św. Pawła do Filemona. Niewolnik Onezym skarży się na swego pana, ale Paweł nie każe mu uciekać od swego właściciela, tylko do niego wrócić. Jednocześnie pisze do Filemona słowa, które z perspektywy lat mogą być potraktowane jako przełomowe: przyjmij go nie jako niewolnika, ale jak brata. Tego przesłania potrzebują dzisiaj nie tylko muzułmanie, ale też cały świat. Jeśli zależy nam na wyniesieniu krzyża ponad wszelki poziom, to z jednej strony dlatego, że w jakimś sensie uosabia on osobę Jezusa Chrystusa, ale też dlatego, że krzyż wysyła czytelny sygnał pod adresem całego świata: tu mieszkają ludzie, dla których ważna jest ludzka godność i którzy nigdy nie zgodzą się na jej deptanie. Tu mieszkają ludzie, którzy szanują innych i starają się ponieść dla nich ofiarę, bo tylko tak mogą naśladować swego Pana. Tu mieszkają ludzie, którzy chcą budować królestwo sprawiedliwości i pokoju. Dokładnie takie przesłanie niesie ze sobą krzyż od dwóch tysięcy lat.

2016-09-07 08:38

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Krzyż z Małopolskiej „Solidarności”

Wisiał w naszym pokoju jak w każdym innym. Po prostu był. Nie zastanawiałam się, od kiedy. Traktowałyśmy go jak stały element wyposażenia miejsca pracy. Tylko gdy ktoś z zewnątrz przychodził, zwracał na niego uwagę. - Jak dobrze, że znów jest na ścianie - inicjował rozmowę odwiedzający nas przynajmniej raz w tygodniu pewien Łemko, który usiłował tłumaczyć wszystkim, że Łemkowie to Rusini i z Ukraińcami nie mają nic wspólnego. Ta potrzeba ciągłego przyznawania się niemłodego już mężczyzny do nieznanej nam bliżej narodowości wywoływała w nas, wtedy młodych dziewczynach, skrywany uśmiech. Tragiczną historię bieszczadzkich połonin i jej mieszkańców zrozumiałam wiele lat później, wędrując śladami zarośniętych bujną roślinnością wsi i usytuowanych na wzgórzu ruin cerkwi oraz fragmentów cmentarzy z połamanymi żelaznymi krzyżami na zrujnowanych nagrobkach. A nasz krzyż był nowiutki, jeszcze pachniał świeżo ściętym drzewem. Szybka, masowa robota zauważalna była przede wszystkim w metalowej postaci Ukrzyżowanego. Widać było, że forma była stara lub prymitywnie wykonana. Odwiedzający nas pan Krzysztof, szef sprzymierzonych związków rzemieślników, o którym wiedziałyśmy, że został wyrzucony z uniwersytetu w 1968 r. i nigdy tam nie wrócił, syn sławnego krakowskiego malarza i - jak sądziłyśmy - na pewno znający się na sztuce, z politowaniem kiwał głową nad jego estetyką. Tylko pan Józef ze sprzymierzonego związku rolników traktował go jak chleb powszedni. Tuż po wejściu do naszego pokoju całował przybite gwoździem stopy Chrystusa, nabożnie się żegnając. Gdy zwoływał nas w grudniu na strajk rolników do Rzeszowa, coraz bardziej nieobecny i roztargniony, jego wzrok skierowany na Ukrzyżowanego mówił więcej niż niejeden apel. Po 13 grudnia 1981 r. nie myśleliśmy o nim. Trzeba się było ukryć i najlepiej nie mieszkać tam, gdzie było się zameldowanym. SB to zbiurokratyzowana machina. Szukali tam, gdzie mieli zapisane. Najbliższe tygodnie i miesiące poświęciliśmy na odtwarzanie struktur związku i organizowanie podziemnej poligrafii. Ci, których nie aresztowano w nocy 13 grudnia, początkowo się ukrywali, później, wzywani do „białego domku”, albo go opuszczali po przesłuchaniu, albo dzielili los internowanych. Po kilku miesiącach dostaliśmy wezwania do zabrania prywatnych rzeczy z budynku Regionu Małopolskiej „Solidarności” i zostały rozwiązane umowy o pracę. Wchodziliśmy tam z ciężkim sercem. Powitał nas nieopisany bałagan. Na podłogach walały się sterty papierów i teczek, z pootwieranych szaf i szuflad biurek wystawały pojedyncze dokumenty. W kącie na krześle z tekturowego pudła dawały się zauważyć chaotycznie wrzucone niechlujną ręką małe krzyżyki, przygotowane do przekazania nowo powstającym siedzibom Związku. Wszystko wyglądało tak, jakby przed chwilą skończyła się tu rewizja. Pozwolono nam zabrać prywatne rzeczy. Spojrzeliśmy po sobie. Tego, co najważniejsze - dokumentacji Związku już nie było. Gdy opuszczaliśmy budynek, ściągnęliśmy ze ścian krzyże, obawiając się, że zostaną zbezczeszczone. Pilnujący nas panowie przyglądali się tym czynnościom w milczeniu, bez jednego komentarza. Pudełko z krzyżami, które stało samotne w kącie pokoju, wynieśliśmy bezpiecznie poza budynek. Opuszczając siedzibę Małopolskiej „Solidarności”, obejrzeliśmy się za siebie, zamykając w ten sposób kawał ważnego okresu życia. Każdy z nas wyjmował z pudełka jeden krzyż i chował go do kieszeni. Po powrocie do domu znajdował dla niego godne miejsce. W następnych latach jeszcze wiele razy zmienialiśmy miejsce zamieszkania, jednak drewniany krzyżyk z Regionu wędrował zawsze z nami. Dziś, po 30 latach, gdy odwiedzam znajomych z tamtego okresu, rozpoznaję go natychmiast. Taki krzyż jest u Ewy, której ojciec - kapitan Ludowego Wojska Polskiego - w pierwszych dniach stanu wojennego w krakowskim „białym domku” Służby Bezpieczeństwa na zastrzeżonej wojskowej linii rugał wyrodną córkę, by wreszcie dała sobie spokój z tymi wolnościowymi bzdurami i pomyślała, w jakiej sytuacji stawia go wobec przełożonych, a mąż - aresztowany w 1986 r. za druk nielegalnych wydawnictw, po serii przesłuchań na Montelupich nigdy już się nie pozbierał, sama musiała wychowywać troje maleńkich dzieci. Jest u Agnieszki i Kajtka, którzy wydawali najdłużej ukazujące się pismo podziemnej „Solidarności” Małopolskiej „13”, a w każdą rocznicę „Wujka” jeździli na Śląsk i będą jeździć - jak mówią - dopóki winni zbrodni na górnikach nie zostaną ukarani. Jest i u Włodka, który po kilkunastu latach emigracji politycznej we Francji wrócił do Polski z rodziną, ale nie może się tu odnaleźć. Jest u Leny, której mądra przyjaźń towarzyszyła w najtrudniejszych momentach naszej młodej dorosłości, przy narodzinach naszych dzieci, w chorobach, braku domu i tułaczkach po cudzych kątach. Jest także w moim domu. Przy kolejnych przeprowadzkach był jako pierwszy pakowany do pudeł i jako pierwszego wyjmowaliśmy go z mężem i wieszaliśmy na ścianie. Pewnego dnia córka zapytała, dlaczego właśnie ten krzyż traktuję z taką atencją. Wtedy trudno mi było znaleźć właściwe słowa, aby wyjaśnić to małemu człowiekowi. Dziś, gdy spoglądam na krzyż, widzę młodych z tamtych lat - dumnych, odważnych, pełnych nadziei, wrażliwości, pomysłów, wiary, która góry przenosi, i rozumiem pełnię chrześcijańskiej symboliki.
CZYTAJ DALEJ

Bp Suchodolski: więzi z młodzieżą nie tworzy się z wysokości ambony czy lekcji religii

2025-07-18 07:09

[ TEMATY ]

bp Grzegorz Suchodolski

BP KEP

Bp Grzegorz Suchodolski

Bp Grzegorz Suchodolski

Więzi z młodzieżą nie tworzy się z wysokości ambony czy szkolnej lekcji religii, ale w codziennym byciu razem, poznawaniu ich języka, wartości i problemów – powiedział PAP przewodniczący Rady KEP ds. Duszpasterstwa Młodzieży bp Grzegorz Suchodolski.

Podkreślił, że „duszpasterstwo młodzieży nie powinno koncentrować się na katechezie, ale na ewangelizacji czy wręcz preewangelizacji, czyli na pierwszym głoszeniu Ewangelii”.
CZYTAJ DALEJ

Wołczyn: Zakończyło się 31. Spotkanie Młodych

2025-07-18 19:13

[ TEMATY ]

młodzi

Wołczyn

Adobe Stock

W Wołczynie zakończyło się 31. Spotkanie Młodych - pięciodniowy, młodzieżowy katolicki festiwal organizowany przez Zakon Braci Mniejszych Kapucynów Prowincji Krakowskiej. Przez kilka dni młodzież będzie wspólnie się modliła, słuchała konferencji i uczestniczyła w warsztatach. "Wszystko po to, żeby móc wspólnie doświadczyć dobra od drugiego człowieka, a nade wszystko od Boga" - zaznaczają organizatorzy. To jedno z licznych wydarzeń duszpasterskich organizowanych w okresie wakacji przez Kościół w Polsce. Ubiegłoroczne zgromadziły około 250 tysięcy uczestników.

W środę, 16 lipca, Mszy św. przewodniczył biskup kaliski Damian Bryl, a dzień później - biskup sosnowiecki Artur Ważny.
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję