W liście pasterskim na 14 maja bp Tadeusz Lityński tak przekazał nam tę radosną nowinę: „Umiłowani Diecezjanie! Pragnę Was poinformować, iż w odpowiedzi na moją prośbę otrzymałem decyzję watykańskiej Kongregacji ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów o ustanowieniu nowej daty uroczystości Patronki diecezji – Najświętszej Maryi Panny z Rokitna na dzień 18 czerwca. W tym dniu, pamiętnego roku Pańskiego 1989, został ukoronowany Cudowny Obraz Matki Bożej Cierpliwie Słuchającej, której koronę poświęcił w Rzymie św. Jan Paweł II. Wydarzenie to pamiętamy do dzisiaj, gdyż poprzedzone było duchowym przygotowaniem całej rodziny diecezjalnej”.

Wszyscy czujemy, że Najświętsza Maryja Panna czczona w rokitniańskim wizerunku należy do grupy szczególnych miejsc naznaczonych łaską Pańską. Obok Częstochowy, Kalwarii, Lichenia, Ostrej Bramy, Leśniowa, Tuchowa, Gostynia, Piekar czy tylu innych także Rokitno cieszy się przywilejem własnego dnia liturgicznego. Po złożeniu przez bp. Tadeusza Lityńskiego prośby do Świętej Kongregacji Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów o przyjęcie formularza mszalnego i oficjum brewiarzowego o Najświętszej Maryi Pannie z Rokitna oczekujemy, że sławę Pani z Rokitna wysławiać będziemy mogli także własnymi tekstami liturgicznymi.

Jednak rokitniański wizerunek już od wieków cieszył się szczególnym umiłowaniem wśród wiernych. Świadczą o tym liczne tytuły i zawołania, którymi określano cudowny wizerunek Matki Bożej z Rokitna. W dalszej części postaram się zebrać dawne, głównie XVII-wieczne tytuły obrazu rokitniańskiego i pokrótce je opisać.

Obrono granic Królestwa Polskiego

Tytuł ten występuje w jednej z XVII-wiecznych sekwencji do Matki Bożej z Rokitna. Wyraża on głębokie przekonanie, że Maryja w swym rokitniańskim wizerunku jest strażnikiem i obroną granic Królestwa Polskiego na zachodniej granicy Rzeczypospolitej. Rzeczywiście, od czasu, gdy Maryja wybrała sobie Bledzew, a później Rokitno na strażnicę i sanktuarium, zachodnia granica królestwa, aż do rozbiorów, pozostała najstabilniejszą granicą naszego państwa.

Niebieski Gość tronu sarmackiego oraz Wniebowzięta Królowa Polski

Matka Boża z Rokitna, szczególnie po swym tryumfalnym powrocie z Zamku Królewskiego z Warszawy, gdzie była czczona w kaplicy zamkowej i gdzie otrzymała znak Orła Białego na piersi, była łączona z godnością tronu i majestatu Rzeczypospolitej, kraju, który w przekonaniu jej mieszkańców wywodził się od starożytnych Sarmatów. Teren, gdzie panowały polska tradycja i kultura, określano mianem Sarmacji czy też Kraju Sarmatów. Od czasu, gdy rozpowszechniły się w Polsce objawienia o. Mancinellego, zaczęto je w Polsce wiązać z dwoma wizerunkami maryjnymi: Matki Bożej Ostrobramskiej i Bledzewsko-Rokitniańskiej. Ks. Ksawery Wilczyński tak wyjaśnia nam te sprawy: „Pierwsze wcielenia – bliźniacze, znaki skutków objawień sługi Bożego Mancinellego, to obrazy Matki Bożej Ostrobramskiej i Bledzewsko-Rokitniańskiej w wyrazie artystycznym i ideowym – Najświętszej Maryi Panny Królowej Rzeczypospolitej Obojga Narodów. W roku 1635 książę Albrecht Stanisław Radziwiłł, Kanclerz Wielki Księstwa Litewskiego, ogłosił drukiem książeczkę pt. «Dyskurs nabożny z kilku słów wzięty o wysławianiu Najświętszej Panny Bogurodzicy Mariey». Na 250 stronie autor powołuje się na osobistą znajomość z o. Mancinellim SJ i potwierdza, że właśnie jemu Maryja kazała nazywać się Królową Polski. Ów starodruk wprost nawiązuje do objawień w Neapolu oraz w Krakowie. Wtedy dosłownie mówiono: «Królowa Polski Wniebowzięta». Dla cystersów w Bledzewie stał się natchnieniem do wykonania mnóstwa obrazów Matki Bożej z polskim godłem na Jej piersiach”.

Klejnocie Łodzi Opaleńskich

W rodzinie Opalińskich obraz był uznawany za szczególny dar i pamiątkę rodzinną. Opalińscy herbu Łodzia mieli za swe godło łódź. Jako, że łódź służyła i służy do przeprawy przez rzeki lub jeziora oraz chroniła przed utonięciem, dając ocalenie, w rodzinie Opalińskich Matka Boża z rodowego wizerunku zaczęła być nazywana Łodzią Opalińskich lub Klejnotem Łodzi Opaleńskich. W ten sposób podkreślano, że Maryja jest dla całej rodziny obroną i pewną przeprawą pośród trudów tego świata.

W 1624 r. Katarzyna z Leszczyńskich weszła do rodziny Opalińskich. Do nowej rodziny zabrała ze sobą w posagu obraz Matki Bożej. Kiedy przekazywała obraz swemu synowi, opatowi cystersów w Bledzewie Kazimierzowi Janowi Opalińskiemu, powiedziała: „Kto ten obraz otrzyma po mojej śmierci, ten będzie miał największy skarb”.

Opat Kazimierz Jan Opaliński obraz trzymał początkowo w swoich prywatnych pokojach. Tradycja przekazała nam jednak opowieść, jakoby opat Opaliński we śnie otrzymał napomnienie, by zadbać o kult Matki Najświętszej z rodzinnego wizerunku. Zdecydował się umieścić obraz w kaplicy klasztornej, aby dostęp do niego mieli liczniejsi wierni. Pojawiające się wówczas informacje o cudach i łaskach były początkowo przyjmowane z rezerwą. Wszystko się zmieniło, gdy sam opat zdjęty śmiertelną chorobą wyzdrowiał nagle dzięki modlitwie do Matki Najświętszej. W roku 1669 opat Kazimierz Jan Opaliński przywiózł obraz Matki Bożej z Bledzewa do Rokitna i tak pozostało do dziś.

Święta Korono kapłaństwa zbąskiego

Początki sanktuarium Matki Bożej w Rokitnie wiążą się z ograniczonym obszarem wyznaczonym granicami dekanatu zbąskiego. W okresie od XVI wieku do 1793 r. Zbąszyń był miasteczkiem przygranicznym i leżał na pograniczu polsko-brandenbursko-śląskim. Był także jednym z kilku najbardziej wysuniętych na zachód miast Wielkopolski. W czasie, gdy powstawało sanktuarium w Rokitnie, Zbąszyń należał do powiatu kościańskiego, województwa poznańskiego. Początkowo miasto w ramach organizacji kościelnej przynależało do dekanatu grodziskiego w diecezji poznańskiej, a w początkach XVII wieku stało się siedzibą samodzielnego dekanatu zbąskiego w archidiakonacie pszczewskim, diecezji poznańskiej.

Z racji swego młodego wieku dekanat nie miał jeszcze znacznych świątyń, które mogłyby stanowić duchowe centrum tego okręgu kościelnego. Stąd rozwój kultu Matki Bożej w Rokitnie wpłynął na ożywienie wiary w dekanacie i podniesienie jego znaczenia na ówczesnej mapie duchowej diecezji poznańskiej. Matka Boża, jako pokorna służebnica Pańska, zdziałanymi łaskami i cudami przyczyniła się najwięcej do nawrócenia miejscowej ludności. W ten sposób znacznie wspomogła miejscowe duchowieństwo troszczące się o wiarę ludzi w tym przygranicznym dekanacie. Problem wiary był szczególnie istotny, bo z zachodu mocno przenikały na ten teren idee luterańskie i zbąscy duszpasterze walczyli o czystość wiary powierzonego sobie ludu. Cuda i znaki Matki Bożej z Rokitna wspomogły kapłanów, którzy Maryję nazywali swym klejnotem. Gdy kult Matki Bożej z Rokitna rozszerzył się poza granice dekanatu, tytuł ten zaniknął.

Królowa Orła Białego

Obok tytułu Wniebowziętej Królowej Polski Maryję z Rokitna nazywano także Królową Orła Białego. Warto wiedzieć, że zwyczaj wykonywania kopii obrazu z wizerunkiem Białego Orła powstał jeszcze w czasach, gdy obraz znajdował się w Bledzewie, a oryginał nie posiadał klejnotu nałożonego dopiero w 1671 r.

Gdy sława obrazu wzrosła, król Michał Korybut Wiśniowiecki zabrał rokitniański wizerunek pod Lublin, gdzie chciał stłumić bunt szlachty. Szlachta i wojska królewskie, modląc się przed wizerunkiem Maryi z Rokitna, doświadczyły łaski pokoju. Król odniósł zwycięstwo nie mieczem, ale drogą pertraktacji. Zawarty pokój stał się dowodem wstawiennictwa Maryi z Rokitna. Michał Korybut Wiśniowiecki w dowód wdzięczności umieścił na rokitniańskim obrazie Orła Białego z napisem: „Da pacem Domine in diebus nostris” (Daj, Panie, pokój dniom naszym) oraz koronę królewską.

Matka Boża Obozowa, Rycerska

Tytuł ten nawiązuje do wydarzeń spod Lublina, gdzie król i rycerstwo ozdobili wizerunek Maryi klejnotem Orła Białego. Podczas tych samych wydarzeń rokitniański obraz szlachta i dwór królewski zaczęły nazywać Matką Bożą Obozową, Rycerską. Stała się ona szczególną patronką polskiego rycerstwa, dzielącą z nim trudy obozowego życia.

Te XVII-wieczne tytuły i zawołania Matki Bożej z Rokitna wskazują, jak wielką rolę odgrywał i odgrywa ten cudowny obraz w dziejach naszego narodu. Pokazują one, że obraz Maryi Rokitniańskiej od stuleci jest wpisany w historię Ojczyzny i Kościoła. Szkoda, że we współczesnej Litanii do Matki Bożej Rokitniańskiej na większość tych historycznych tytułów nie znalazło się miejsce.