Reklama

Niedziela Kielecka

Naukowo o relacjach polsko-żydowskich w XX wieku

3 i 4 lipca 2017 r. ponad 30 historyków z kraju i zza granicy – z 13 ośrodków naukowych, uczestniczyło w konferencji naukowej „Relacje polsko-żydowskie w XX wieku. Badania – kontrowersje – perspektywy”, która odbywała się w Centrum Edukacyjnym IPN „Przystanek Historia”. Organizatorami konferencji byli: Instytut Historii Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach oraz Instytut Pamięci Narodowej – Delegatura w Kielcach

Niedziela kielecka 31/2017, str. 6-7

[ TEMATY ]

konferencja

Żydzi

TD

Śladem po ludnych niegdyś sztetlach są mniej lub bardziej uporządkowane żydowskie cmentarze

Śladem po ludnych niegdyś sztetlach są mniej lub bardziej uporządkowane żydowskie cmentarze

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Celem naukowego wydarzenia była prezentacja współczesnego stanu wiedzy nt. relacji między Polakami i Żydami oraz metod jej pozyskiwania. Nie zabrakło wybitnych nazwisk, kontrowersji i gorących, chwilami zbyt emocjonalnych dyskusji. Nie bez przyczyny konferencję zorganizowano w rocznicę pogromu Żydów w Kielcach, i – jak zapowiedziała dr Dorota Koczwańska-Kalita, naczelnik kieleckiej delegatury IPN, rokrocznie taka debata będzie proponowana.

Reklama

Podczas konferencji poruszone zostały następujące obszary i problemy badawcze: postawy i stanowiska metodologiczne a kontekst kulturowy, społeczny i ideologiczny w badaniach naukowych nad relacjami polsko-żydowskimi; perspektywa antropologiczna w badaniach historycznych nad stosunkami polsko-żydowskimi; problemy, spory, konfrontacje wokół warsztatu badawczego autorów publikacji dotyczących problematyki polsko-żydowskiej. Omawiano także materiały śledcze, operacyjne i sądowe okresu stalinowskiego jako źródła historyczne do badań naukowych nad relacjami polsko-żydowskimi w okresie okupacji niemieckiej i pierwszych lat tzw. Polski Ludowej. Jako źródła do badań wzajemnych relacji w latach 1939-45 wykorzystano także m.in. dokumentację Polskiego Państwa Podziemnego oraz dokumenty wytworzone przez organa bezpieczeństwa państwa w okresie PRL do badań nad dziejami relacji polsko-żydowskich. Z kolei analizowane źródła subiektywne to np. pamiętniki, relacje, wspomnienia itd. Relacje polsko-żydowskie pokazano także w publikacjach międzynarodowych.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Rozpoczynając obrady, wiceprezes Instytutu Pamięci Narodowej dr Mateusz Szpytma przypomniał, że przez lata komunizmu polscy historycy nie mogli rzetelnie prezentować wyników swoich badań i w efekcie na świecie zakorzenił się stereotyp „złej Polski”, w której Żydom działa się w XX wieku krzywda. – Międzywojenna Polska nie była rajem dla tej społeczności, ale gwarantowała jej bezpieczeństwo. Wszystko zmieniło się po agresji Niemiec na Polskę – stwierdził Szpytma. Zauważył także, że wydarzenia kieleckie pozostają haniebnym fragmentem naszej historii. – Nawet jeżeli do zabicia drugiego człowieka ktoś był podburzony, musi ponieść tego konsekwencje – uważa twórca muzeum w Markowej.

Referaty na konferencję przygotowali uznani badacze z wielu ośrodków naukowych w Polsce i za granicą, choćby z Polskiej Akademii Nauk, kilku uniwersytetów oraz placówek badawczych w Stanach Zjednoczonych i Izraelu.

Reklama

Konferencję rozpoczęły wystąpienia dotyczące problemów metodologicznych przy badaniu relacji polsko-żydowskich w XX wieku. Była mowa m.in. o powierzchowności i brakach źródłowych, a także o nowych trendach w postępowaniu badawczym. Na ten temat mówili m.in.: dr hab. Elżbieta Rączy (IPN Rzeszów), dr Przemysław Benken (IPN Szczecin), dr Ewa Kurek (IPN Lublin) oraz dr Marcin Urynowicz (IPN Warszawa). Doktor Urynowicz zauważył nazbyt powierzchowne „szufladkowanie” badaczy, radykalizację postaw naukowych – od skrajnie prożydowskich po wręcz antysemickie, lekceważenie źródeł czy manipulowanie nimi. Zdecydowanie nie zgodziła się z nim np. dr Ewa Kurek, a z kolei dyskusję z nią na temat m.in. wiedzy/niewiedzy Polaków na temat gett podjęła prof. Sara Bender z Hajfy.

Jedna z części obrad została w całości poświęcona pogromowi Żydów w Kielcach w 1946 r. oraz relacjom polsko-żydowskim w tym mieście w latach 1939-46. Głos w tej sprawie zabrała m.in. prof. Sara Bender (University of Hajfa) i kieleccy historycy. – Dostęp do nowych archiwów i ponowna kwerenda materiałów źródłowych zachęca historyków do ponownego zbadania kwestii wydarzeń w Kielcach w 1946 r. – mówił Ryszard Śmietanka-Kruszelnicki z kieleckiej Delegatury Instytutu Pamięci Narodowej. Naukowiec przygotowuje materiały do nowej monografii pogromu w Kielcach. – Sprawą dotąd nieuwzględnioną w badaniach jest obecność jednostek militarnych w Kielcach w dniu pogromu i ich ewentualna rola w wydarzeniach – dodaje.

W trakcie konferencji analizowane były trudne dla wzajemnych stosunków czasy okupacji niemieckiej i sowieckiej oraz lat powojennych. Wystąpienia opierały się m.in. na materiałach źródłowych: śledczych i operacyjnych, pamiętnikach, relacjach, prasie.

– Relacje polsko-żydowskie w XX wieku budziły i budzą wśród historyków oraz specjalistów z dziedzin pokrewnych niesłabnące zainteresowanie naukowe. Szczególną popularnością badaczy cieszą się trudne dla wzajemnych stosunków czasy okupacji niemieckiej i sowieckiej oraz lat powojennych – podkreśla dr Dorota Koczwańska-Kalita, naczelnik kieleckiej delegatury IPN.

Dodaje, że zwłaszcza w ostatnim okresie ukazało się wiele publikacji dotyczących wzajemnych relacji obu narodów, które stały się głośne nie tylko w Polsce, wywołując wiele kontrowersji. Problemy wzbudzały przy tym nie tylko stawiane tezy, ale także kwestie natury metodologicznej i źródłoznawczej. W związku z powyższym kielecka konferencja została w zdecydowanej większości poświęcona właśnie tym zagadnieniom.

2017-07-26 10:52

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Willa życia

Niedziela Ogólnopolska 19/2015, str. 42-43

[ TEMATY ]

Żydzi

Fotografie Antoniny i Jana Żabińskich

Fotografie Antoniny i Jana Żabińskich

Na piwnicznej ścianie wypisane są nazwiska niczym inskrypcje w więziennej celi: pokolenia polskich Żydów – Aszerów, Grossów, Hirszfeldów, Keingsweinów, Kramsztyków, Tenenbaumów... Uratowanych przez małżeństwo Antoninę i Jana Żabińskich w czasie II wojny światowej przed niemieckimi zbrodniarzami, którzy bardziej cenili zwierzęta z ogrodu zoologicznego niż ludzi

Warszawskie zoo oddano do użytku na lewobrzeżnej Pradze w 1928 r. Wprawdzie już od XVI wieku stolica mogła pochwalić się swoimi zwierzyńcami, dopiero jednak w trzeciej dekadzie XX wieku doczekała się klasycznego ogrodu zoologicznego. Dyrektorem został jego twórca, biolog Wenanty Burdziński. Po jego niespodziewanej śmierci kierownictwo nad obiektem objął młody absolwent SGGW i Uniwersytetu Warszawskiego Jan Żabiński. Pasja, wiedza i kilkanaście lat codziennej pracy sprawiły, że warszawskie zoo przed wojną stało się znane i cenione w całej Europie. Ogrodowi w uznaniu dla wybitnych osiągnięć jego dyrektora powierzono na rok 1940 rolę gospodarza Międzynarodowego Stowarzyszenia Ogrodów Zoologicznych.
CZYTAJ DALEJ

Kard. Gerhard Müller: Wydarzenia w Polsce wołają o pomstę do nieba!

2025-05-04 13:24

[ TEMATY ]

kard. Gerhard Müller

Karol Porwich/Niedziela

Kard. Gerhard Ludwig Müller

Kard. Gerhard Ludwig Müller

Kilka dni przed rozpoczęciem konklawe kard. Gerhard Müller, były prefekt Kongregacji Nauki Wiary i nadzieja konserwatywnych katolików na całym świecie, udzielił wywiadu Adamowi Sosnowskiego z wydawnictwa Biały Kruk. Kard. Müller nawiązał do wielu kluczowych kwestii dotyczących wyboru papieża – kim powinien być nowy biskup Rzymu oraz jaki będzie jego stosunek do pontyfikatu Franciszka.

Kardynał odniósł się jednak także do wyzwań stojących przed Kościołem globalnie – i doskonale jest zorientowany w tym, co się dzieje w Polsce. Krytykował antydemokratyczne działania rządu Donalda Tuska, a jego działania wobec księży nazwał wprost – torturą. I co najważniejsze – te kwestie przedstawiane są na obradach kardynałów i mają istotny wpływ na konklawe!
CZYTAJ DALEJ

Watykan uhonorował 167 katolików zabitych na Sri Lance

2025-05-04 13:00

[ TEMATY ]

Watykan

Krzysztof Świertok/BPJG

To pierwszy krok w stronę uznania męczeństwa ofiar zamachów bombowych na świątynie chrześcijańskie na Sri Lance. 167 katolików zamordowanych w Niedzielę Wielkanocną 21 kwietnia 2019 roku zostanie oficjalnie wpisanych do Katalogu „Świadków wiary” XXI wieku. Przygotowała go Dykasteria Spraw Kanonizacyjnych na Jubileuszowy Rok Święty 2000.

O decyzji Watykanu poinformowano podczas czuwania w kościele św. Antoniego w stolicy Sri Lanki, Kolombo. Kardynał Malcolm Ranjith, arcybiskup Kolombo, podkreślił, że wybór ten „ma na celu uhonorowanie ofiary” zabitych sześć lat temu. Dodał, że wpisanie ich do Katalogu „Świadków wiary” jest związane z tym, że zbrodnia została popełniona z powodu „nienawiści do wiary” (odium fidei). Ten termin jest używany w procesach beatyfikacyjnych dla potwierdzenia męczeństwa kandydatów na ołtarze.
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję