Reklama

Niedziela Kielecka

Pamiętają o bohaterskim prezydencie

Kielczanie uczcili wojennego prezydenta miasta – Stefana Artwińskiego, nazywanego „kieleckim prezydentem Starzyńskim”, bo tak jak prezydent Warszawy nie chciał opuścić stolicy regionu i urzędu

Niedziela kielecka 46/2019, str. 1, 6

[ TEMATY ]

Kielce

wspomnienie

TD

Przy grobie prezydenta Stefana Artwińskiego

Przy grobie prezydenta Stefana Artwińskiego

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Osiemdziesiąta rocznica śmierci kieleckiego patrioty skłoniła do upamiętnienia wyjątkowego – była sesja naukowa, społeczne porządkowanie jego miejsca spoczynku i Tydzień Pamięci o Prezydencie Artwińskim. Obchody to dzieło Fundacji jego imienia, Instytutu Pamięci Narodowej, Muzeum historii Kielc, Archiwum Państwowego i wielu kieleckich historyków.

Stefan Artwiński, urodzony w 1863 r – był działaczem niepodległościowym i społecznikiem; z zawodu farmaceuta, w historii zapisał się jako prezydent i senator. Pochodził z okolic Miechowa, z rodziny z tradycjami patriotycznymi. Po studiach na Uniwersytecie Warszawskim powrócił na rodzinną Kielecczyznę, gdzie prowadził apteki. Był działaczem Związku Strzeleckiego (i jego prezesem w latach 1924-39) oraz Federacji Polskich Związków Obrońców Ojczyzny. W 1915, gdy Austriacy zajęli Kielce, był współzałożycielem schroniska dla legionistów. Od 1934 r. pełnił funkcję prezydenta Kielc, od 1936 był senatorem II RP. Odznaczono go Krzyżem Orderu Polonia Restituta (1926).

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Po wybuchu II wojny światowej pozostał w mieście, mimo że namawiano go do ucieczki. Stanął na czele Obywatelskiego Komitetu Obrony Kielc. Pieniądze z kasy miejskiej przeznaczył na pomoc mieszkańcom – na kartki żywnościowe, szpitale, schroniska itp. Podjął decyzję o spaleniu dokumentów wojskowych, które znajdowały się w urzędzie miasta. Zginął w listopadzie 1939 r., zakatowany przez gestapo w Wiśniówce k. Kielc (nadal nie wszystkie okoliczności jego śmierci są znane). Konspiracyjny pogrzeb z udziałem zaledwie kilku osób odbył się 10 listopada 1939. Prezydenta pochowano w grobowcu rodziny Borchólskich. Dopiero od ponad 30 lat spoczywa we własnym – na Cmentarzu Partyzanckim w Kielcach. Ponowny pochówek prezydenta miał uroczystą oprawę, z licznym udziałem duchowieństwa, ze śp. bp. Mieczysławem Jaworskim.

Stefan Artwiński został pośmiertnie odznaczony Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski.

Reklama

W ramach Tygodnia Pamięci grupa wolontariuszy oraz podopieczni Młodzieżowego Ośrodka Wychowawczego porządkowali pomnik prezydenta na Cmentarzu Partyzanckim, czyniąc z tego faktu lekcje historii w terenie.

Z kolei sylwetkę prezydenta – w różnych odsłonach przybliżono podczas konferencji 24 października w placówce edukacyjnej IPN „Przystanek historia”. Uczestnicy obrad przyjrzeli się nie tylko dokonaniom Artwińskiego jako gospodarza Kielc, ale m.in. również przez pryzmat sposobów upamiętnienia go, podejmowanych po 1945 r.

– Konferencja jest hasłem wywoławczym do tego, by przedstawić ówczesną sytuację w mieście, ale także losy Stefana Artwińskiego, postaci tragicznie związanej z początkiem II wojny światowej. Pamiętajmy o tym, że w okresie PRL władze komunistyczne „zadbały”, aby pamięć o przedwojennych bohaterach, o osobach, które były związane z II RP, przedwrześniową jak wtedy mówiono, nie trafiła do szerokiego odbiorcy. Starano się dyskredytować okres II RP (...). Konferencja ma na celu przywrócenie pamięci też o tamtych wydarzeniach – powiedział dr Tomasz Domański z Delegatury IPN w Kielcach.

Panel rozpoczął wykład Wiesławy Rutkowskiej, dyrektor Archiwum Państwowego w Kielcach, poświęcony zbiorom dotyczącym Stefana Artwińskiego, znajdującym się w archiwum. Poszukiwania były prowadzone w 22 zespołach archiwalnych oraz w parafiach, z którymi związana była jego rodzina od pradziadów, przez koligacje żony i dzieci. Pojawił się m.in. wątek Ksan, Chrobrza, Miechowa, zostały pokazane dokumenty metrykalne, akta szkolne, protokół wyborczy na prezydenta Kielc.

Dr Dariusz Palacz z Wyższej Szkoły Ekonomii, Prawa i Nauk Medycznych im. prof. Edwarda Lipińskiego w Kielcach mówił na temat „Stefan Artwiński, prezes Okręgu Związku Strzeleckiego w Kielcach”, dowodząc, jak skutecznie Artwiński potrafił oddzielić działalność społeczną od wychowawczej, hołdując zasadzie apolityczności w związku.

Reklama

Dr Domański z IPN zatytułował swoje wystąpienie „Początki okupacji niemieckiej w Kielcach”, a dr Paweł Wolańczyk z Muzeum Historii Kielc – „Losy rodziny Artwińskich”. Głos zabrał także prof. Adam Massalski z Instytutu Historii Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach – mówił na temat: „Walka o pamięć o Stefanie Artwińskim po II wojnie światowej”.

Uroczyste obchody rocznicy śmierci Stefana Artwińskiego odbyły się 26 października na Cmentarzu Partyzanckim, a 27 października miała miejsce gra historyczna „Śladami Stefana Artwińskiego” w kieleckim Parku Miejskim.

W Kielcach imię Artwińskiego nosi jedna z ulic, szkoła podstawowa nr 5, sala obrad radnych w miejskim Ratuszu, gdzie także znajduje się marmurowa tablica z jego podobizną.

2019-11-13 11:47

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Spotkania z Papieżem i świadkami jego życia

[ TEMATY ]

dziedzictwo

wspomnienie

św. Jan Paweł II

Czesław Jarmusz

Papieski fotograf Arturo Mari na toruńskim lotnisku

Papieski fotograf Arturo Mari na toruńskim lotnisku

Papieskie dziedzictwo posiada jedną wyjątkową płaszczyznę: otóż wiele osób posiada bezpośrednie doświadczenie spotkania z Ojcem Świętym Janem Pawłem II. Tysiące osób z diecezji uczestniczyło w spotkaniach liturgicznych z Papieżem podczas jego pielgrzymek. Dotyczy to szczególnie jego obecności w Toruniu w 1999 roku, ale nie tylko.

Warto przywołać także pielgrzymkę papieską w 1991 roku do pobliskiego Włocławka. Msza św. odprawiana na podwłocławskim lotnisku zgromadziła wielu wiernych z ziemi chełmińskiej (nie istniała wówczas jeszcze diecezja toruńska). Pamiętam z własnego doświadczenia, jak niemalże całe duszpasterstwo akademickie, które gromadziło się przy kościele jezuitów w Toruniu, wyjechało pociągiem wraz ze swoim duszpasterzem o. Kazimierzem Kubackim SJ na to spotkanie.

CZYTAJ DALEJ

Wielki Piątek zostawia nas nagle samych na środku drogi... Zapada cisza

Agnieszka Bugała

Te godziny, które dzieliły świat od śmierci do zmartwychwstania musiały być czasem niepojętego napięcia...

Święte Triduum to dni wielkiej Obecności i... Nieobecności Jezusa. Tajemnica Wielkiego Czwartku – z ustanowieniem Eucharystii i kapłaństwa – wciąga nas w przepastną ciszę Ciemnicy. Wielki Piątek, po straszliwej Męce Pana, zostawia nas nagle samych na środku drogi. Zapada cisza, która gęstnieje. Mrok, w którym nie ma Światła. Wielka Sobota – serce nabrzmiewa od strachu, oczekiwanie zadaje ból fizyczny. Wróci? Przyjdzie? Czy dobrze to wszystko zrozumieliśmy? Święte Triduum – dni, których nie można przegapić. Dni, które trzeba nasączyć modlitwą i trwaniem przy Jezusie.

CZYTAJ DALEJ

Ojciec Pio tajemnice Męki Pańskiej nie tylko kontemplował, ale jej ślady nosił na ciele

2024-03-28 23:15

[ TEMATY ]

Droga Krzyżowa

św. o. Pio

Wydawnictwo Serafin

O. Pio

O. Pio

Mistycy wynagrodzenia za grzechy są powołani do wzięcia w milczeniu grzechów i cierpienia świata na siebie, w zjednoczeniu z Jezusem z Getsemani. Rzeczywiście, Ojciec Pio tajemnice Męki Pańskiej nie tylko kontemplował i boleśnie przeżywał, ale jej ślady nosił na własnym ciele, aby w zjednoczeniu ze swoim Boskim Mistrzem współdziałać w wynagradzaniu za ludzkie grzechy. Jako czciciel Męki Pańskiej chciał, aby i inni korzystali z jego dobrodziejstwa.

„Misterium miłości. Droga krzyżowa z Ojcem Pio” to rozważania drogi krzyżowej, które proponuje nam br. Błażej Strzechmiński OFMCap - znawca życia i duchowości Ojca Pio. Rozważania każdej ze stacji przeplatane są z fragmentami pism Stygmatyka. Książka wydana jest w niewielkiej, poręcznej formie i zawiera także miejsce na własne notatki, co doskonale nadaje się do osobistej kontemplacji Drogi krzyżowej.

CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję