Reklama

Niedziela Rzeszowska

Bohaterowie Niepodległej

Z Boguchwałą k. Rzeszowa związanych jest dwóch bohaterów, którzy zaangażowali się w walkę o odzyskanie niepodległości Polski ponad sto lat temu i później po 1939 r.: Adam Kowalski i ks. ppłk Stanisław Żytkiewicz. Śmiem twierdzić, że tylko nieliczni mieszkańcy miasta pamiętają o nich, wszak śladów pozostało niewiele.

Niedziela rzeszowska 45/2020, str. VII

[ TEMATY ]

II wojna światowa

wspomnienie

bohaterowie

Anita Drąg-Rutkowska

Adam Kowalski spoczywa w Szkocji

Adam Kowalski spoczywa w Szkocji

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Pierwszy to Adam Kowalski, żołnierz Wojska Polskiego II RP i Polskich Sił Zbrojnych, kapitan oświatowy, poeta, dziennikarz, kompozytor ponad dwustu piosenek patriotycznych i wojskowych. Urodził się w Rzeszowie, ale jego rodzice spoczęli na cmentarzu w Boguchwale w 1938 r.; 2 maja – ojciec Wincenty, a 12 maja – matka Marcjanna.

Syn przeżył rodziców zaledwie o dziewięć lat, z tego pięć zajęła kolejna wojna. Pochowany został na cmentarzu wojennym w Szkocji w gronie 157 kolegów wojskowych. Kamienne tablice wyrastają na obczyźnie z ziemi i zielonej angielskiej murawy. O Adamie dowiadujemy się z płyty nagrobnej, że dosłużył się stopnia majora, a żył jedynie 50 lat. Zdjęcia z angielskiej nekropolii przywiozła do Polski Anita Drąg-Rutkowska i ubogaciły one nagranie muzyczne z utworami Adama Kowalskiego wydane przez Miejskie Centrum Kultury w Boguchwale i opracowane przez zespół Buen Camino w 2018 r.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Drugi bohater to ks. ppłk Stanisław Żytkiewicz, syn boguchwalskiego organisty. Starszy od Adama o siedem lat. Przyjaciel Leopolda Lisa-Kuli, rzeszowskiego bohatera, dzielnego chłopca marszałka Piłsudskiego. Niedługo po święceniach kapłańskich Stanisław z Leopoldem i legionistami VI Batalionu Rzeszowskiego, wyruszyli z krakowskich Oleandrów szlakiem Legionów.

Stanisław został pierwszym kapelanem oddziałów. Walczył też w wojnie polsko-bolszewickiej 1920 r. Od urodzenia był wątłego zdrowia, a przeżycia z pól bitewnych, okrucieństwo i bestialstwo walczących zrujnowały jeszcze dodatkowo jego zdrowie psychiczne. Przeniesiony w stan spoczynku wrócił do rodzinnej miejscowości. Żył w ubóstwie, a nawet nędzy, pozostawiony bez środków do życia, w realiach nieprzychylnego takim osobom, powojennego systemu. Zmarł w 1956 r. w skutek pożaru powstałego w czasie podgrzewania posiłku, od którego zapalił się jego wojskowy kożuch.

Na cmentarnym kamiennym obelisku upamiętniono tylko dwa z jego licznych odznaczeń: Krzyż Virtuti Militari i Krzyż Walecznych. W 2010 r. boguchwalskiemu gimnazjum nadano imię kapelana Legionów. Na uroczystości przyjechało m .in. ośmiu generałów Wojska Polskiego, z których trzech parę dni później zginęło w katastrofie smoleńskiej. Gimnazjum już nie istnieje. Nadal jednak przed budynkiem szkoły podstawowej zachowało się popiersie niegdysiejszego patrona, wykonane przez miejscowych artystów. W 2017 r. radni miejscy podjęli uchwałę o nadaniu ulicy obok cmentarza imienia ks. Stanisława Żytkiewicza. Ponoć w niektórych domach z pietyzmem przechowywane są książki filozoficzne z księgozbioru kapłana, których pozbywał się, aby przeżyć w trudnych czasach.

Reklama

Pamięć o Adamie Kowalskim i jego osiągnięciach w kraju i świecie powraca do Boguchwały w różnych okolicznościach. Opowiadał mi jeden z mieszkańców, że wiele lat temu powrócił do domu z kolonii nad Bałtykiem z piosenką Morze, nasze morze. Wtedy jeszcze nie miał wiedzy o autorze słów i muzyki do tego utworu – Adamie Kowalskim. Utwór pełnił nawet funkcję nieformalnego hymnu marynarki wojennej. Ma wdzięk i humor, w prostych słowach odnosi się do naszej zawiłej historii. Kolejny przykład, żartobliwa piosenka Leguny w niebie wykorzystana w filmie Jak rozpętałem II wojnę światową. Leguny to potoczna nazwa legionistów.

Obydwaj, Stanisław i Adam mają w życiorysach zaznaczone ukończenie seminarium, z tym że pierwszy zaliczył duchowne, a drugi nauczycielskie. Na różne sposoby troszczyli się o potęgę siły i ducha.

2020-11-04 10:46

Ocena: +1 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Sybiracka rocznica

Niedziela legnicka 8/2020, str. I

[ TEMATY ]

rocznica

II wojna światowa

deportacje

ZSRR

Ks. Piotr Nowosielski

Prezes Alfreda Demska z ziemią z Nowosybirska w gronie Sybiraczek

Prezes Alfreda Demska z ziemią z Nowosybirska w gronie Sybiraczek

W 80. rocznicę pierwszej wywózki Polaków na Sybir legnicka parafia Świętej Trójcy była jednym z miejsc, w którym Sybiracy spotkali się na modlitwie.

Mszy św. przewodniczył ks. prał. Andrzej Tracz, niedawno ustanowiony przez biskupa legnickiego nowym kapelanem Sybiraków po śp. ks. prał Władysławie Jóźkowie.

CZYTAJ DALEJ

Kraków: uroczystości pogrzebowe poety Leszka Długosza

2024-03-27 19:12

[ TEMATY ]

pogrzeb

PAP/Łukasz Gągulski

- Żegnamy człowieka niezwykłego, o którego prawdziwym duchu mówi jego poezja - mówił abp Marek Jędraszewski w czasie uroczystości pogrzebowych śp. Leszka Długosza w kościele Świętego Krzyża w Krakowie. Doczesne szczątki artysty spoczęły na Cmentarzu Rakowickim.

- Żegnamy człowieka niezwykłego, o którego prawdziwym duchu mówi jego poezja, a także często poezja śpiewana - stwierdził abp Marek Jędraszewski na początku Mszy św. pogrzebowej w kościele Świętego Krzyża w Krakowie. Zwrócił uwagę na zbiór wierszy „Ta chwila, ten blask lata cały”. - Ten zbiór mówi wiele o miłości pana Leszka Długosza do życia; do tego, by tym życiem umieć się także upajać - dodawał metropolita krakowski cytując fragmenty poezji, wśród których był wiersz „Końcowa kropka”. - Odejście pana Leszka Długosza jest jakąś kropką, ale tylko kropką w jego wędrówce ziemskiej - mówił abp Marek Jędraszewski. - Głęboko wierzymy, że dopiero teraz zaczyna się pełne i prawdziwe życie; że z Chrystusem zmartwychwstałym będziemy mieć udział w uczcie cudownego życia bez końca. Tym życiem będziemy mogli się upajać i za nie Bogu dziękować i wielbić - dodawał metropolita krakowski.

CZYTAJ DALEJ

USA/ Prezydent Ukrainy Zełenski: nie mamy już prawie artylerii

2024-03-28 20:25

[ TEMATY ]

#pomocdlaUkrainy

rosyjska agresja na Ukrainę

PAP/PRESIDENTIAL PRESS SERVICE HANDOUT

Prezydent Ukrainy na froncie

Prezydent Ukrainy na froncie

Rosja na 100 proc. wykorzystuje przerwę we wsparciu USA dla Ukrainy; nie mamy już prawie w ogóle artylerii - powiedział w wyemitowanym w czwartek wywiadzie dla amerykańskiej telewizji CBS prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski. Ostrzegł, że bez amerykańskiego wsparcia Ukraina przegra, a wojna bardzo szybko może "przyjść do Europy".

Zełenski rozmawiał z reporterem CBS pośród ruin osiedla w niezidentyfikowanym mieście na wschodzie Ukrainy. Pytany o sytuację na froncie ocenił, że Ukrainie udało się ustabilizować sytuację i jest ona lepsza niż dwa-trzy miesiące temu, kiedy siły ukraińskie zmagały się z dużym deficytem amunicji artyleryjskiej.

CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję