Zaangażowanie i współpraca

Łukasz Krzysztofka: Obserwujemy w Kościele coraz więcej mężczyzn, którym nie wystarczy tylko udział w niedzielnej Mszy św. Na jakich płaszczyznach możemy się jako mężczyźni angażować w Kościele?

Dariusz Dudek: Płaszczyzn i sposobów jest dużo. Istnieją wspólnoty, które kładą nacisk na rozwój duchowy i modlitwę. Jeśli ktoś szuka w Kościele wsparcia dla siebie w rozwoju swojego życia małżeńskiego, czy bycia ojcem, to ma taką możliwość. Kto chce służyć charytatywnie, to takie przestrzenie też odnajdzie. Jest również wiele okazji, aby podjąć formację całościową po to, żeby zmieniać się na lepsze i ewangelizować, służyć i samemu się rozwijać. Mówiąc to, myślę o naszej wspólnocie Droga Odważnych, która właśnie kładzie nacisk na formację całościową mężczyzny.

Jaki charyzmat ma Droga Odważnych?

Skupiamy się nie tylko na duchowości i relacji z Bogiem, ale także na osobowości mężczyzny, czyli na emocjach, życiu w relacjach, na rozwoju. M.in. zarządzaniu czasem czy finansami. Istotny dla nas jest też rozwój fizyczny, bo dopiero harmonijny rozwój całego człowieka pozwala nam na wzrost i na to, żeby rzeczywiście dobrze służyć ludziom wokół. Staramy się więc formować mężczyzn tak, żeby mogli stawać się prawdziwymi Bożymi przywódcami i liderami w miejscach, w których żyją.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Reklama

Kto jest zaproszony na organizowane przez was 2 kwietnia w Warszawie spotkanie synodalne „Mężczyzna w Kościele”?

Na spotkanie zostali zaproszeni liderzy męskich wspólnot, grup i duszpasterstw oraz przełożeni zgromadzeń zakonnych w Polsce. Kierujemy zaproszenie do nich, prosząc, żeby najpierw wewnątrz swoich wspólnot przeprowadzili spotkanie synodalne na podstawie pytań, które przygotowaliśmy, i na podstawie krótkiego kwestionariusza, a potem żebyśmy spotkali się w parafii Wniebowstąpienia Pańskiego w Warszawie. Chcemy, aby tam przedstawiciele poszczególnych wspólnot mogli podsumować te rozmowy, spotkać się w małych grupach, wspólnie się pomodlić.

Zapisy na spotkanie już zakończyły się, ale wciąż można się zaangażować w synod. W jaki sposób?

Na stronie www.mezczyznawkosciele.pl jest możliwość wypełnienia formularza – krótkiej ankiety synodalnej. Jest dostępna dla mężczyzn zaangażowanych we wspólnoty, jak i niezaangażowanych, a także dla kobiet. Bardzo serdecznie zapraszamy, żeby kobiety wypowiedziały się na temat, jak one widzą obecność mężczyzn w Kościele i zaangażowanie swoich bliskich: mężów, braci, ojców w takie właśnie wspólnoty religijne.

Co jest celem spotkania?

W pierwszym rzędzie bardzo istotne jest samo spotkanie się męskich wspólnot, różnych charyzmatów i grup. To daje szansę na wymianę doświadczeń i budowanie jedności. Poza tym celem jest też zaangażowanie się mężczyzn w proces synodalny. Na tej drodze idziemy z całym Kościołem, mówimy o naszych lękach, obawach i radościach. Na pewno bardzo istotnym celem jest też to, żeby się po prostu wspólny pomodlić. Jest czas Wielkiego Postu, więc taka wspólna modlitwa i dobre wejście w czas pokuty, może przeproszenia także za brak jedności, który nam często towarzyszy, będzie dobrymi rekolekcjami.

Reklama

Jakie tematy będziecie poruszali?

Chcemy dotknąć tematów obecności mężczyzn w Kościele i tego, co wspólnoty, w których jesteśmy, nam dają oraz co jeszcze mogą nam dać. Będziemy także dyskutować o tym, jak dalej mają się rozwijać, żeby pomagać w rozwoju całego Kościoła i pomagać mężczyznom w funkcjonowaniu w miejscach, gdzie jesteśmy – w naszych rodzinach, w pracy.

Czy mężczyzna dzisiaj może znaleźć swoje miejsce w Kościele?

Jak najbardziej tak. Potwierdzeniem tego jest fakt, że w ostatnich latach w Kościele powstało dużo różnych wspólnot specjalnie dla mężczyzn. Wiem, że to niektórych może oburzać, dlaczego wspólnoty tylko dla mężczyzn, ale myślę że środowisko wzrostu typowo męskiego jest nieodzowne do prawidłowego rozwoju. Takich wspólnot jest dość sporo i myślę, że one po pierwsze pokazują, że mężczyzna szuka swojego miejsca, a po drugie – że takie miejsce rzeczywiście jest dla mężczyzny dostępne.

Co jest dzisiaj największym wyzwaniem, które stoi przed mężczyznami w Kościele?

Na pewno wzięcie odpowiedzialności za swoje życie, czyli to nazywamy formacją. Mężczyzna nie powinien stać w miejscu i rozwijać się nie tylko zawodowo, ale też relacyjnie, osobowo, emocjonalnie i duchowo. Czyli tam, gdzie pojawia się jakiś problem czy kryzys, nie uciekać, ale popracować nad tym, zawalczyć o to. Trudną sprawą na pewno dla mężczyzn w Kościele w Polsce jest wzięcie odpowiedzialności za działanie Kościoła. Uświadamiamy sobie coraz bardziej, że tkwiliśmy w pewnym klerykalizmie, a teraz konieczna jest współpraca.

Co chce Pan przez to powiedzieć?

Mam wrażenie, że czasami podchodzimy do tego tak, jakby świeccy i duchowni tworzyli jakąś spółkę, którą jest Kościół. A tak naprawdę tworzymy jedno ciało, jesteśmy jedną ekipą i rodziną. Powinniśmy się też nauczyć razem współpracować tak, żeby każdy mógł spełniać swoje powołanie. Kapłan – głoszenia, udzielania sakramentów, bycia pasterzem. A świeccy mogą robić to wszystko, co przynależy do nich we współpracy z kapłanami jako jedna rodzina. Przede wszystkim chodzi więc o umiejętność zaangażowania się i budowania jedności oraz współpracy.

A co mężczyźni mogą zaczerpnąć od św. Józefa, którego wspomnienie będziemy obchodzić za kilka dni?

Wydaje mi się, że umiejętność słuchania. Józef nie dużo mówi – w Piśmie Świętym nie ma ani jednego jego słowa. Natomiast wiemy, że dobrze słuchał i też dobrze rozeznawał. On potrafił się zatrzymać, pomyśleć i podjąć decyzję, ale też kiedy się okazało, że decyzja jest błędna, potrafił ją zmienić tak, żeby to była Boża decyzja. Józef podjął odpowiedzialność, nie uciekł przed problemami, ale stanął w obronie tych, którzy byli mu najbliżsi.

Drodzy bracia i siostry! Dzisiaj chciałbym wam powiedzieć o kolejnej, po św. Katarzynie Sieneńskiej i św. Katarzynie z Bolonii świętej noszącej imię Katarzyna. Myślę o św. Katarzynie z Genui, znanej przede wszystkim z powodu jej wizji czyśćca. Tekst, który opisuje jej życie i myśl, został opublikowany w tym liguryjskim mieście w 1551 r. Jest podzielony na trzy części: „Życie i nauka”, „Udowodnienie i wyjaśnienie czyśćca” - bardziej znana jako Traktat oraz „Dialog między duszą a ciałem”. Redaktorem końcowym był spowiednik Katarzyny, ks. Cattaneo Marabotto. Katarzyna urodziła się w Genui w 1447 r. Była ostatnią z pięciorga dzieci. Została osierocona przez ojca, Giacomo Fieschi, gdy była jeszcze dzieckiem. Matka, Francesca di Negro, dała jej dobre wychowanie chrześcijańskie, na tyle, że starsza z dwóch córek została zakonnicą. W wieku szesnastu lat Katarzyna został wydana za mąż za Giuliano Adorno, człowieka, który po wielu doświadczeniach militarnych i handlowych na Bliskim Wschodzie, powrócił do Genui, aby się ożenić. Życie małżeńskie nie było łatwe, także ze względu na charakter małżonka, uzależnionego od hazardu. Sama Katarzyna miała początkowo skłonność do prowadzenia pewnego rodzaju życia światowego, w którym jednakże nie mogła odnaleźć spokoju. Po dziesięciu latach, w jej sercu było głębokie poczucie pustki i goryczy. Nawrócenie rozpoczęło się 20 marca 1473 r., dzięki wyjątkowym przeżyciom. Udawszy się do kościoła świętego Benedykta i klasztoru Matki Bożej Łaskawej, aby się wyspowiadać, klękając przed kapłanem, „otrzymała - jak sama pisze - ranę w sercu, ogromną miłość ku Bogu”, z bardzo jasną wizją swojej nędzy i wad, a jednocześnie dobroci Boga, że omal nie zemdlała. Z tego doświadczenia zrodziła się decyzja, która ukierunkowała całe jej życie: „Nigdy więcej świata, nigdy więcej grzechów” (por. Vita mirabile, 3rv). Wówczas Katarzyna uciekła, przerywając spowiedź. Gdy wróciła do domu, weszła do najodleglejszego pokoju i długo płakała. W tym momencie była już wewnętrznie pouczona o modlitwie i świadoma ogromnej miłości Boga względem niej, grzesznej. Było to doświadczenie duchowe, którego nie mogła wyrazić słowami (por. Vita mirabile, 4r). To właśnie przy tej okazji ukazał się jej cierpiący Jezus, niosący krzyż, jak jest to często przedstawiane w ikonografii świętej. Kilka dni później wróciła do księdza, by w końcu dokonać dobrej spowiedzi. Tutaj zaczęło się owo „życie oczyszczenia”, które przez długi czas było przyczyną jej stałego bólu za popełnione grzechy i pobudziło do przyjmowania pokuty i ofiar, aby ukazać Bogu swoją miłość. Na tej drodze Katarzyna coraz bardziej przybliżała się do Pana, aż do wejścia w to, co nazywa się „życiem zjednoczenia”, to znaczy relacji wewnętrznego zjednoczenia z Bogiem. W Vita mirabile napisano, że jej dusza była prowadzona i pouczana wewnętrznie jedynie słodką miłością Boga, który dawał jej wszystko, czego potrzebowała. Katarzyna oddała się niemal całkowicie w ręce Pana, aby żyć przez około dwadzieścia pięć lat - jak pisze - „bez pośrednictwa jakiegokolwiek stworzenia, żyć pouczana i rządzona przez samego Boga”(Vita mirabile, 117r-118r), karmiąc się nade wszystko nieustanną modlitwą i Komunią Świętą przyjmowaną każdego dnia, co w jej czasach nie było powszechne. Dopiero wiele lat później Pan dał jej kapłana, który zatroszczył się o jej duszę. Katarzyna zawsze niechętnie zwierzała się i wyrażała doświadczenie swej mistycznej komunii z Bogiem, przede wszystkim ze względu na głęboką pokorę, jaką doświadczała w obliczu łask Pana. Jedynie perspektywa uwielbienia i możliwości pomagania w rozwoju duchowym innych ludzi pobudziła ją, aby powiedzieć innym, co się w niej wydarzyło, począwszy od chwili nawrócenia, które było jej doświadczeniem pierwotnym i podstawowym. Miejscem jej wstąpienia na szczyty mistyki był szpital Pammatone, największy kompleks szpitalny w Genui, którego była dyrektorką i inspiratorką. Tak więc Katarzyna żyła życiem w pełni czynnym, pomimo owej głębi swego życia duchowego. W Pammatone utworzyła się wokół niej grupa zwolenników, uczniów i współpracowników, zafascynowanych jej życiem wiary oraz miłością. Sam jej małżonek Giuliano Adorno, został nim na tyle pozyskany, że porzucił rozpustne życie, aby stać się tercjarzem franciszkańskim, przenieść do szpitala, i pomagać swej żonie. Zaangażowanie Katarzyny w opiekę nad chorymi trwało aż do końca jej ziemskiej pielgrzymki, 15 września 1510 r. Od nawrócenia do śmierci nie było wydarzeń nadzwyczajnych, ale dwa elementy charakteryzują całe jej życie: z jednej strony doświadczenie mistyczne, to znaczy głębokie zjednoczenie z Bogiem, odczuwane jako unia oblubieńcza, a z drugiej opieka nad chorymi, organizowanie szpitala, służba bliźniemu, zwłaszcza najbardziej potrzebującym i opuszczonym. Te dwa bieguny - Bóg i bliźni wypełniają całkowicie jej życie, praktycznie spędzone w obrębie szpitalnych murów. Drodzy przyjaciele, nigdy nie wolno nam zapominać, że im bardziej miłujemy Boga i trwamy w modlitwie, tym bardziej potrafimy prawdziwie kochać otaczające nas osoby, ponieważ będziemy zdolni do dostrzeżenia w każdej osobie oblicza Pana, który kocha bezgranicznie, nie czyniąc różnic. Mistyka nie tworzy dystansu wobec bliźniego, nie tworzy życia abstrakcyjnego, lecz raczej przybliża do drugiego człowieka ponieważ zaczyna się postrzegać świat oczyma i sercem Boga. Myśl Katarzyny o czyśćcu, ze względu na którą jest ona szczególnie znana, jest skondensowana w ostatnich dwóch częściach cytowanej księgi: „Traktat o czyśćcu” i „Dialogu między duszą a ciałem”. Ważne, aby zauważyć, że Katarzyna w swym doświadczeniu mistycznym nie ma nigdy szczególnych objawień o czyśćcu czy też doznających tam oczyszczenia duszach. Jednakże w pismach inspirowanych naszą Świętą jest to element centralny, a sposób jego opisania ma cechy oryginalne, na tle swej epoki. Pierwszy rys indywidualny dotyczy „miejsca” oczyszczenia dusz. W jej czasach przedstawiano go głównie odwołując się do obrazów związanych z przestrzenią: sądzono, że istnieje pewna przestrzeń, gdzie miałby się znajdować czyściec. U Katarzyny jednak czyściec nie jest przedstawiony jako element krajobrazu wnętrzności ziemi: jest to ogień nie zewnętrzny, ale wewnętrzny. Czyściec jest ogniem wewnętrznym. Święta mówi o drodze oczyszczenia duszy ku pełnej komunii z Bogiem, wychodząc od swojego doświadczenia głębokiego bólu z powodu popełnionych grzechów, w porównaniu z nieskończoną miłością Boga (por. Vita mirabile, 171v). Słyszeliśmy, że w czasie nawrócenia Katarzyna nagle odczuwa dobroć Boga, nieskończoną odległość swego życia od tej dobroci oraz palący ogień w swym wnętrzu. To jest ten ogień, który oczyszcza, jest to wewnętrzny ogień czyśćca. Także i tu jest rys oryginalny w porównaniu z myślą tamtej epoki. W istocie nie wychodzi się od zaświatów, aby powiedzieć o mękach czyśćcowych - jak to było w zwyczaju w tym czasie, a być może jeszcze dziś - aby następnie wskazać drogę do oczyszczenia i nawrócenia. Nasza Święta wychodzi od własnego doświadczenia życia wewnętrznego na drodze ku wieczności. Dusza - mówi Katarzyna - przedstawia się Bogu jako nadal związana pragnieniami i cierpieniami wynikającymi z grzechu, a to uniemożliwia jej, aby cieszyła się uszczęśliwiającą wizją Boga. Katarzyna stwierdza, że Bóg jest tak święty i czysty, że dusza zbrukana grzechem nie może się znaleźć w obecności Bożego majestatu (por. Vita mirabile, 177r). Także i my czujemy, jak bardzo jesteśmy oddaleni, jak bardzo jesteśmy pełni tak wielu rzeczy, które uniemożliwiają nam widzenie Boga. Dusza jest świadoma ogromnej miłości i doskonałej sprawiedliwości Boga, i w konsekwencji cierpi, że nie odpowiedziała w sposób prawidłowy i doskonały na tę miłość, a właśnie sama miłość wobec Boga staje się tym samym płomieniem, sama miłość oczyszcza z rdzy grzechu. U Katarzyny można dostrzec obecność źródeł teologicznych i mistycznych, z których zazwyczaj czerpano w owym czasie. W szczególności odnajdujemy typowy obraz zaczerpnięty od Dionizego Areopagity, to jest złotą nić, łączącą serce człowieka z samym Bogiem. Kiedy Bóg oczyścił człowieka, wiąże go cieniutką złotą nicią, jaką jest Jego miłość, i pociąga go ku sobie uczuciem tak silnym, że człowiek staje się „pokonanym, zwyciężonym, pozbawionym siebie”. W ten sposób serce człowieka jest opanowane przez miłość Boga, która staje się jedynym przewodnikiem, jedynym poruszycielem jego egzystencji (por. Vita mirabilis, 246 rv). Owa sytuacja wyniesienia ku Bogu i powierzenia się Jego woli, wyrażona obrazem nici, jest używana przez Katarzynę, aby wyrazić działanie światła Bożego na dusze w czyśćcu, światła, które je oczyszcza i unosi do wspaniałości promienistego blasku Bożego (por. Vita mirabilis, 179r). Drodzy przyjaciele! Święci w swoim doświadczeniu zjednoczenia z Bogiem, osiągają tak głębokie „poznanie” Bożych tajemnic, w którym nawzajem przenikają się miłość i poznanie, że stanowią pomoc dla teologów w ich wysiłkach badawczych, intellectus fidei rozumienia tajemnic wiary, rzeczywistego zgłębienia tajemnic, na przykład, czym jest czyściec. Poprzez swe życie święta Katarzyna poucza nas, że im bardziej kochamy Boga i wchodzimy w zażyłość z Nim na modlitwie, to tym bardziej pozwala się On poznawać i rozpala nasze serca swoją miłością. Pisząc o czyśćcu, Święta przypomina nam podstawową prawdę wiary, która staje się dla nas zachętą do modlitwy za zmarłych, aby mogli oni osiągnąć uszczęśliwiającą wizję Boga w komunii świętych (por. Katechizm Kościoła Katolickiego, 1032). Pokorna, wierna i wielkoduszna służba, jaką Święta zaoferowała przez całe życie w szpitalu Pammatone, to jasny przykład miłości dla wszystkich i szczególna zachęta dla kobiet, które wnoszą fundamentalny wkład na rzecz społeczeństwa i Kościoła, wraz ze swą cenną pracą, ubogaconą przez ich wrażliwość i poświęcenie się dla najbiedniejszych i najbardziej potrzebujących. Dziękuję. Tłum. st (KAI)/Watykan