Styczeń

Pożegnanie Benedykta

Przełom starego i nowego roku naznaczyła śmierć Benedykta XVI. Zmarł jeszcze w starym roku, 31 grudnia 2022 r., w wieku prawie 95 lat. Był pierwszym emerytowanym papieżem od XV wieku. Już w nowym roku na placu św. Piotra w Rzymie odbył się pierwszy w historii Kościoła pogrzeb papieża seniora pod przewodnictwem urzędującego papieża. Po śmierci Benedykta XVI przypomniano jego szczególne więzi z Polską, m.in. organizowane w 1982 r. – wówczas jeszcze przez Josepha Ratzingera jako arcybiskupa Monachium – modlitwy w intencji Polski po ogłoszeniu stanu wojennego czy pielgrzymkę do Polski w 2006 r. – był to jego dziewiąty pobyt w Polsce, choć jedyny jako głowy Kościoła.

Łatwy cel

Początek roku nie przyniósł spokoju na Ukrainie. Tym, którzy zapomnieli o rosyjskim najeździe, agresorzy przypomnieli, uderzając rakietą manewrującą w 10-piętrowy blok mieszkalny w Dnieprze, dawnym Dniepropietrowsku, która zabiła kilkadziesiąt osób.

Huczna prezydencja

Z hukiem rozpoczęła się 1 stycznia prezydencja Szwecji w Unii Europejskiej. W końcu miesiąca w Sztokholmie miały miejsce głośne protesty: przeciwko Turcji blokującej wejście Szwecji do NATO i przeciwko wstąpieniu tego kraju do NATO. Trzecie z wydarzeń zyskało jednak największy rozgłos: duńsko-szwedzki aktywista ekstremistyczny Rasmus Paludan spalił Koran pod ambasadą Turcji, co wywołało masowe protesty w tym kraju i oświadczenie prezydenta Recepa Tayyipa Erdogana, że ci, którzy pozwalają na takie bluźnierstwo, nie mogą liczyć na poparcie dla członkostwa w NATO.

Chorwacja jak Szwajcaria

Początek kariery nowej waluty w Chorwacji nie był obiecujący. Zamiana kuny na euro spowodowała skok cen nawet o 100%, a efekt spotęgowała szalejąca inflacja. Do niedawna dość tani kierunek wyjazdów Polaków postraszył szwajcarskimi cenami. Odczuła to nie tylko branża turystyczna, ale ona szczególnie. – Turyści głosują nogami. Nic nie wydają, kręcą się w kółko lub całymi dniami leżą na plaży – powiedział cytowany przez chorwackie media pracownik branży turystycznej. I jak tu polubić (wprowadzić) euro?

Luty

Na ratunek

Silne trzęsienia ziemi, które nawiedziły regiony pogranicza Turcji i Syrii, przyniosły prawie 60 tys. ofiar (50 tys. w Turcji). To najtragiczniejsza klęska żywiołowa we współczesnej historii Turcji. Pomocy poszkodowanym udzielili m.in. polscy ratownicy z grupy Husar. Było to szczególnie skomplikowane ze względu na niską temperaturę, opady deszczu i śniegu, oblodzenie dróg oraz słabo rozbudowaną infrastrukturę drogową.

Pół roku karceru

Na Białorusi wróg wewnętrzny jest tak samo groźny jak zewnętrzny. Dziennikarz i działacz mniejszości polskiej na Białorusi Andrzej Poczobut został skazany przez sąd w Grodnie na 8 lat więzienia w kolonii karnej o zaostrzonym rygorze. Ostatnie wieści – z sierpnia – mówią o ukaraniu go półrocznym pobytem w rujnującym zdrowie karcerze. W odpowiedzi Polska ogłosiła zamknięcie dużego przejścia granicznego z Białorusią. Między dwoma krajami otwarte były wówczas tylko dwa punkty kontrolne.

Symboliczny pakiet

Przyjęcie przez Unię Europejską w 1. rocznicę rosyjskiej inwazji na Ukrainę dziesiątego pakietu sankcji przeciw Rosji miało przede wszystkim znaczenie symboliczne i było gestem solidarności z ofiarą. Restrykcje te – wraz z pomocą finansową oraz wojskową – demonstrowały utrzymującą się jedność Zachodu i gotowość do dalszego wspierania państwa ukraińskiego. Był to sygnał wysłany Moskwie, która upatrywała szansę na powodzenie w tej wojnie w zmęczeniu państw zachodnich i stopniowym ograniczaniu przez nie pomocy dla Ukrainy.

Marzec

Wszystkiego za dużo

Tegoroczne Oscary w większości zostały przyznane filmowi Wszystko wszędzie naraz w reż. Dana Kwana i Daniela Scheinerta, który w dużym stopniu spełnia tytułową obietnicę. Jest to film sensacyjny, kino akcji, science fiction, komedia społeczna, a jednocześnie parodia każdego z tych gatunków. Pozornie jest w tym filmie wszystko, nawet za dużo, a w rzeczywistości nie ma prawie nic, co uzasadniałoby siedem Oscarów.

Poszukiwany Putin

Międzynarodowy Trybunał Karny (MTK) wydał nakaz aresztowania Władimira Putina oraz rzecznika praw dziecka w Rosji – Marii Lwowej-Biełowej za deportacje dzieci z okupowanej części Ukrainy do Rosji. Putin oficjalnie nic sobie z tego nie robi, ale ograniczył zagraniczne podróże. Rosyjskie MSW ogłosiło wpisanie na listę poszukiwanych Tomoko Akane, sędzi MTK, która wydała list gończy za Putinem. Drugim sędzią MTK poszukiwanym w Rosji jest Rosario Salvatore Aitali; poszukuje się też Karima Khana, prokuratora MTK.

Walki o Bachmut

Ukraińscy żołnierze rozpoczęli powolne wycofywanie się z Bachmutu w obwodzie donieckim. Od października ub.r. toczyły się tam ciężkie walki uliczne, które doprowadziły do całkowitego zrujnowania miasta. Obrońcy Bachmutu wyczerpali siły, które jeszcze w lutym pozwalały im na przeprowadzanie lokalnych kontrataków. Siły rosyjskie usiłowały ich całkowicie okrążyć. W maju Rosjanie zajęli ostatnie tutejsze gruzy. Według prezydenta USA Joe Bidena, aby zdobyć miasto, Rosja straciła ponad 100 tys. żołnierzy.

Kwiecień

Nie ilość, a jakość

Finlandia stała się oficjalnie 31. członkiem NATO. Proces akcesyjny zakończył się, gdy fiński minister spraw zagranicznych Pekka Haavisto w kwaterze głównej NATO przekazał dokumenty ratyfikacyjne amerykańskiemu sekretarzowi stanu Anthony’emu Blinkenowi. Finlandia do NATO wniesie bardziej jakość niż ilość. Dobrze wyszkolone, choć małe siły zbrojne, ok. sześćdziesięciu nowoczesnych samolotów wielozadaniowych i 240 czołgów Leopard. I, niestety, ogromną, 1340-kilometrową granicę z Rosją.

Nie chcą się podporządkować

Walki w Sudanie między wojskami rządowymi i związanymi kiedyś z nimi paramilitarnymi Siłami Szybkiego Wsparcia (RSF) rozpoczęły się od ataków rebeliantów na kluczowe obiekty rządowe w Chartumie; potem konflikt rozszerzył się na cały kraj. W pierwszym tygodniu walk miało zginąć kilkaset osób. Przyczyną konfliktu były plany wcielenia cieszącego się dużą swobodą RSF do sudańskiej armii.

Oficjalnie w Polsce

Prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski, wraz z małżonką Ołeną, złożył pierwszą od inwazji Rosji na Ukrainę oficjalną wizytę w Polsce. Jak przy okazji ujawniono, Polska jest na trzecim miejscu pod względem wielkości wsparcia militarnego dla zaatakowanej Ukrainy, po USA i Wielkiej Brytanii. Przekazaliśmy Ukrainie m.in. ponad 300 czołgów.

Maj

Złotą karetą

Choć rola monarchy w Wielkiej Brytanii jest czysto ceremonialna, jej mieszkańcy uwielbiają królewską celebrę. Koronacja Karola III odbyła się, jak zawsze od 900 lat, w londyńskim opactwie westminsterskim. Po jej zakończeniu królewska para udała się do pałacu Buckingham złotą karetą koronacyjną z 1762 r., za którą podążało ponad 5 tys. żołnierzy ze wszystkich rodzajów sił zbrojnych, a także kilkuset żołnierzy z krajów Wspólnoty Narodów.

Meta ukarana

Meta, właściciel Facebooka i Instagrama, została ukarana rekordową grzywną w wysokości 1,2 mld euro przez europejskie organy regulacyjne ds. prywatności za naruszenie ogólnych przepisów o ochronie danych. Grzywna wynikała z faktu, że firma „przetransportowała dane osobowe europejskich użytkowników Facebooka do USA, nie chroniąc ich odpowiednio”.

Gigantyczna powódź

Włoski region Emilia-Romania musiał się zmierzyć z gigantycznymi stratami w związku z powodzią. Zginęło ok. dwudziestu osób, a 20 tys. zostało ewakuowanych. Z brzegów wystąpiły dwadzieścia trzy rzeki, zamknięto kilkaset dróg, gigantyczne straty poniosły wsie i gospodarstwa rolne. Zniszczone zostały uprawy winorośli, zdewastowane drzewa owocowe. Wstępne szacunki władz mówiły nawet o 7 mld euro strat.

Czerwiec

Prawdziwa katastrofa

Rosjanie wysadzili zaporę na Dnieprze w Nowej Kachowce, która tworzy Zbiornik Kachowski o długości 240 km. Zniszczona została też zlokalizowana na zaporze hydroelektrownia. Wywołało to katastrofę humanitarną na ogromną skalę. Woda zalała kilkadziesiąt okolicznych miejscowości – konieczne było wysiedlenie części z nich – grunty rolne, lasy. Część regionu została odcięta od wody pitnej.

Idź za Barankiem

27. Spotkanie Młodych LEDNICA 2000 odbyło się pod hasłem „Idź za Barankiem” i było poświęcone Eucharystii. Punktem kulminacyjnym i zwieńczeniem spotkania było przejście uczestników przez Bramę-Rybę w symbolicznym geście wyboru Chrystusa. Na telebimie odtworzono przesłanie papieża Franciszka skierowane do uczestników spotkania. W wydarzeniu wzięło udział kilkadziesiąt tysięcy osób.

Pierwsza rakieta

Wielkoszlemowy turniej tenisowego French Open rozgrywany na kortach im. Rolanda Garrosa w Paryżu wygrała w rywalizacji pań Iga Świątek. Polka, która dopiero w nowym roku skończy 23 lata, a jest już najlepszą w historii polską tenisistką, wygrała ten turniej po raz trzeci i ponownie została liderką rankingu WTA.

Tragedia na wycieczce

Po kilkudniowych poszukiwaniach odnaleziono szczątki łodzi podwodnej Titan firmy OceanGate, która w trakcie wycieczki do wraku RMS Titanic po rozpoczęciu zanurzania zniknęła z radarów. Cała pięcioosobowa załoga – prezes OceanGate, jego syn, dwaj członkowie jednej z najbogatszych rodzin w Pakistanie i brytyjski miliarder – zginęła.

Bunt Prigożyna

Dwa dni trwał bunt Grupy Wagnera na czele z Jewgienijem Prigożynem, jej liderem, przeciwko dowództwu Sił Zbrojnych Rosji. Prigożyn oskarżył rosyjski MON o atak na obóz szkoleniowy grupy i ruszył na Moskwę. Bunt zakończył się po zajęciu przez wagnerowców Rostowa nad Donem porozumieniem z władzami Rosji, zawartym za pośrednictwem prezydenta Białorusi Alaksandra Łukaszenki.

Co za ulga

Tunel drogowy pod dnem Świny w Świnoujściu, który jest jedną ze sztandarowych inwestycji rządów PiS, otwarto z wielką pompą. Nic dziwnego: komunikację między lewobrzeżną częścią miasta, gdzie znajdują się centrum usługowe, obiekty turystyczne i uzdrowiskowe, a resztą kraju zapewniały wcześniej jedynie dwie przeprawy promowe.

Lipiec

Kardynał Ryś

Papież Franciszek wskazał nazwiska dwudziestu jeden nowych kardynałów. Znalazł się wśród nich Polak – metropolita łódzki abp Grzegorz Ryś. – Cieszę się, choć wiem, jaką oznacza to odpowiedzialność – powiedział nowy kardynał. Jak ujawnił, Ojciec Święty trzyma tego typu informacje w tajemnicy do ostatniej chwili, a więc przychodzi to jak grom z jasnego nieba. W stuletniej historii archidiecezji łódzkiej nie było dotychczas arcybiskupa diecezjalnego, który byłby kardynałem.

Przyprowadźcie księdza

W TVP pojawił się film Mariusza Zielkego pt. Bagno, przedstawiający kulisy śledztwa dotyczącego znanego muzyka Krzysztofa S. oskarżanego o pedofilię. Film pokazał jej tuszowanie przez lewicowo-liberalne media. – Interesuje ich „zaoranie Kościoła”. Powtarzali: przyprowadź księdza, to wtedy zrobimy materiał. To jest nieuczciwe – pedofilia dotyczy wszystkich – powiedział Zielke Niedzieli.

Tylko prawda

Sejm RP jednomyślnie przyjął uchwałę upamiętniającą ofiary rzezi wołyńskiej w 80. rocznicę zbrodni. W opublikowanym z tej okazji orędziu greckokatolickich biskupów ukraińskich i katolickich z Polski podkreślono, że pojednanie i współpraca wolnej Polski z wolną Ukrainą stanowią warunek pokoju w naszej części Europy. W odniesieniu do wydarzeń sprzed 80 lat wskazano, że „pojednanie może być budowane tylko na prawdzie i sprawiedliwości”.

Wspólne Boże Narodzenie

Ukraiński parlament zatwierdził nowy termin święta Bożego Narodzenia, które będzie od tej pory obchodzone zgodnie z kalendarzem gregoriańskim, czyli 25 grudnia, a nie tak jak wcześniej 7 stycznia. Zmianie uległy też daty kilku świąt świeckich. Z 28 lipca na 15 lipca przeniesiono obchody Dnia Państwowości Ukraińskiej, a Dzień Obrońców i Obrończyń Ukrainy świętowany będzie teraz 1 października, a nie 14 października.

Rozczarowanie w Kijowie

Dwudniowy szczyt NATO w Wilnie zdominował spór wokół perspektywy przyjęcia Ukrainy do NATO. Zapisy deklaracji są rozczarowujące dla władz w Kijowie, lecz te nie ustaną w wysiłkach na rzecz integracji. Przyjęto plany operacyjne, które tworzą podstawę skutecznej obrony przed rosyjską agresją na dużą skalę. To pierwsze od zakończenia zimnej wojny plany NATO o tak dużym stopniu szczegółowości.

Sierpień

Nie lękajcie się

„Jaśniejcie światłem Chrystusa. Słuchajcie Go, abyście i wy stali się światłością świata. I nie lękajcie się, bo Pan was miłuje i idzie obok was” – tymi słowami Franciszek zakończył 37. Światowe Dni Młodzieży w Lizbonie. W wydarzeniu pod hasłem „Maryja wstała i poszła z pośpiechem” (Łk 1, 39) wzięło udział ok. 1,5 mln młodych ludzi ze 190 krajów – w tym liczna grupa katolików z Polski – którym towarzyszyło ok. 10 tys. księży. Następne ŚDM odbędą się w 2027 r. w Seulu.

Klimatyczne rekordy

Aż gorąco się robi. Unijny serwis Copernicus, który odnotowuje zmiany klimatu, poinformował, że lipiec 2023 r. – ze średnią temperaturą ok. 16,95°C – był najcieplejszym lipcem w historii pomiarów, podczas gdy bieżący rok jest trzecim najcieplejszym rokiem w historii. Na drugim miejscu uplasował się sierpień 2023 r. ze średnią temperaturą 16,82°C.

Silni Biało-Czerwoni

Z okazji obchodów Święta Wojska Polskiego warszawską Wisłostradą przeszła defilada wojskowa pod hasłem „Silna Biało-Czerwona”. Wzięło w niej udział ok. 2 tys. żołnierzy, których obserwowało tysiące widzów. Defiladzie towarzyszyły pokazy lotnictwa. Można było dostrzec samoloty FA-50 z Korei Płd., myśliwce F-16 – podstawowe samoloty bojowe w polskim lotnictwie, a także – występujące gościnnie – amerykańskie myśliwce F-35.

Rewanż za marsz?

W miejscowości Kużenkino (obwód twerski) doszło do katastrofy lotniczej, w której uczestniczył prywatny samolot lecący z Moskwy do Petersburga, z dziesięcioma osobami na pokładzie. Podaje się, że wszyscy zginęli. Wśród nich mieli się znajdować Jewgienij Prigożyn oraz Dmitrij Utkin, liderzy Grupy Wagnera, którzy kilka tygodni wcześniej kierowali tzw. puczem Prigożyna.

Wrzesień

Błogosławieni Ulmowie

W Markowej k. Łańcuta była sprawowana Msza św. beatyfikacyjna Józefa i Wiktorii Ulmów oraz ich siedmiorga dzieci zamordowanych przez okupantów niemieckich w ramach tzw. zbrodni w Markowej w 1944 r., podczas II wojny światowej.

Najlepsi w Europie

Polscy siatkarze zostali mistrzami Europy. W finale mistrzostw – rozgrywanych w Bułgarii, Izraelu, Macedonii Północnej i we Włoszech – pokonali reprezentantację Włoch 3:0 (25:20, 25:20, 25:23). Tytuł MVP (najbardziej wartościowego zawodnika) otrzymał reprezentant Polski – Wilfredo León.

Trzecia wojna

Wybuchła trzecia wojna o Górski Karabach – krótkotrwały, 1-dniowy konflikt zbrojny. Stało się tak, gdy dobrze uzbrojona armia Azerbejdżanu zaatakowała nieuznawaną przez społeczność międzynarodową Republikę Górskiego Karabachu. Zawieszenie broni między obiema stronami oznaczało, że państwo o tej nazwie przestało istnieć. Rozpoczął się eksodus Ormian z tego rejonu, podyktowany obawami przed czystkami etnicznymi.

Październik

Likwidują Hamas

Atak Hamasu na Izrael nastąpił 7 października wcześnie rano. Kilkudziesięciu bojowników Hamasu przedarło się z objętej blokadą Strefy Gazy do pobliskich miejscowości izraelskich; zabili co najmniej 700 osób i porwali kilkudziesięciu obywateli Izraela. Rozpoczęła się wojna Izraela z terrorystyczną organizacją Hamas. Izraelczycy uderzyli na Strefę Gazy, tłumacząc to chęcią likwidacji Hamasu.

Przegrana wygrana

Wybory parlamentarne w Polsce wygrał co prawda PiS, ale otrzymał za mało głosów, by stworzyć samodzielny rząd. Dotychczasowy premier Mateusz Morawiecki otrzymał misję stworzenia nowej Rady Ministrów, ale mu się to nie udało.

Symboliczna Awdijiwka

Walki o Awdijiwkę, położoną w pobliżu okupowanego przez Rosjan Doniecka, zaczynają mieć znaczenie symboliczne – ocenia Instytut Studiów nad Wojną (ISW). Nieoficjalnie wiadomo, że armia rosyjska miała otrzymać zadanie zajęcia dwóch miast – Awdijiwki i Kupiańska w obwodzie charkowskim przed wyborami prezydenckimi w Rosji, które odbędą się 17 marca przyszłego roku.

Listopad

Co się skończy

11 listopada pod hasłem „Jeszcze Polska nie zginęła” ulicami Warszawy przeszedł Marsz Niepodległości 2023. Było spokojnie, co skłoniło Rafała Trzaskowskiego do zapowiedzi, że 11 listopada „nie powinien być zdominowany przez środowiska narodowe” i że „to się na pewno skończy”.

Podpisali się

Na pierwszym posiedzeniu Sejmu X kadencji Szymon Hołownia został wybrany na marszałka Sejmu. On, Donald Tusk, Władysław Kosiniak-Kamysz, Włodzimierz Czarzasty i Robert Biedroń podpisali umowę koalicyjną w imieniu Koalicji Obywatelskiej, Trzeciej Drogi i Lewicy. To te partie miały stworzyć w grudniu rząd. Zanim tak się stało, prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Andrzej Duda powołał trzeci rząd Mateusza Morawieckiego.

Nieuczciwa konkurencja

Z uwagi na nieuczciwą konkurencję ze strony ukraińskiej polscy przewoźnicy rozpoczęli blokadę kilku przejść granicznych z Ukrainą. Decyzje UE uprzywilejowały ukraińską branżę transportową kosztem polskiej. Odstąpiono od wymogu uzyskania przez Ukraińców licencji handlowych, które muszą mieć wjeżdżający na Ukrainę Polacy. Protest miał potrwać do 3 stycznia.

Grudzień

Satelity na orbicie

Korea Południowa wystrzeliła swojego pierwszego wojskowego satelitę rozpoznawczego z bazy sił kosmicznych Vandenberg w Kalifornii w Stanach Zjednoczonych, transportowanego przez rakietę Falcon 9 firmy SpaceX. To odpowiedź na umieszczenie przez Koreę Północną na orbicie satelity szpiegowskiego, mimo ostrzeżeń ze strony USA i ich sojuszników.

Trzeci rząd

Trzeci rząd Mateusza Morawieckiego nie uzyskał wotum zaufania. Otrzymał je natomiast Donald Tusk. Tym samym Zjednoczona Prawica straciła władzę w Polsce po 8 latach sprawowania rządów. Zyskał konglomerat kilkunastu partii, które skrzyknęły się przeciwko niej. Zaprzysiężenie wielopartyjnego rządu odbyło się 13 grudnia, a to dzień, który źle kojarzy się większości Polaków.