Reklama

Wiadomości

Społeczeństwo obywatelskie w kontekście walki o „nowoczesną” Polskę

[ TEMATY ]

społeczeństwo

blvdone/fotolia.com

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

3. Antyobywatelska filozofia neoliberalizmu

Ideologia neoliberalizmu organicznie związana jest z postmodernizmem. Obie zaś znajdują swoje urzeczywistnianie w procesach globalizacji, które określane są jako międzynarodowe oblicze neoliberalizmu oraz sposób dyscyplinowania społeczeństwa (A. Saad-Filho, D. Johnson). Neoliberalizm i globalizacja to zjawiska wieloaspektowe. W prowadzonej analizie ciekawi nas wpływ tychże ideologii na rozumienie społeczeństwa i sposób jego funkcjonowania. Dokładniej, szukamy odpowiedzi na pytanie, czy w dobie neoliberalizmu i globalizmu w wersji neoliberalnej jest miejsce na społeczeństwo obywatelskie? Aby uzyskać adekwatną odpowiedź na powyższe pytanie, na początku dokonamy kluczowego rozróżnienie pomiędzy liberalizmem klasycznym a neoliberalizmem. Następnie wskażemy na neoliberalną ontologię i antropologię, aby móc zaprezentować wizję społeczeństwa urzeczywistnianą przez analizowaną ideologię, przy pomocy procesów globalizacji.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Reklama

W świetle badań, ale i codziennego doświadczenia, neoliberalizm jawi się jako zdrada klasycznego liberalizmu. W kontekście interesującego nas problemu można wskazać na kilka naczelnych tez klasycznego neoliberalizmu, sprzyjających funkcjonowaniu społeczeństwa obywatelskiego. Oto one: a) wychowanie moralne, kształtowanie charakteru moralnego i uczuć społecznych jako podstawa wolności; b) przygotowanie do bycia aktywnym członkiem społeczeństwa obywatelskiego, kształtowanie poczucia dobra wspólnego i formowanie w wychowanku cnót społecznych; c) edukacja i samokształcenie jako realizacja zasady własności; d) prymat rodziny w dziele wychowania wobec pomocniczej roli państwa, będącego gwarantem równości wobec prawa i tolerancji; e) urzeczywistnianie podstawowych zasad liberalizmu, jakimi są: wolność, równość, własność, tolerancja, społeczeństwo obywatelskie.

Neoliberalizm odszedł od kluczowych tez klasycznego liberalizmu, dokonując m.in. ich radykalnej zmiany, co spowodowało, że w ideologii neoliberalnej nie ma miejsca dla społeczeństwa obywatelskiego. Aby uzasadnić tę tezę, zaprezentujemy na początku rzeczywistość kreowaną przez neoliberalizm. Następnie wskażemy na neoliberalną antropologię w powiązaniu z aksjologią, aby na końcu ukazać rozumienie społeczeństwa w świetle analizowanej ideologii.

NEOLIBERALNA RZECZYWISTOŚC. W neoliberalizmie cała rzeczywistość jest/ ma być kreowana przez dyskurs rynkowy. Najważniejsza jest logika rynku, tzn. logika nieograniczonego wzrostu i zysku. Hegemonia dyskursu rynkowego doprowadza do niemal całkowitego rozbrojenia państwa (depolityzacji) i pozbawienia go władzy poprzez deprecjonowania reguły polityczności życia publicznego; rozmontowywanie konkurencyjnych wobec kapitału form władzy, tzn. procedur demokratycznych w państwie; konstruowanie ujednoliconej przestrzeni kulturowej (konsumeryzm); tworzenie własnych mechanizmów władzy (korporacje) itd. Ta sytuacja sprawia, że rynkowe idee służą za podstawową matrycę w definiowaniu rzeczywistości, tożsamości osoby i relacji między ludźmi. Wszystko to zaś skutkuje monizmem i destrukcją ideału homo politicus, tak istotnego dla klasycznego liberalizmu i społeczeństwa obywatelskiego. Bowiem neoliberalizm zredukował polityczną sferę życia człowieka i społeczeństwa do sfery gospodarczej, a wolny wybór, w tym wybór polityczny do wyboru podczas zakupów (J. A. Schumpeter). Homo liberalis został wyprowadzony ze sfery politycznej i „uwięziony” w sferze ekonomicznej. Demokracja liberalna i etyczna została zastąpiona tzw. demokracją rynkową. Proces kumulacji władzy kapitału przez wielkie korporacje doprowadził do tego, że to, co polityczne, zaczęto przenosić ze scen oficjalnych do szarej strefy korporacjonizmu (U. Beck).

Hegemonia dyskursu rynkowego powoduje więc wyłączanie ogromnych obszarów życia społecznego spod reguł publicznej kontroli, w związku z czym coraz wyraźniej maleje także rola obywatela (M. J. Sandel, R. D. Putman). W realizacji wspomnianych neoliberalnych zamierzeń pomagają procesy globalizacji NEOLIBERALNA ANTROPOLOGIA I AKSJOLOGIA. „Śmierć” homo politicus i zredukowanie homo liberalis do wolności wyboru podczas zakupów sprawiają, że neoliberalizm kreuje i wdraża nowe, rynkowe modele osobowościowe. W neoliberalizmie spotykamy różne kategorie (grupy) ludzi, potrzebne do funkcjonowania tej ideologii. Są wśród nich oligarchia korporacjonizmu (oni najbardziej boją się prawa i sprawiedliwości w polskim państwie - bo zagraża to ich interesom!); tak zwani nowi producenci; producenci wykonujący proste prace; konsumenci; „ludzie-odpady”; przestępcy. Z racji ograniczonego wymiaru artykułu w dalszej części analiz zwrócę uwagę tylko na konsumentów, jako podstawową kategorię ludzi w neoliberalnej rzeczywistości.

2015-12-29 17:52

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Życzenia

Niedziela Ogólnopolska 3/2015, str. 42

[ TEMATY ]

społeczeństwo

ludzie

G.OZCAN / photo on flickr

Zapamiętałam słowa sprzed kilku dni, wypowiedziane przez mężczyznę w sile wieku, wykształconego polskiego przedsiębiorcę, człowieka, który kiedyś zaoferował finansową pomoc w realizacji jednego z moich filmów, a teraz zadzwonił do mnie z życzeniami świąteczno-noworocznymi i powiedział: „Musimy się modlić za polskie społeczeństwo, niestety, jest bardzo głupie”. Trochę się żachnęłam, powiedziałam, że przecież nie jest tak źle. Na co usłyszałam zwięzłe wyjaśnienia: „Polacy stracili honor, godność, ambicję, wszelką waleczność. Polskie społeczeństwo nie ma wiedzy, jest głupie i zobojętniałe, zajęte jedynie przysłowiową kiełbasą. Ludzie nie rozeznają się w podstawowych nurtach polityki społecznej i gospodarczej. Nie mają prawdziwej wiedzy na temat działania, powiązań i grup interesów ludzi decydujących o losach Polski. Powtarzają frazesy agentów, zdrajców i zbrodniarzy, ubranych w europejskie marki i wolnościowe hasła, dla których Polska jest jedynie świetnym źródłem niebotycznych dochodów i karier. Czy mądre społeczeństwo szłoby w konduktach pogrzebowych Geremka, Kuronia, Kołakowskiego czy Jaruzelskiego? Czy ludzie świadomi przeszłości i teraźniejszości wybieraliby i ufali Wałęsie, Kwaśniewskim, Buzkom, Komorowskim, Tuskom i im podobnym? Jakie społeczeństwo tak milczałoby w sprawie tragedii smoleńskiej i wysłuchiwałoby kolejnych krętactw, kłamstw w żywe oczy? Brak reakcji społecznej po aferach: hazardowej, ambergoldowej, podsłuchowej, strasznych oszustwach, kradzieży majątku narodowego. Czy mądre społeczeństwo patrzyłoby potulnie na krętacką wyprzedaż największych polskich firm, oddawanie w ręce wrogów Polski? Czy mądry naród powierzałby losy niegdyś dumnej, wielkiej Polski, Ojczyzny wspaniałych rodaków, we władanie półgłówków, prymitywnych cwaniaków, kpiących z naszych narodowych, odwiecznych świętości, nastawionych jedynie na kariery, krętactwo i złodziejstwo? Czy w normalnym kraju prosperowałaby tak michnikowa machina kłamstwa pod tytułem „Gazeta Wyborcza», a w TVP kilka razy dziennie wypowiadałby swoje „mądrości” i pouczał nas niejaki Paweł Olszewski (Kierbul) czy Niesiołowski? Czy byłoby społeczne przyzwolenie na ogromne, powiązane fortuny Kulczyków, Kwaśniewskich i innych? Czy prezydent Komorowski mógłby tak beznadziejnie odpowiadać przed sądem w bardzo ważnej sprawie dla Polski – chodzi mi o przesłuchanie w sprawie WSI w dniu 18 grudnia – i jeszcze zabronić jakiejkolwiek transmisji z tego najważniejszego wydarzenia, a w tym czasie zajmować się kanapką prof. Pawłowicz?... Musi przyjść narodowa metanoja, generalna odmiana i dlatego składając życzenia, zacząłem od prośby, by modlić się za społeczeństwo polskie”. Przytaczam tę wypowiedź, bo zapadła mi w pamięci i wracałam do tych słów, gdy klęczałam w kościele w świąteczne dni.
CZYTAJ DALEJ

Nowenna do Ducha Świętego

[ TEMATY ]

nowenna

Duch Święty

Karol Porwich/Niedziela

Jak co roku w oczekiwaniu na to Święto Kościół katolicki będzie odprawiał nowennę do Ducha Świętego i tym samym trwał we wspólnej modlitwie, podobnie jak apostołowie, którzy modlili się jednomyślnie po wniebowstąpieniu Pana Jezusa czekając w Jerozolimie na zapowiedziane przez Niego zesłanie Ducha Świętego.

1. Po wystawieniu Najświętszego Sakramentu można zaśpiewać hymn: "O Stworzycielu, Duchu, przyjdź" lub sekwencję: "Przybądź, Duchu Święty" czy też inną pieśń do Ducha Świętego.
CZYTAJ DALEJ

Świętują 700-lecie parafii

2025-06-03 23:21

plakat organizatorów

    W najbliższą niedzielę 8 czerwca w Myślenicach odbędą się obchody 700-lecia parafii Narodzenia Najświętszej Maryi Panny.

Główne uroczystości rozpoczynają się w sanktuarium. Najważniejszym punktem będzie dziękczynna Msza Św. sprawowana w sanktuarium o godz. 11:00 przez abp. Marka Jędraszewskiego. Po Mszy św. nastąpi poświęcenie tablicy pamiątkowej na zewnętrznej ścianie Kaplicy Matki Bożej [o treści: “Jezus Chrystus wczoraj i dziś, / ten sam także na wieki.” / Pamiątka Jubileuszu 700-lecia / Parafii Narodzenia N M P / 1325-2025 / Wdzięczni Wierni i Duszpasterze
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję