Reklama

Czym jest klauzula wyrokowa? (1)

Niedziela włocławska 4/2004

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Sądy kościelne, orzekając nieważność małżeństwa, często dołączają do prawomocnego wyroku tzw. klauzulę (zastrzeżenie, ograniczenie lub warunek) zabraniającą zawarcia małżeństwa dla tej osoby, która była powodem lub przyczyną nieważnego zawarcia małżeństwa. Ma to najczęściej zastosowanie wtedy, kiedy orzekana jest nieważność małżeństwa z tytułu: pozbawienia wystarczającego używania rozumu (kan. 1095 n. 1), poważnego braku rozeznania oceniającego co do istotnych praw i obowiązków małżeńskich wzajemnie przekazywanych i przyjmowanych (kan. 1095 n. 2), niezdolności psychicznej lub osobowościowej do podjęcia i realizowania istotnych obowiązków małżeńskich (kan. 1095 n. 3), podstępnego wprowadzenia w błąd (kan. 1098), symulacji konsensu małżeńskiego (kan. 1101 § 1) oraz warunku (kan. 1102). W związku z tym pojawia się pytanie: Czy osoby, które otrzymały orzeczenie nieważności poprzedniego związku, mogą bez żadnych przeszkód przyjąć nowy sakrament małżeństwa?
Prawodawca kościelny w kan. 1077 § 1 KPK, w odniesieniu do takich sytuacji stwierdza: Ordynariusz miejsca może w szczególnym wypadku zabronić zawierania małżeństwa swoim podwładnym, gdziekolwiek przebywają, oraz wszystkim aktualnie przebywającym na własnym jego terytorium, lecz tylko czasowo, na skutek poważnej przyczyny i dopóki ona trwa. Jednocześnie kan. 1684 § 1 mówi, iż w sytuacjach, gdy wyrok trybunału I instancji orzekający nieważność małżeństwa zostanie potwierdzony w trybunale apelacyjnym czy to dekretem, czy to drugim wyrokiem, ci, których małżeństwo uznano za nieważne, mogą z chwilą powiadomienia ich o dekrecie lub drugim wyroku, zawrzeć nowe związki małżeńskie, chyba że zakaz zamieszczony w wyroku lub dekrecie bądź ustanowiony przez ordynariusza miejscowego zabraniałby tego.
W świetle powyższych norm kodeksowych sądy biskupie, rozpatrując sprawy o nieważność małżeństwa, mogą i powinny nakładać klauzulę zabraniającą zawierania małżeństwa dla tej osoby, która była powodem i przyczyną nieważnego zawarcia pierwszego małżeństwa. Klauzule te mają najczęściej następujące brzmienie: Strony są stanu wolnego, powód (pozwana) może zawrzeć ponowne małżeństwo sakramentalne za zgodą własnego ordynariusza miejsca, któremu winien (a) przedłożyć aktualną opinię psychologiczną, psychiatryczną lub seksuologiczną biegłego sądowego - jeżeli orzeczono nieważność małżeństwa z tytułu kan. 1095 lub Strony są stanu wolnego, powód (pozwana) może zawrzeć ponowne małżeństwo sakramentalne za zgodą własnego ordynariusza miejsca, przed którym (lub ustanowionym przez niego delegatem) winna złożyć oświadczenie, że pragnie zawrzeć małżeństwo zgodnie z nauką Kościoła - jeżeli zapadł wyrok stwierdzający nieważność małżeństwa z tytułu symulacji konsensu małżeńskiego (kan. 1101 § 1), wykluczenia istotnych celów, elementów i przymiotów małżeństwa (kan. 1101 § 2), podstępnego wprowadzenia w błąd (kan. 1098) lub postawienia warunku (kan. 1102).
Uchylenie klauzuli w wypadku tych ostatnich wyroków stwierdzających nieważność małżeństwa (kan. 1098, 1101, 1102) nie nastręcza zbyt wielu trudności i sprowadza się najczęściej do wyrażenia zgody na zawarcie małżeństwa po uprzednim złożeniu oświadczenia przez nupturienta wobec biskupa lub jego delegata, iż pragnie zawrzeć małżeństwo zgodnie z nauką Kościoła, dobrowolnie, szczerze i prawdziwie, nie działając podstępnie i nie wykluczając żadnego istotnego przymiotu oraz celu małżeństwa bądź też nie stawiając żadnego warunku. Po tego rodzaju oświadczeniu klauzula bywa uchylana przez biskupa diecezjalnego. Trudniejsze i bardziej skomplikowane jest zniesienie klauzuli wyrokowej w wypadku orzeczenia nieważności małżeństwa z tytułu kan. 1095, a więc z powodu pozbawienia wystarczającego używania rozumu, poważnego braku rozeznania oceniającego co do istotnych praw i obowiązków małżeńskich wzajemnie przekazywanych i przyjmowanych oraz niezdolności do podjęcia istotnych obowiązków małżeńskich z przyczyn natury psychicznej. Uchylenie tego typu klauzul wymaga wielu działań ze strony sądu biskupiego, duszpasterza i samych zainteresowanych.

cdn.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

2004-12-31 00:00

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Jasna Góra: Dziękczynienie za peregrynację Obrazu Nawiedzenia – 2 maja

2025-04-30 18:48

[ TEMATY ]

peregrynacja

Karol Porwich/Niedziela

Peregrynacja kopii Cudownego Obrazu Matki Bożej Jasnogórskiej po archidiecezji częstochowskiej, 9 kwietnia 2024 r.

Peregrynacja kopii Cudownego Obrazu Matki Bożej Jasnogórskiej po  archidiecezji częstochowskiej, 9 kwietnia 2024 r.

2 maja na Jasnej Górze odbędą się uroczystości dziękczynne za drugi etap peregrynacji Obrazu Matki Bożej Częstochowskiej po polskich diecezjach. Rozpoczną się one o godz. 17:00 nieszporami maryjnymi w Archikatedrze Świętej Rodziny w Częstochowie, po których nastąpi procesja z Obrazem Nawiedzenia na Jasną Górę. Mszy św. o godz. 19:00 na jasnogórskim Szczycie będzie przewodniczył abp Antonio Guido Filipazzi, Nuncjusz Apostolski w Polsce. Wraz z nim modlić się będą abp. Tadeusz Wojda, przewodniczący KEP i abp. Wacław Depo, metropolita częstochowski. Po Mszy św. odbędzie się koncert oratoryjny „Równoj ku Górze”, a uroczystość zakończy Apel Jasnogórski.

Na uroczystości dziękczynne kończące czas nawiedzenia Maryi w znaku Jasnogórskiego Obrazu w archidiecezji częstochowskiej i 40-tu lat w polskich diecezjach zapraszają: abp Wacław Depo, metropolita częstochowski, przewodniczący Komisji Maryjnej Konferencji Episkopatu Polski i paulini.
CZYTAJ DALEJ

Czy 3 maja obowiązuje nas udział we Mszy św.?

2025-04-30 12:36

[ TEMATY ]

Msza św.

3 Maja

Karol Porwich / Niedziela

W uroczystość Najświętszej Maryi Panny Królowej Polski, 3 maja, choć wskazany jest udział we Mszy św., nie jest obowiązkowy, gdyż nie jest to tzw. święto nakazane.

Wśród licznych świąt kościelnych można wyróżnić święta nakazane, czyli dni w które wierni zobowiązani są od uczestnictwa we Mszy świętej oraz do powstrzymywania się od prac niekoniecznych. Lista świąt nakazanych regulowana jest przez Kodeks Prawa Kanonicznego. Oprócz nich wierni zobowiązani są do uczestnictwa we Mszy w każdą niedzielę.
CZYTAJ DALEJ

Miesiąc maryjny w Watykanie. Statua Maryi Róży Mistycznej trafiła do Ogrodów Watykańskich

2025-05-01 09:36

[ TEMATY ]

Watykan

o. Marek Krupa

Statua Maryi Róży Mistycznej

Statua Maryi Róży Mistycznej

W mieście Montechiari, niedaleko Brescii podczas dwóch cykli objawień w latach 40. i 60. Matka Boża objawiała się prostej kobiecie, Pierinie Gilli, przedstawiając się jako „Maryja Mistyczna Róża i Matka Kościoła”. Ukazała się w białych szatach z trzema różami na piersi symbolizującymi: modlitwę, ofiarę i pokutę, szczególnie za dusze konsekrowane w celu naprawienia ich grzechów. Chodzi o dusze zakonne, które zdradziły swoje powołanie; za naprawienie grzechu śmiertelnego tych dusz; za naprawienie zdrady księży, którzy czynią się niegodnymi swojej świętej posługi.

Drugi cykl objawień dotyczył obietnicy uzdrowień i łask związanych z już istniejącym źródłem w okolicy Fontanelle, które Madonna Mistyczna Róża pobłogosławiła w Niedzielę Białą (in albis) 1966 r.
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję