Reklama

3 Maja w Łodzi w 1916 r.

Niedziela łódzka 18/2004

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Muzeum Tradycji Niepodległościowych dysponuje interesującą publikacją wydaną w Łodzi w 1916 r. 1791. 3 Maj. 1916. 125-lecie Konstytucji na ziemiach: piotrkowskiej, sieradzkiej i kaliskiej. Już piękna barwna okładka zachęca do zapoznania się z albumem. Pośród herbów Częstochowy, Łodzi, Pabianic, Zgierza, Konstantynowa, Kalisza dominuje godło Białego Orła w koronie. Tekst publikacji także rozpoczyna wizerunek Orła, na którym umieszczone są portrety polskich władców. Warto zacytować (z zachowaniem ówczesnej stylistyki) fragmenty tego okolicznościowego dzieła. „Minęło 125 lat od owej chwili promiennej, w której naród wielki duchem, dał wielkości tej wyraz przez uchwalenie Konstytucji - wiekopomnego dzieła, złotemi zgłoskami chluby i chwały zapisanego w księdze historii narodu. 125 lat minęło od chwili owej, co błysnęła, jak wspaniały meteor, a po której nastała epoka dla nas męczeństwa, niewoli, epoka szatańskich wysiłków, dążących do upodlenia i zabicia w żywym narodzie ducha. Próżna praca. Duch narodu wielkiego odradza się nieustannie, jak feniks z popiołów, a z ognia udręczeń wychodzi coraz piękniejszy, coraz silniejszy, czystszy. (...) W uroczystości tej Łódź wystąpiła z całą wspaniałością. Miasto całe przybrało wygląd prawdziwie świąteczny: domy, balkony i magazyny gustownie udekorowane, a wszystko, co w mieście po polsku czuło, wyszło na ulicę. Uroczystość obchodowa zaczęła się o godz. 8.00 rano solennemi nabożeństwami, odprawianemi w świątyniach wszystkich wyznań”.
W kościołach rzymskokatolickich nabożeństwa odprawiali m.in.: ks. Przeździecki (Świętego Krzyż) ks. Tymieniecki (św. Stanisław Kostka). Kronika zaznacza iż wszystkie świątynie były „odpowiednio przybrane, przepełnione zastępami wiernych”. W tym samym czasie w kościele ewangelickim Świętej Trójcy (obecny kościół rzymski Zesłania Ducha Świetego) w języku polskim modlił się pastor R. Gundlach. Uroczyste modlitwy odbywały się także w synagogach przy ul Wolborskiej i Spacerowej (obecnie al. Kościuszki).
Pochód wyruszył o godz. 12.00 od ówczesnego rynku Targowego (dziś Bałuckiego) poprzez Nowy Rynek (obecnie Plac Wolności), ul. Piotrkowską do kościoła św. Stanisława Kostki (obecnej Bazyliki Mniejszej)”. Hasło do rozpoczęcia pochodu dał hejnał, wykonany przez heroldów, poczym duchowieństwo zaintonowało Boże, coś Polskę. Pieśń, podchwycona przez 50-tysięczną rzeszę, zelektryzowała wszystkich. Zapanował nastrój tak uroczysty, iż tysiące obecnych: kobiet i mężczyzn, dzieci i pokrytych siwizną starców nie mogło powstrzymać łez wzruszenia na dźwięki tej pieśni błagalnej, bijącej do Niebios, jedną jedyną przebolesną prośbą: Ojczyznę, wolność racz nam wrócić Panie.
Kronika podkreśla, iż pochód kroczył wśród przyozdobionych w barwy narodowe domów i stale towarzyszył mu dźwięk dzwonów kościołów ewangelickich jak i rzymskich”.
W kościele św. Stanisława Kostki uroczyście odsłonięto tablicę pamiątkową. Pod Białym Orłem napis głosi: Roku wielkiej wojny i wielkich nadziei narodu.
W dniu pierwszego w Łodzi uroczystego obchodu rocznicy Konstytucji 3 Maja. Na wieczną rzeczy pamiątkę 1916. (Tablicę możemy podziwiać i obecnie).
Warto zaznaczyć, że szczególnym szacunkiem otoczono wówczas weteranów Powstania Styczniowego 1863.
17. z nich uczestniczyło w pochodzie wśród nich: Mateusz Szadkowski, kosynier z oddziału Taczanowskiego, Stanisław Kędzierski zesłany na 20-letnią katorgę na Sybirze. Tego samego dnia po południu weterani byli także honorowymi gośćmi okolicznościowych koncertów i akademii.
Komitet organizacyjny uroczystości „... dla uświetnienia tego dnia zwrócił się do Rady Miejskiej z wnioskiem, aby park na Widzewie, dotąd bezimienny, nazwać „Parkiem 3 Maja”... „i nazwę taką nadano”.
Materialną pamiątką obchodów setnej rocznicy śmierci Naczelnika Tadeusza Kościuszki w Łodzi w 1917 r., jest natomiast jego popiersie umieszczone w obecnej Bazylice Mniejszej, po przeciwnej stronie niż opisana tablica upamiętniająca Konstytucję. Głowa Kościuszki wykonana jest z białego marmuru, otaczają ją granitowe sztandary, nad nią Orzeł skłaniający się do głowy, trzymający w dziobie laur. Podpis: Tadeuszowi Kościuszce 1917.
Skromniejsza tablica wykonana w tym samym roku znajduje się w kościele Najświętszego Serca Jezusowego ul Retkińska 127. Tam napis głosi: Tadeuszowi Kościuszce w setną rocznicę zgonu - parafianie Retkini. Warto nadmienić, że podczas obchodów rocznicy śmierci Naczelnika Rada Miasta na uroczystym posiedzeniu 15 października 1917 r. uchwaliła budowę pomnika Kościuszce w Łodzi, ale plany te zostały zrealizowane dopiero w 1930 r.
Warto uświadomić sobie, że obecne pokolenia są tylko sztafetą, która winna przekazać wszystkim tym, którzy po nas przyjdą te piękne patriotyczne tradycje.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

2004-12-31 00:00

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Papież Leon XIV przyjął na audiencji sekretarza generalnego ONZ

2025-06-11 15:40

[ TEMATY ]

audiencja

Papież Leon XIV

sekretarz generlany ONZ

PAP/EPA

Papież przyjął sekretarza generalnego ONZ

Papież przyjął sekretarza generalnego ONZ

Dziś rano w Auli Pawła VI Ojciec Święty Leon XIV przyjął na audiencji Sekretarza Generalnego Organizacji Narodów Zjednoczonych, António Guterresa” - poinformowało watykańskie Biuro Prasowe. Następnie Guterres spotkał się z sekretarzem stanu Stolicy Apostolskiej, kard. Pietro Parolinem, któremu towarzyszył abp Paul Richard Gallagher, sekretarz ds. stosunków z państwami i organizacjami międzynarodowymi.

„Podczas serdecznych rozmów z Sekretarzem Stanu wyrażono poparcie Stolicy Apostolskiej dla zaangażowania Organizacji Narodów Zjednoczonych na rzecz pokoju na świecie. Następnie rozmawiano o niektórych trwających procesach i nadchodzących szczytach organizowanych przez Organizację Narodów Zjednoczonych, a także o trudnościach, z jakimi boryka się Organizacja w radzeniu sobie z niektórymi kryzysami mającymi miejsce na świecie” - czytamy w watykańskim komunikacie. W dalszej części rozmowy omówiono również niektóre „konkretne miejsca konfliktów i niestabilności”.
CZYTAJ DALEJ

Rzecznik Konferencji Episkopatu Polski wybrany!

2025-06-11 16:58

[ TEMATY ]

KEP

Ks. dr Leszek Gęsiak SJ

Rzecznik KEP

PAP/Jarek Praszkiewicz

Ks. Leszek Gęsiak został ponownie wybrany na rzecznika Konferencji Episkopatu Polski – poinformowało w środę biuro prasowe Episkopatu. Nowym delegatem KEP ds. duszpasterstwa emigracji polskiej został bp Robert Chrząszcz, a członkiem Rady Stałej bp Jacek Kiciński.

W środę biskupi zgromadzeni na 401. Zebraniu Plenarnym KEP w Katowicach dokonali wyborów do gremiów Episkopatu i do instytucji kościelnych podległych Konferencji Episkopatu Polski.
CZYTAJ DALEJ

Grzegorz Braun uszkodził wystawę poświęconą LGBT w Sejmie

2025-06-11 17:08

[ TEMATY ]

wystawa

LGBT+

Grzegorz Braun

PAP/Rafał Guz

Europoseł Grzegorz Braun zniszczył w środę tablice będące elementem wystawy w Sejmie poświęconej kwestiom LGBT; nagranie z incydentu obiegło media społecznościowe. Interwencję do marszałka Sejmu w tej sprawie zapowiedziała liderka klubu Lewicy Anna Maria Żukowska.

Nagranie z incydentu zamieściła na portalu X m.in. posłanka PiS Anita Czerwińska w środę po południu. Na nagraniu widać Grzegorza Brauna, który - w asyście kamer i Straży Marszałkowskiej - po kolei podchodzi do tablic będących częścią sejmowej wystawy poświęconej równości i osobom LGBT, zdejmuje je ze stelaży, zrzuca na podłogę i gnie na pół.
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję