Reklama

Architekci dawnej Łodzi

Kilkadziesiąt różnorodnych wydarzeń artystycznych wypełniło program III Festiwalu Dialogu Czterech Kultur. Na obrzeżach głównego nurtu festiwalowego plasowały się spotkania dyskusyjne w łódzkim gmachu Instytutu Europejskiego. Koncentrowały się one wokół tematów związanych z teatrem, filmem, muzyką, architekturą. Jedną z części spotkania poświęconego architekturze Łodzi było wystąpienie prof. Krzysztofa Stefańskiego. Wykładowca przybliżył czołowych twórców architektury naszego miasta, działających na przełomie XIX i XX w.

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Franciszek Chełmiński, Hilary Majewski, Gustaw Landau-Gutenteger, Dawid Lande kształcili się w Petersburgu. Byli absolwentami tamtejszej Akademii Sztuk Pięknych lub Instytutu Inżynierów Cywilnych. Rozwiązania architektoniczne Petersburga nie znalazły jednak szczególnego odbicia w ich pracach. Dużo silniej oddziaływały tu inspiracje płynące z Wiednia, Berlina, czy Paryża.
Dziełami Landau-Gutentegera są m. in. kamienice przy ul. Piotrkowskiej 29, 31 i 71, utrzymane w stylu secesyjnym, neobarokowym i neorenesansowym. Elementy secesji berlińskiej i monachijskiej wykorzystał on przy wznoszeniu domu Kona (ul. Piotrkowska 37). Cechy renesansu i manieryzmu niemieckiego posiada kamienica „Pod Gutenbergiem”, położona przy ul. Piotrkowskiej 86. Zaprojektowana w 1895 r. przez Kazimierza Sokołowskiego, należała do Jana Petersilgego, drukarza i wydawcy. Jej budowa trwała trzy lata.
Franciszek Chełmiński nawiązywał w swych pracach do gotyku, renesansu, baroku, a także do secesji. Spod jego rąk w 1902 r. wyszedł projekt pałacu przemysłowca Jakuba Kestenberga, znajdującego się przy zbiegu ulic: Jaracza i Sterlinga. Juliusz Jung ze Stuttgartu był twórcą kompleksu fabryczno-rezydencjonalnego przy ul. Ogrodowej, związanego z osobą Izraela Kalmanowicza-Poznańskiego. Do włoskiego odrodzenia nawiązał Landau-Gutenteger projektując pałac miejski Juliusza Roberta Kindermana (Piotrkowska 137).
Najbardziej znanym dziełem Hilarego Majewskiego jest cerkiew prawosławna pw. św. Aleksandra Newskiego, usytuowana przy ówczesnej ul. Widzewskiej, dzisiaj Kilińskiego. Świątynia została zaprojektowana w oparciu o motywy bizantyjsko-ruskie. Pozostałości podobnych elementów dostrzec można w dawnej cerkwi garnizonowej (arch. Franciszek Chełmiński). Obecnie kościół garnizonowy pw. św. Jerzego.
Juliusz Heinzel sprowadził do Łodzi Otto Gehliga. Architekt ten, wespół z Hilarym Majewskim, stworzył projekt pałacu usytuowanego przy ul. Piotrkowskiej 104. Obiekt utrzymany w stylu eklektycznym, z przewagą elementów neorenesansowych, powstał w roku 1882. Dzisiaj jest siedzibą Urzędu Miasta Łodzi i Urzędu Wojewódzkiego. Gehlig jest również autorem dawnego neorenesansowego kościoła ewangelickiego pw. Świętej Trójcy, obecny kościół pw. Zesłania Ducha Świętego.
Firma „Wende i Zarske” z Łodzi wykonała projekt katedry łódzkiej. Doniesienia prasowe zdradziły, że właściwym twórcą projektu był architekt z Berlina - Zellmann. Neogotyckie formy bazyliki archikatedralnej zawierają elementy zaczerpnięte z gotyku francuskiego i niemieckiego. O ostatecznym kształcie architektonicznym katedry zadecydował Zygfryd Stern, wiedeński architekt pochodzenia żydowskiego. Fakt ten bardzo dobrze oddaje szczególną złożoność stosunków religijnych, kulturowych, narodowościowych panujących niegdyś w naszym mieście.
Świątynię ewangelicko-augsburską pw. św. Mateusza zbudowano według projektu Johannesa Wende. Pewne korekty do projektu wprowadził Franz Schwechten, architekt berliński. Kościół, wzniesiony w stylu neoromańskim, poświęcono i oddano do użytku w 1928 r.
Przy ul. Spacerowej (dzisiaj Aleja Kościuszki) umiejscowiono łódzką synagogę postępową. Jej projekt sporządził architekt ze Stuttgartu - Adolf Wolff. Budowę, rozpoczętą wiosną 1881 r., ukończono po sześciu latach. We wrześniu 1887 r. świątynia została udostępniona wiernym. Wspaniały gmach został spalony przez Niemców w listopadzie 1939 r.
Przedstawiciele czterech narodowości tworzyli potencjał materialny i duchowy dawnej Łodzi. Dzisiaj również podziwiać możemy wzniesione przez nich rezydencje, domy mieszkalne, budynki fabryczne i gmachy użyteczności publicznej. Wszystkie wspomniane obiekty składają się na niepowtarzalny łódzki zespół architektoniczno-urbanistyczny.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

2004-12-31 00:00

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Jubileusz wspólnot charyzmatycznych

2025-09-27 19:59

[ TEMATY ]

Grudziądz

Renata Czerwińska

W kościele Podwyższenia Krzyża Świętego w Grudziądzu miał miejsce diecezjalny jubileusz wspólnot charyzmatycznych.

W parafii spotkali się członkowie wspólnot m.in. z Brodnicy, Chełmna, Chełmży, Golubia, Grążaw, Grudziądza, Lubawy, Wąbrzeźna, Torunia.
CZYTAJ DALEJ

Bóg pomnaża dobro tych, którzy je czynią już teraz

2025-09-23 12:37

[ TEMATY ]

rozważania

O. prof. Zdzisław Kijas

Biuro Prasowe Archidiecezji Krakowskiej

Bóg pomnaża dobro tych, którzy je czynią już teraz, choćby w niewielkim zakresie. Karze zaś tych, którzy mają serce skąpe i niczego nie dają potrzebującym.

Jezus powiedział do faryzeuszów: «Żył pewien człowiek bogaty, który ubierał się w purpurę i bisior i dzień w dzień ucztował wystawnie. U bramy jego pałacu leżał żebrak pokryty wrzodami, imieniem Łazarz. Pragnął on nasycić się odpadkami ze stołu bogacza. A także psy przychodziły i lizały jego wrzody. Umarł żebrak i aniołowie zanieśli go na łono Abrahama. Umarł także bogacz i został pogrzebany. Gdy cierpiąc męki w Otchłani, podniósł oczy, ujrzał z daleka Abrahama i Łazarza na jego łonie. I zawołał: „Ojcze Abrahamie, ulituj się nade mną i przyślij Łazarza, aby koniec swego palca umoczył w wodzie i ochłodził mój język, bo strasznie cierpię w tym płomieniu”. Lecz Abraham odrzekł: „Wspomnij, synu, że za życia otrzymałeś swoje dobra, a Łazarz w podobny sposób – niedolę; teraz on tu doznaje pociechy, a ty męki cierpisz. A ponadto między nami a wami zionie ogromna przepaść, tak że nikt, choćby chciał, stąd do was przejść nie może ani stamtąd nie przedostają się do nas”. Tamten rzekł: „Proszę cię więc, ojcze, poślij go do domu mojego ojca. Mam bowiem pięciu braci: niech ich ostrzeże, żeby i oni nie przyszli na to miejsce męki”. Lecz Abraham odparł: „Mają Mojżesza i Proroków, niechże ich słuchają!” „Nie, ojcze Abrahamie – odrzekł tamten – lecz gdyby ktoś z umarłych poszedł do nich, to się nawrócą”. Odpowiedział mu: „Jeśli Mojżesza i Proroków nie słuchają, to choćby ktoś z umarłych powstał, nie uwierzą”».
CZYTAJ DALEJ

Z Różańcem i św. Franciszkiem

2025-09-28 14:33

[ TEMATY ]

Jerycho Różańcowe

Łukasz Krzysztofka/Niedziela

Już dziś w parafii św. Franciszka z Asyżu przy ul. Strumykowej w Warszawie rozpoczyna się Jerycho Różańcowe.

Nieustannej modlitwie różańcowej towarzyszyć będą intencje zanoszone do Boga za wstawiennictwem Niepokalanego Serca NMP jako wynagrodzenie za grzechy Ojczyzny i świata, w tym za grzechy Narodu polskiego przeciw życiu; o nawrócenie w rodzinach, parafii, Ojczyźnie i całym świecie; o nowe powołania kapłańskie i świętość kapłanów, a także o wypełnienie woli Bożej w życiu każdego chrześcijanina.
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję