Reklama

XXI Świętojański Festiwal Organowy

W niedzielę 8 maja br. w toruńskiej katedrze Świętych Janów, pod honorowym patronatem biskupa toruńskiego Andrzeja Suskiego oraz prezydenta miasta Michała Zaleskiego, została zainaugurowana XXI edycja Świętojańskiego Festiwalu Organowego, w tym roku poświęcona pamięci Ojca Świętego Jana Pawła II.

Niedziela toruńska 32/2005

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Toruński festiwal na trwałe wpisał się w panoramę kulturalną miasta i na początku lata oczekiwany jest przez publiczność jako stałe wydarzenie. Po raz pierwszy w historii tej imprezy udało się organizatorom wyjść z programem poza Toruń. Najpierw będzie to koncert w grudziądzkiej farze - z nadzieją, że festiwal dotrze do innych kościołów naszej diecezji.
Inauguracyjny koncert wypełniła w przeważającej części muzyka wokalno-instrumentalna. Po wstępnym motecie O ziemio polska do tekstu Jana Pawła II, zaśpiewanym przez połączone chóry „Alla Camera” z Grudziądza oraz „Tibi Domine” z Torunia pod dyrekcją ks. dr. Mariusza Klimka, nastąpił właściwy koncert. Najpierw usłyszeliśmy Toccatę i Fugę d-moll Jana Sebastiana Bacha - dzieło lubiane, ale bardzo już „ograne”. Po niej zostało zaprezentowane nie mniej popularne Adagio Tomasa Albinoniego na zespół smyczkowy i organy. Wykonawcami tego utworu byli Marcin Łęcki, koncertujący organista bazyliki katedralnej, student roku dyplomowego klasy organów prof. Andrzeja Chorosińskiego Akademii Muzycznej we Wrocławiu, oraz muzycy Toruńskiej Orkiestry Kameralnej w Toruniu pod batutą jej szefa, Zygmunta Rycherta. Program koncertu zamknęły dwie Litanie Ostrobramskie (II i IV) Stanisława Moniuszki. Partie solowe zaśpiewali: Agnieszka Morisson (sopran), Patrycja Stróżek (alt), Piotr Kusiewicz (tenor) i Łukasz Rynkowski (bas), którym towarzyszyły oba chóry i orkiestra. Całość została ciepło przyjęta przez publiczność.
Drugi koncert festiwalowy odbył się 15 maja także w toruńskiej bazylice katedralnej. Jego wykonawcą był znany już toruńskim melomanom z poprzednich edycji festiwalu prof. Roman Perucki z Gdańska. Szczególne miejsce w wykonywanych przez niego recitalach zajmuje gdańska muzyka organowa, zarówno dawna, jak i współczesna. W trakcie tegorocznego koncertu, zagranego na barokowych organach, artysta zaprezentował dwa anonimowe utwory pochodzące z XVI-wiecznej tabulatury gdańskiej - Padua i Laura pane oraz dwa inne z XVII-wiecznej tabulatury oliwskiej - Chorea (Anonim) i Canzona (Andrea Gabriellego). W drugiej części recitalu na organach romantycznych zabrzmiał chorał J. S. Bacha In Dir ist Freude (BWV 615), sonata Feliksa Mendelssohna-Bartholdy’ego na temat Lift up your heads, utwór współczesnego łotewskiego kompozytora Peterisa Vasksa na temat hymnu Te Deum. Koncert zakończył Sortie (w tłumaczeniu: utwór na wyjście) urodzonego w 1937 r. w Gdańsku Jana Jancy.
Wykonawcą kolejnego koncertu festiwalowego 22 maja w kościele Miłosierdzia Bożego i św. Siostry Faustyny Kowalskiej była młoda bydgoska organistka Ewa Polska. Swój koncert rozpoczęła Preludium i fugą a-moll J. S. Bacha (BWV 551) i znanym, adwentowym chorałem tegoż kompozytora Wachet auf, ruft uns die Stimme. Interesującym punktem programu była miniatura organowa niedawno zmarłego kompozytora amerykańskiego Gordona Younga - Preludium w stylu klasycznym. Recital tej artystki w głównej mierze składał się jednak z utworów organowych kompozytorów francuskich - Louisa-Claudela Daquina, Feliksa Aleksandra Guilmanta i Maurica Durufle. Warto w tym miejsce zwrócić uwagę na to, że ze względu na niewielką dyspozycję głosową organy w tej świątyni nie oddają w pełni charakteru muzyki francuskiej (szczególnie romantycznej i współczesnej, wymagającej specjalnej i rozbudowanej dyspozycji), bardziej nadają się natomiast do wykonywania muzyki dawnej oraz muzyki niemieckiej.
Trzeci koncert odbył się w sobotę 27 maja - po raz pierwszy w Grudziądzu, i powtórzony, został dzień później w toruńskim kościele akademickim pw. Świętego Ducha. Był to pierwszy koncert prezentujący niemal pełne neobarokowe brzmienie nowych organów, a jego wykonawcą był Tomasz Glanc z Niemiec. Na program koncertu złożyły się własne opracowania organowe znanych kompozycji, m.in. Błękitnej rapsodii Georga Gershwina, V Symfonii Ludwika van Beethovena. W wykonywanych utworach z dużym polotem przeplatały się różne style muzyczne - od barokowego przez romantyzujący, aż do stylu jazzowego z elementami muzyki rozrywkowej. Szczególnie interesujący był Kujawiak z zeszytu Polskie Tańce Narodowe. W czasie recitalu Tomasz Glanc zaprezentował także swoje umiejętności improwizatorskie, które spotkały się z dużym entuzjazmem słuchaczy. Na życzenie publiczności artysta improwizował na temat dwóch polskich pieśni kościelnych - Z dawna Polski Tyś Królową i Gwiazdo śliczna, w wybranych przez siebie stylach muzycznych.
Kolejny koncert był poświęcony w całości muzyce prof. Mariana Sawy. Poprowadzili i wykonali go przyjaciele, współpracownicy i studenci tego niedawno zmarłego kompozytora, który całe swoje życie poświęcił twórczości ad maiorem Dei gloriam. W swoich utworach M. Sawa wykorzystywał przede wszystkim melodie Chorału gregoriańskiego oraz polskich pieśni kościelnych. W wykonaniu Marietty Kruzel-Sosnowskiej z Warszawy usłyszeliśmy utwory organowe zmarłego kompozytora, skomponowane w latach 1992-2004. Jako pierwszy zabrzmiał monumentalny Hymnus ad honorem Sancti Petri et Pauli, a następnie Fresk Gregoriański. Tę część koncertu zamknęła Bogurodzica. W drugiej części Chór Wydziału Teologii UMK „Tibi Domine” pod dyrekcją ks. dr. M. Klimka wykonał dwie chóralne kompozycje Sawy - nostalgiczne Popule Meus oraz Tryptyk Maryjny, w którym partię sopranu z dużym wdziękiem wykonała Agnieszka Morisson. W ostatniej części koncertu Marietta Kruzel-Sosnowska wykonała Fantazję Jasnogórską, opartą na melodii Apelu Jasnogórskiego, następnie Fantazję Święty Boże, skomponowaną specjalnie dla niej Modlitwę Łomżyńską i Fantazję Śląską, zainspirowaną hymnem Te Deum.
Piąty koncert festiwalowy odbył się 29 maja w kościele Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny. Waldemar Gawiejnowicz z Poznania, który był wykonawcą tego koncertu, wziął transkrypcje organowe za motyw przewodni. Zgromadzona publiczność mogła wysłuchać kolejno siedmiu transkrypcji na organy dzieł różnych kompozytorów, rozpoczynając od transkrypcji Marcela Dupre Sinfonii z Kantaty 29 J. S. Bacha. W dalszej kolejności zabrzmiała transkrypcja znanego chorału z Kantaty 147 Jesus bleibet meine Freude. Wśród wykonywanych utworów nie zabrakło także transkrypcji samego W. Gawiejnowicza, który przygotował Arrival of the Queen of Sheba Jerzego Fryderyka Haendla. Usłyszeliśmy ponadto transkrypcję Chóru pielgrzymów z opery Ryszarda Wagnera Tannhaeuser, opracowaną przez Franciszka Liszta, nastrojowe Adagio z Kwartetu smyczkowego op. 11 Samuela Barbera. Koncert zwieńczony został wirtuozowskim wykonaniem Toccaty z V Symfonii organowej Charlesa Marii Widora.
Ostatnim wydarzeniem tegorocznego festiwalu był koncert 19 czerwca w bazylice katedralnej Świętych Janów w wykonaniu organisty katedralnego Marcina Łęckiego. W pierwszej części recitalu na organach barokowych zabrzmiało Preludium in d Jana Podbielskiego i wariacje na temat Mein jungen Leben hat ein End Jana Pieterszoona Sweelincka. Na organach romantycznych została wykonana monumentalna Passacaglia i Fuga c-moll BWV 582 J. S. Bacha, wirtuozowska I Sonata organowa f-moll op. 65 F Mendelssohna-Bartholdy’ego. Recital zakończył wielki utwór francuskiej muzyki organowej - Grande Piece Symfonique Cesara Francka.
Podsumowując tegoroczną edycję toruńskiego festiwalu, należałoby napisać o zbyt małym zainteresowaniu koncertujących organistów muzyką polską. Szkoda, że tak mało obecna w programach koncertowych jest dawna polska twórczość, zawarta w tabulaturach organowych, m.in. w XVI-wiecznej Tabulaturze Jana z Lublina, XVII-wiecznej Tabulaturze warszawskiej, w Tabulaturze Jana Fischera z Morąga - organisty toruńskiego, której oryginał znajduje się w Toruniu. Nieczęsto też można usłyszeć twórczość znakomitego polskiego kompozytora Feliksa Nowowiejskiego, jak również innych muzyków z przełomu XIX i XX wieku, pozytywnie ocenianych przez muzykologów Gottholda Frottschera i Adolfa Chybińskiego.
Można także zastanowić się nad tematyczną formułą Świętojańskich Koncertów, poświęcając kolejne edycje już to określonej szkole historycznej bądź narodowej, już to związanej z rocznicą urodzin lub śmierci któregoś z kompozytorów muzyki organowej, albo nawet określonemu tematowi muzycznemu. Być może w przyszłości udałoby się namówić sponsorów na sfinansowanie zamówienia konkretnego utworu organowego i prawykonanie go właśnie w Toruniu. Być może formułę festiwalu dałoby się poszerzyć o konkurs wykonawców, zwłaszcza młodych, co mogłoby niejednej osobie otworzyć drogę do kariery. W każdym razie, obecność szerokiej publiczności na koncertach muzyki organowej w kościołach naszej diecezji potwierdza, że ten rodzaj muzyki jest potrzebny i oczekiwany, i to dla niej wielomiesięczne przygotowania i starania tak organizatorów jak i wykonawców zostały przedsięwzięte. To w jej imieniu składamy słowa szacunku i wdzięczności wszystkim, którzy ten trud zechcieli podjąć i z pewnością myślą już o XXII Festiwalu w roku 2006.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

2005-12-31 00:00

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Duch Święty – kim jest najbardziej tajemnicza Osoba Trójcy Świętej?

2024-05-19 07:08

[ TEMATY ]

Duch Święty

Kard. Grzegorz Ryś

Materiał prasowy

Czy faktycznie jest równy Ojcu i Synowi? Jak działa? Czym są dary Ducha Świętego? Dlaczego tak mało o Nim wiemy? Duch Święty to niezaprzeczalnie najbardziej tajemnicza Osoba Trójcy Świętej. Jest niewidoczny jak wiatr, a jednak działa.

W Starym Testamencie bywa przedstawiany jako potężna moc, którą posługuje się Bóg, a dzisiaj najczęściej kojarzymy Go z obrazem gołębicy, płomienia czy silnego podmuchu. Jego nieoczywista moc, o której mówią te wizerunki, może zdziałać cuda. Wystarczy poznać Go i dać się Mu poprowadzić. Dopiero w Nowym Testamencie ukazuje nam się nie jako jakaś siła, wiatr, tchnienie czy moc, ale Osoba Boża.

CZYTAJ DALEJ

Litania nie tylko na maj

Niedziela Ogólnopolska 19/2021, str. 14-15

[ TEMATY ]

litania

Karol Porwich/Niedziela

Jak powstały i skąd pochodzą wezwania Litanii Loretańskiej? Niektóre z nich wydają się bardzo tajemnicze: „Wieżo z kości słoniowej”, „Arko przymierza”, „Gwiazdo zaranna”…

Za nami już pierwsze dni maja – miesiąca poświęconego w szczególny sposób Dziewicy Maryi. To czas maryjnych nabożeństw, podczas których nie tylko w świątyniach, ale i przy kapliczkach lub przydrożnych figurach rozbrzmiewa Litania do Najświętszej Maryi Panny, popularnie nazywana Litanią Loretańską. Wielu z nas, także czytelników Niedzieli, pyta: jak powstały wezwania tej litanii? Jaka jest jej historia i co kryje się w niekiedy tajemniczo brzmiących określeniach, takich jak: „Domie złoty” czy „Wieżo z kości słoniowej”?

CZYTAJ DALEJ

#PodcastUmajony (odcinek 21.): Egoista

2024-05-20 20:44

[ TEMATY ]

Ks. Tomasz Podlewski

#PodcastUmajony

Mat.prasowy

Co Komunia ma wspólnego z egoizmem? Czy można ją przyjmować „w czyjejś intencji”? Jaką rolę odgrywa w niej Matka Boża? Czym się różni kolejka od procesji? I co właściwie mają zrobić osoby, które aktualnie nie mogą przystępować do Komunii? Zapraszamy na dwudziesty pierwszy odcinek „Podcastu umajonego” ks. Tomasza Podlewskiego o przyjmowaniu Ciała Chrystusa z Maryją i tak, jak Ona.

ZOBACZ CAŁY #PODCASTUMAJONY

CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję