Reklama

Udział biskupa i kapłanów kieleckich w powstaniu styczniowym

Niedziela kielecka 5/2006

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Ustanowiona w 1805 r. diecezja kielecka została zniesiona w 1818 r. Znaczna część jej terytorium położona w Królestwie Polskim została włączona do diecezji krakowskiej. Decyzje rządu carskiego doprowadziły już w 1834 r. do powstania niezależnej od Krakowa „diecezji kielecko-krakowskiej” ze stolicą w Kielcach. Od 1849 r. zarządzał nią wikariusz apostolski ks. Maciej Majerczak, mianowany biskupem w 1862 r. W latach jego rządów, w Kielcach i na terenie diecezji miały miejsce manifestacje religijno-patriotyczne. Ich uczestnikami - i nierzadko organizatorami - byli kapłani kieleccy.
Bp Majerczak już przed rozpoczęciem walk powstańczych zdecydowanie stanął po stronie patriotów polskich. 14 września 1862 r. uczestniczył w odpuście na Świętym Krzyżu. Zgromadzonym pielgrzymom ukazano wtedy krzyż z Warszawy zniszczony w czasie manifestacji przez żołnierzy carskich. Znieważony krzyż budził odrazę do Moskali, wzmagał wrzenie patriotyczne zgromadzonych ludzi. Trzy miesiące później u władz carskich zdecydowanie bronił księży aresztowanych za udział w tajnym zebraniu Komitetu Centralnego Narodowego we Wrocieryżu 20 grudnia 1862 r. Z jego przyzwoleniem w katedrze, przed katedrą i na Karczówce miały miejsce nabożeństwa i wiece patriotyczne upamiętniające różne wydarzenia z historii Polski.
Z rozpoczęciem powstania bp Majerczak nawiązał kontakty z powstańcami z oddziału Mariana Langiewicza, celebrował dla nich Mszę św. w Staszowie, błogosławił im w czasie nabożeństwa w Daleszycach. Nadto kategorycznie protestował przeciw rewizjom w kościołach, brał w obronę wiernych nękanych przez carskie wojsko. Nie ulegał naciskowi władzy carskiej nakazującej mu wezwanie wiernych do zaniechania walki powstańczej. Za „ujemny wpływ” na biskupa aresztowano w 1864 r. ks. Ludwika Zajtza, regensa konsystorza i profesora Seminarium Duchownego. Na mocy wyroku sądowego kapłan ten przez 20 lat przebywał na syberyjskim zesłaniu w Birsku.
Spośród wielu księży zaangażowanych w powstanie styczniowe wymieńmy bardziej znanych na forum diecezjalnym. Z ich grona na czoło wysuwa się ks. Franciszek Brudzyński. Od 1853 r. był prefektem w kieleckiej szkole średniej. Dla uczniów był niekwestionowanym autorytetem patriotycznym. Będąc równocześnie wikariuszem w katedrze, we wrześniu 1862 r. prowadził pielgrzymkę kielecką na odpust na Świętym Krzyżu. Wśród pielgrzymów była młodzież, uczniowie szkoły średniej, alumni Seminarium Duchownego. Prefekt należał do tajnych struktur organizacyjnych powstania. Nic dziwnego, że szeregi powstańcze zasiliło ponad 100 podopiecznych ks. Brudzyńskiego. Wśród nich był uczeń kl. VI Aleksander Głowacki (Bolesław Prus), który początkowo walczył pod komendą Langiewicza, później na Podlasiu, gdzie blisko Parczewa został ranny. W kościele Świętej Trójcy Ksiądz Prefekt odbierał przysięgę od uczniów udających się na pole walki. W 1867 r. Prefekt został odwołany z pracy w szkole, albowiem nie zasługiwał „na zaufanie pod względem politycznym”. W latach 1907-09 był administratorem diecezji kieleckiej.
Za zorganizowanie we Wrocieryżu zebrania księży kieleckich popierających przygotowania do powstania aresztowany został ks. Józef Gawroński, od 1852 r. rektor Seminarium Duchownego. W śledztwie postawiono mu zarzut, że przed obradami odprawił nabożeństwo dla zebranych. Głównym organizatorem zebrania księży był ks. Nestor Bieroński, wieloletni profesor Seminarium i proboszcz w Małogoszczu. Kapłan ten również został aresztowany i na dłużej osadzony w Cytadeli Warszawskiej. Poddano go uciążliwemu śledztwu. Tych dwóch księży profesorów od zsyłki na Syberię wybronił bp Majerczak.
W manifestacjach religijno-patriotycznych, które doprowadziły do wybuchu powstania styczniowego, uczestniczyli inni profesorowie Seminarium kieleckiego. Ks. Kazimierz Wnorowski za spiskową działalność patriotyczną, za szerzenie kultu św. Stanisława Kostki, już w 1850 r. został zesłany do Wielkiego Ustiuga. Po powrocie z Syberii w 1856 r. był poddany nadzorowi policyjnemu. Mimo to jako profesor Seminarium Duchownego, przed wybuchem powstania, przy katedrze i na Karczówce organizował nabożeństwa i manifestacje patriotyczne. Jako rektor kieleckiego Seminarium w 1883 r. został mianowany ordynariuszem w Lublinie. W manifestacjach patriotycznych uczestniczył profesor Seminarium i proboszcz w Jędrzejowie ks. Walenty Witkowski. Uwięziony został za agitację za powstaniem i za stawianie krzyży na grobach powstańców poległych pod Jędrzejowem.
Wymienieni kapłani należeli do radykalnej grupy spiskowców, tzw. Komitetu Czerwonych, którzy przygotowywali powstanie, później działali we władzach powstańczych. Mając takich wychowawców, nic dziwnego, że ówcześni alumni Seminarium Duchownego w Kielcach przygotowywali się do kapłaństwa w żywej tradycji polskiej. Z rozpoczęciem powstania 10 kleryków z Seminarium, na ogólną liczbę 46, nocą uciekło do oddziałów powstańczych. Gen. Ksawery Czengiery, carski naczelnik wojenny w Kielcach doskonale znał atmosferę patriotyczną panującą w Seminarium, dlatego podejmował różne próby nadzoru nad nim.
Za pomoc udzielaną powstańcom ukarano kilku księży z terenu diecezji. Na karę więzienia w Cytadeli skazany został ks. Józef Ćwikliński, proboszcz w Chęcinach, dziekan kielecki. W więzieniu osadzony został ks. Wojciech Świątkiewicz, proboszcz z Buska Zdroju. Ks. Kazimierz Foltyn z Rakoszyna był aresztowany za urządzenie pogrzebu poległym powstańcom. Ks. Antoni Powązka, wikariusz ze Skalbmierza, otrzymał dozór policyjny. Za posługę kapłańską dla powstańców karany był ks. Wincenty Ingielewicz (Litwin), proboszcz z Oleszna. Największą ofiarę, bo własnego życia, na polu walki składali Ojcowie Reformaci ze Stopnicy, posługujący powstańcom jako kapelani. Za pomoc udzieloną powstańcom, władze carskie zlikwidowały klasztor Ojców Bernardynów na Karczówce, pozostawiając przy kościele tylko jednego zakonnika o. Kolumbina Tomaszewskiego. Wcześniej o. Kolumbin był przy klasztorze głównym organizatorem manifestacji religijno-patriotycznych.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

2006-12-31 00:00

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Świadectwo: znaleziona w śmietniku figura Matki Bożej, nawrócenie, zupełna przemiana

2025-10-06 07:48

[ TEMATY ]

świadectwo

YouTube zrzut ekranu

Znaleziona w śmietniku figura Matki Bożej

Znaleziona w śmietniku figura Matki Bożej

W święto Matki Bożej Różańcowej 7 października odbędzie się premiera filmu dokumentalnego „Broken Mary: The Kevin Matthews Story” (Zniszczona Maryja: historia Kevina Matthewsa). Opowiada on o duchowej przemianie tytułowego bohatera pod wpływem znalezionej w śmietniku figury Matki Bożej, którą odnowił i z którą obecnie podróżuje po Stanach Zjednoczonych.

Kevin Matthews był u szczytu kariery jako jeden z najpopularniejszych prezenterów radiowych Chicago przełomu lat osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych XX wieku. Imprezował z zawodowymi sportowcami i celebrytami, a w najlepszym okresie jego audycji słuchało nawet 10 milionów ludzi tygodniowo. Ale pewnego razu otrzymał diagnozę lekarską, która odmieniła jego życie. Największa jednak przemiana dokonała się w nim wtedy, gdy w śmietniku znalazł zniszczony posąg Matki Bożej, dzięki któremu odkrył na nowo prawdziwy sens swojego życia.
CZYTAJ DALEJ

S. Faustyna Kowalska - największa mistyczka XX wieku i orędowniczka Bożego Miłosierdzia

[ TEMATY ]

św. Faustyna Kowalska

Graziako

Zgromadzenie Sióstr Matki Bożej Miłosierdzia – sanktuarium w Krakowie-Łagiewnikach

Zgromadzenie Sióstr Matki Bożej Miłosierdzia –
sanktuarium w
Krakowie-Łagiewnikach

Jan Paweł II kanonizował siostrę Faustynę Kowalską 30 kwietnia 2000 roku.

Św. Faustyna urodziła się 25 sierpnia 1905 r. jako trzecie z dziesięciorga dzieci w ubogiej wiejskiej rodzinie. Rodzice Heleny, bo takie imię święta otrzymał na chrzcie, mieszkali we wsi Głogowiec. I z trudem utrzymywali rodzinę z 3 hektarów posiadanej ziemi. Dzieci musiały ciężko pracować, by pomóc w gospodarstwie. Dopiero w wieku 12 lat Helena poszła do szkoły, w której mogła, z powodu biedy, uczyć się tylko trzy lata. W wieku 16 lat rozpoczęła pracę w mieście jako służąca. Jak ważne było dla niej życie duchowe pokazuje fakt, że w umowie zastrzegła sobie prawo odprawiania dorocznych rekolekcji, codzienne uczestnictwo we Mszy św. oraz możliwość odwiedzania chorych i potrzebujących pomocy.
CZYTAJ DALEJ

Złoty jubileusz DA „Redemptor”

2025-10-06 15:05

Marzena Cyfert

Msza św. rozpoczynająca jubileusz 50-lecia DA "Redemptor"

Msza św. rozpoczynająca jubileusz 50-lecia DA Redemptor

W parafii NMP Matki Pocieszenia we Wrocławiu bp Maciej Małyga przewodniczył Mszy św. inaugurującej nowy rok akademicki i formacyjny. Było to jednocześnie rozpoczęcie świętowania 50-lecia Duszpasterstwa Akademickiego „Redemptor”.

– Po raz 50. zaczynamy rok akademicki, rok formacyjny naszych wspólnot. Radość ogromna! Byłoby 80, ale historia tak się potoczyła, że dopiero w 1975 r. o. Waldemar Gawłowski zebrał studentów, którzy gromadzili się w akademikach tu za płotem i przybywali do tego małego kościółka na Msze św. Eucharystia jest dziękczynieniem. Dziękujemy Panu Bogu za 50 lat i prosimy Go o jeszcze – mówi o. Paweł Zyskowski, redemptorysta, opiekun DA „Redemptor” i przedstawił różne wspólnoty postakademickie, tworzone przez studentów: „Wspólnotę Jednego Ducha”, „Obfite Odkupienie”, „Dar”, oraz „Podarki”.
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję