Reklama

68 lat wierności polskiemu Szczecinowi

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Tadeusz Tymiński urodził się w Warszawie w roku 1922. W maju 1940 r., a więc w czasie hitlerowskiej okupacji został skierowany na przymusowe roboty do Niemiec. „Najpierw zawieźli nas wagonami kolejowymi do Pasewalku, gdzie w dużej hali dali nam po całonocnej podróży śniadanie - wspomina pan Tadeusz. - Potem zaczęli nas skierowywać do pracy w zależności od posiadanego fachu. Ja jestem elektrykiem, więc wysłano mnie wraz z innymi do Szczecina. Niemiecki pośredniak pracy mieścił się w dzisiejszym trzypiętrowym budynku szkolnym przy alei Piastów. Tutaj skierowano mnie do Golęcina, gdzie był port marynarki wojennej. Przypływały tu statki z zachodniej Europy i ze Skandynawii, a moim zadaniem było m.in. wkręcać żarówki, naprawiać przewody elektryczne na statkach. Pracowałem w starej fabryce superfosfatów, która w okresie II wojny światowej zajmowała się produkcją materiałów wybuchowych. Tam przymusowo pracowałem do marca 1945 r. Fabryka ta została w 50% zniszczona podczas nalotów alianckich”.

Bogdan Nowak: - Jaki był Pański dalszy los?

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Reklama

Tadeusz Tymiński: - Wywieziono nas do Magdeburga i skierowano do pracy w fabryce sacharyny. Ta robota mi nie odpowiadała, bo od lat chorowałem na płuca. Usiłowałem stamtąd uciec, ale szybko zaprowadzono mnie do gestapo. Tam jakoś udało mi się przekonać Niemców, że do tej pracy nie nadaję się ze względów zdrowotnych. Wyrażano zgodę, bym poszedł do kopania rowów przeciwczołgowych, gdzie już pracowali moi koledzy. W maju amerykańskie wojska wyzwoliły nas spod okupacji hitlerowskiej. Miałem propozycję wyemigrowania do Belgii na zaproszenie pewnego zaprzyjaźnionego Żyda, gdzie zapewne materialnie miałbym bardzo dobre warunki. Ja jednak tęskniłem za rodziną, za Polską i powróciłem do Szczecina, który w czasie pięcioletniej zsyłki na przymusowe roboty polubiłem. Po powrocie do Szczecina, dzięki mojemu koledze, otrzymałem mieszkanie dwupokojowe z kuchnią i łazienką.

- Czy w czasie wojny mogliście chodzić do kościoła?

- W tym okresie wszystkie kościoły w Szczecinie były zamknięte, poza kościołem luterańskim przy ul. Energetyków. Spora była tutaj grupa Polek i Polaków przywieziona na roboty przymusowe. Święta kościelne obchodziliśmy zgodnie z polską tradycją. Przyjeżdżał polski ksiądz do Skolwina i tam w pewnej sali odprawiał Msze św. Miałem szczęście wiele razy uczestniczyć w tych podtrzymujących wewnętrznie nabożeństwach z dala od najbliższych.

- Co było największym zagrożeniem w czasie wojennych czasów naszego miasta?

- Wiadomo, że Szczecin, Police i Świnoujście były terenem strategicznym Niemiec, tutaj bowiem budowano m.in. łodzie podwodne, torpedy do tych łodzi, była fabryka benzyny. Dlatego lotnictwo alianckie co jakiś czas bombardowało te obszary, aż do unieruchomienia tych wojskowych obiektów. Te naloty niespodziewane były bardzo niebezpieczne dla ludności cywilnej tego rejonu.

- Gdzie pracował Pan po zakończeniu wojny?

Reklama

- Pracowałem aż do przejścia na emeryturę w Szczecińskim Przedsiębiorstwie Robót Inżynieryjnych jako kierowca, biorąc najpierw udział w budowie drewnianych mostów łączących dzielnice tego rozległego miasta. Przypominam sobie, jak pomagałem Niemcom ładować pewne przedmioty z posesji nr 30 przy dzisiejszej ul. Monte Cassino. Znalazłem tam tablicę z brązu, na której był napis: Konsulat Polski.

- Zapewne pamięta Pan Szczecin przedwojenny?

- Szczecin był miastem licznych domów towarowych (przy dzisiejszej ul. Kardynała Wyszyńskiego mieściło się pięć takich domów). Było kilka luksusowych kin, np. na terenie dzisiejszego domu towarowego przy ul. Partyzantów było piękne kino, a także przy ul. Starzyńskiego w miejscu, gdzie obecnie budowana jest cerkiew. Było też szereg restauracji i kawiarni, choćby na Starym Mieście. Jednak nad wszystkim górował Dom Koncertowy, który stał przy dzisiejszej Komendzie Wojewódzkiej Policji. Został zbudowany w roku 1884 w stylu włoskiego renesansu. Na parterze znajdowała się sala restauracyjna i kawiarnia wiedeńska z obrazami ukazującymi piękno Szczecina i okolic. Na piętrze mieściła się sala koncertowa o powierzchni 518 metrów kwadratowych. W tym Domu Koncertowym skupiało się całe życie kulturalne tego miasta. Miałem szczęście wielokrotnie być w tym Domu i podziwiać jego bogate i kunsztowne wyposażenie oraz atmosferę wypoczynkowego nastroju. Niestety, ten reprezentacyjny Dom Koncertowy został zniszczony w czasie nalotów. Na obecnym placu Lotników stał Dom Polski i mieściła się pierwsza polska szkoła, którą założyła siostra konsula RP w Szczecinie - pani Stefania Lechowska. Wprawdzie na budynku nr 6 przy tym placu była umieszczona tablica, ale mało czytelna. Teraz jej w ogóle nie ma.

- Czy trudne były lata powojenne w Szczecinie?

- Tuż po zakończeniu wojny zaczęła się akcja zasiedlania Szczecina polskimi osadnikami, którzy zgłaszali się do PUR i otrzymywali mieszkania oraz pracę. Na peryferiach było niebezpiecznie (najgorzej na Pogodnie i na Gumieńcach), gdzie grasowało sporo band, niedobitków wojennych i rozmaitej maści przestępców. Ofiary tych bójek najpierw grzebano na placu Sprzymierzonych, a dopiero w latach siedemdziesiątych ich mogiły przeniesiono na Cmentarz Centralny. Dlatego dla własnego bezpieczeństwa osiedlaliśmy się w centrum Szczecina, tam, gdzie było więcej ludzi.

2008-12-31 00:00

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Bp Ochlak: fragment relikwii Drzewa Krzyża Św. ze świętokrzyskiego sanktuarium trafi na Madagaskar

2025-07-11 07:55

[ TEMATY ]

Relikwie Drzewa Krzyża Świętego

Madagaskar

Bp Marek Ochlak

Episkopat News/ flickr.com/Karol Jeliński

Bp Marek Ochlak zawiezie fragment relikwii Drzewa Krzyża Świętego na Madagaskar. Otrzymał go za zgodą ordynariusza sandomierskiego bp Nitkiewicza ze świętokrzyskiego sanktuarium na Łysej Górze. Zapowiedział w rozmowie z PAP, że relikwia będzie peregrynowała po jego nowej diecezji Fenoarivo Atsinanana.

Wieloletni misjonarz i przełożony 59-letni ojciec Marek Ochlak jest ostatnim duchownym nominowanym przez papieża Franciszka na biskupa. Święcenia biskupie przyjął 6 lipca w oblackim kościele pw. św. Józefa w Gdańsku.
CZYTAJ DALEJ

Nigeria: biskup przestrzega przed ludobójstwem chrześcijan

2025-07-10 16:30

[ TEMATY ]

biskup

ludobójstwo

Nigeria

Diecezja katolicka Makurdi

Wilfred Chikpa Anagbe CMF biskup Makurdi w Nigerii

Wilfred Chikpa Anagbe CMF biskup Makurdi w Nigerii

Nigeryjski biskup Wilfred Chikpa Anagbe wezwał obojętną Europę, by przestała milczeć wobec mordowania chrześcijan przez muzułmanów w tym afrykańskim kraju. „Zbyt wielu przywódców chce być politycznie poprawnych i zachowuje milczenie. Jeśli zignorujemy ten kryzys, będziemy świadkami nowego ludobójstwa” - przestrzegł ordynariusz diecezji Makurdi.

W rozmowie z włoską agencją SIR hierarcha opisał dramatyczną sytuację w Middle Belt, środkowym pasie Nigerii, w którym mieszka wielu chrześcijan. Sytuacja jest „niebezpieczna”, uważa bp Angabe, ujawniając, że ataki na chrześcijan „trwają czasami cały tydzień” i nikt w tym czasie nie przychodzi im z pomocą.
CZYTAJ DALEJ

Towarzystwo Chrystusowe zakończyło XIV Kapitułę Generalną. Nowe impulsy dla misji i przyszłości Zgromadzenia

2025-07-11 08:09

[ TEMATY ]

Polonia

Chrystusowcy

Towarzystwo Chrystusowe

Danuta Witkowska/ mat. prasowy

W Domu Głównym Towarzystwa Chrystusowego dla Polonii Zagranicznej w Poznaniu 9 lipca 2025 zakończyły się obrady XIV Kapituły Generalnej. Spotkanie, które odbyło się w Roku Jubileuszowym 2025, zgromadziło delegatów z całego świata, by - jak sami o sobie powiedzieli - jako „pielgrzymiej nadziei” rozeznawać drogi dalszego rozwoju Zgromadzenia i jego misji wśród Polonii.

Kapituła była czasem głębokiej refleksji nad charyzmatem i tożsamością chrystusowca, ale też konkretnych decyzji i inspirujących inicjatyw. Zgodnie z przeżytym doświadczeniem wspólnoty i modlitwy, delegaci wybrali nowy Zarząd Generalny, a także przyjęli szereg uchwał i postulatów, które wyznaczają kierunek działania na kolejne lata.
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję