Reklama

Parafia św. Wojciecha w Łanach Wielkich

Przy dawnej magna strata

Przy średniowiecznej tzw. wielkiej drodze królewskiej łączącej Gniezno i Kraków znajdował się pierwotny Żarnowiec, czyli dzisiejszy obszar parafii Łany Wielkie (miasteczko Żarnowiec leży kilka kilometrów dalej). Według podań przechodził tędy i nauczał św. Wojciech w 977 r. Od początku patronuje on świątyni, wybudowanej najpóźniej w 1229, zapewne wzniesionej w miejsce pierwotnej drewnianej. To jedna z najstarszych świątyń w Małopolsce

Niedziela kielecka 28/2008

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Czy św. Wojciech tutaj był?

Reklama

Dzisiejsza parafia w Łanach Wielkich to teren bardzo starego osadnictwa. W IX/X wieku Żarnowiec był jednym z głównych ośrodków osadniczych północnego obszaru plemienia Wiślan. Pierwsze wzmianki odnaleziono w źródłach z 1098 r. w kronice Galla Anonima. Dokumenty XIII-wieczne z czasów Bolesława Wstydliwego mówią o istnieniu dworu książęcego, osady wczesnochrześcijańskiej z kościołem św. Wojciecha, targu, karczem, komory celnej. Kościół posiadał znaczne uposażenie, ludność służebną i kilkunastoosobową obsadę kleryków. Został wzniesiony w miejscu dawnego kultu pogańskiego (nieopodal stał posąg Światowida).
W 996 r. podczas swojej podróży do Gniezna właśnie tutaj - w dawnym Żarnowcu, a dzisiaj w Łanach Wielkich zatrzymał się św. Wojciech i nauczał okoliczną ludność. W miejscu tym miało wytrysnąć źródło, aby zaspokoić pragnienie ludzi słuchających misjonarza... Źródło to istnieje po dziś dzień, posiada smaczną i zdrową wodę oraz zadbane otoczenie - zasługa mieszkańców parafii.
Wkrótce, bo w 997 r., Wojciech ginie śmiercią męczeńską, jest kanonizowany już w 999 - szybko szerzy się kult i powstają kościoły po jego wezwaniem. Podobnie było i w Łanach Wielkich. W dokumentach watykańskich tutejszy kościół jest już wymieniany w 1255 r., co potwierdzają źródła polskie z 1257 r., mówiące nawet o jego rozkwicie.
Za fundatorkę murowanego kościoła, datowanego na 1335 r. uważa się Adelajdę, żonę Kazimierza Wielkiego. Z tamtego okresu pochodzą m.in. zachowane do dziś unikalne freski.

Zabytek

Reklama

Kolejne wieki i wydarzenia historyczne przynosiły zmiany. Początkowo romańska budowla staje się po części gotycką, ale mimo tego nadal pozostaje wyjątkowym obiektem sakralnym i kulturowym, stanowiącym centrum kultu wojciechowego w okolicy. Ostatecznie z XII wieku pochodzi prezbiterium z absydą, przykryte sklepieniem żebrowym, zaś później kościółek został rozbudowany.
Po III rozbiorze Polski (1795 r.) parafia utraciła większość terenów stanowiących zaplecze działalności świątyni, a po upadku powstania styczniowego grunty kościelne rozdano Rosjanom - „po sam mur”. Pomimo tych trudności, wysiłkiem społeczności lokalnej dobudowano w 1815 r. boczną kaplicę, w 1889 r. - kolejną, a na początku XX wieku - neogotycki ołtarz.
Bodaj najcenniejsza w obecnym kościele pozostaje polichromia gotycka z XV wieku na ścianach i sklepieniu prezbiterium, w absydzie, na łuku tęczowym i częściowo w nawie. W absydzie zwraca uwagę scena Sądu Ostatecznego z Chrystusem tronującym. W nawie do unikatów należy motyw „Dziesięciu Tysięcy z Góry Ararat”, umęczonych na kolcach żywego drzewa, na którym zawisł Chrystus (jedyna scena w Małopolsce). Jest tutaj także m.in. postać pielgrzyma, kamieniarza, kusznika, tematyka pasyjna i martyrologiczna oraz wzory geometryczne i wici roślinne. Ta bogata polichromia została odkryta w 1962 r.
Ponadto kościół posiada portal gotycki bogato profilowany (XIII wiek.), dwa późnobarokowe ołtarze boczne, neogotycki ołtarz główny drewniany (dzisiaj przeniesiony do bocznej kaplicy celem odsłonięcia fresków w prezbiterium) z obrazem Matki Bożej z Dzieciątkiem z końca XVI wieku, chrzcielnicę z XVII/XVIII wieku, barokową rzeźbę św. Pawła, późnobarokowy chór ze schodami, obrazy drogi krzyżowej i feretrony z XIX wieku, wreszcie liczne zabytkowe elementy drewniane świątyni.
Patrona wyobraża także ciekawa drewniana rzeźba, złocona, datowana na początek XVII wieku. Jej styl fachowcy określają jako romańsko-ludowy. Głowa i ręce postaci św. Wojciecha są duże, nieproporcjonalne w stosunku do korpusu. W wyciągniętych rękach święty trzyma wiosła.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Kompleksowy remont

Reklama

Cały obiekt sakralny z uwagi na zachowaną w tak dużym stopniu substancję zabytkową jest bezcennym materiałem badawczym dla historyków sztuki, konserwatorów, archeologów, a przy tym pozostaje wciąż żywym miejscem kultu dla parafii w Łanach Wielkich. Choć zabytek był sukcesywnie remontowany, zauważalne w ostatnich latach, postępujące zniszczenie wielu elementów skłoniło parafię do podjęcia radykalnych kroków w tej sprawie.
W 2004 r. dzięki zaangażowaniu środków publicznych została wykonana nowa konstrukcja dachowa i pokrycie gontem oraz elewacja zewnętrzna kościoła. Kompleksowy remont wnętrza odbywał się w latach 2005-2007. Kosztowne prace przeprowadzono dzięki: środkom unijnym (75%), funduszom własnym przekazanym przez gminę Żarnowiec (15%), Ministerstwu Kultury i Dziedzictwa Narodowego (10%).
Wykonano: konserwację polichromii, ołtarzy, rzeźb, obrazów, portalu, tabernakulum, organów, chóru i in. Położono nową posadzkę, zrobiono nowy stół ołtarzowy. Konsekracji nowego ołtarza oraz poświęcenia odnowionego kościoła dokonał bp Kazimierz Ryczan 4 listopada 2007 r.
- Zakres prac był ogromny - mówi proboszcz ks. Jacek Klanowski (we wrześniu miną 2 lata, odkąd jest proboszczem w Łanach Wielkich). - Szczególne podziękowania należą się panu Eugeniuszowi Kapuśniakowi, wójtowi gminy Żarnowiec za zaangażowanie, pomoc w sprawy remontowe oraz wszelkie dobro, a także Janowi Greli, byłemu wicemarszałkowi województwa śląskiego - mówi Ksiądz Proboszcz.
To dzięki pomocy ze strony władz samorządowych parafia ma nowy parking przy kościele i cmentarzu, chodnik z kostki granitowej, piękne oświetlenie okolic kościoła. Obecnie wysiłek parafialny jest skierowany na remont plebanii, liczącej więcej niż sto lat.

Wśród łanów zbóż

Krajobraz okolicy to czytelna wskazówka - ludzie utrzymują się z rolnictwa. Droga wśród łanów zbóż kończy się nagle naprzeciw kościoła w otoczeniu imponujących lamp. Dzisiaj to nieduża wspólnota - 1290 osób, z przewagą ludzi starszych, żyjących z pracy rąk, hodowli trzody, bydła. W tradycyjnym duszpasterstwie - z kołami różańcowymi w każdej wsi, 20 ministrantami, Kołem Przyjaciół WSD, regularnie wspierającym płodami Seminarium. Jest także nowoczesny akcent: 15 czytających i śpiewających dziewcząt pełni służbę liturgiczną. Obecnie, w duchu podtrzymywania dobrych owoców nawiedzenia, po parafii peregrynuje kopia obrazu Matki Bożej. - Z tym faktem łączymy modlitwę o jedność w rodzinach i zgodę sąsiedzką. Odnowienie pogłębionego życia eucharystycznego to jeden z celów duszpasterskich, jaki sobie obecnie stawiamy - wyjaśnia Ksiądz Proboszcz.

Poprzedni proboszczowie parafii:
Ks. Aleksander Witkowski (1967-1968)
Ks. Witold Stolarczyk (1968-1998)
Ks. Stanisław Boś (1998-2006)

2008-12-31 00:00

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Rozpoczął się Festiwal Życia w Kokotku. Z Archidiecezji Wrocławskiej jest ok. 150 młodych

2025-07-08 22:37

mat. prasowy

W Kokotku rozpoczął się Festiwal Życia. Współorganizatorem wydarzenia jest także Archidiecezja Wrocławska oraz ks. Piotr Rozpędowski, diecezjalny duszpasterz młodzieży. Bierze w niej udział kilkaset młodych ludzi z całej Polski, w tym około 150 osób z Archidiecezji Wrocławskiej. 

- Są dwie duże grupy z naszej archidiecezji. Jedna 65-osobowa z Diecezjalnego Duszpasterstwa Młodzieży i druga około 50-osobowa z ks. Tomaszem Zalwowskim z parafii Niepokalanego Poczęcia NMP w Siechnicach. Dodatkowo są osoby, które przyjechały indywidualnie - podkreśla ks. Piotr Rozpędowski, zaznaczając, że Festiwal cieszy się z roku na rok coraz większym zainteresowaniem, a wszystkich uczestników wydarzenia jest o 300 więcej niż rok temu. Tegorocznym bohaterem wydarzenia jest Mojżesz, jako człowiek nadziei. - Jego osoba komponuje się świetnie z Rokiem Jubileuszowym. On pełen nadziei wędrował przez 40 lat przez pustynię. Okazuje się, że dla wielu młodych jest to postać nieznana, pomimo tego, że to jest tak bardzo ważna postać biblijna. Widać, że są bardzo zaciekawieni jego osobą i z zainteresowaniem słuchają przygotowanych konferencji - mówił ks. Rozpędowski, dodając: - Do wyboru jest kilkadziesiąt warsztatów, które mają pomóc młodym rozwinąć swoje talenty. A zajęcia są różne, od szycia przez paintball, tematy związane z Biblią, czy szkoła modlitwy.
CZYTAJ DALEJ

Nowenna do Matki Bożej Szkaplerznej

[ TEMATY ]

nowenna

szkaplerz

Matka Boża Szkaplerzna

Karol Porwich/Niedziela

Od 7 lipca trwa nowenna do Matki Bożej Szkaplerznej.

O najwspanialsza Królowo nieba i ziemi! Orędowniczko Szkaplerza świętego, Matko Boga! Oto ja, Twoje dziecko, wznoszę do Ciebie błagalnie ręce i z głębi serca wołam do Ciebie: Królowo Szkaplerza świętego, ratuj mnie, bo w Tobie cała moja nadzieja.
CZYTAJ DALEJ

Przerażające dane. W pierwszej połowie 2025 r. przeprowadzono w Polsce 411 aborcji

2025-07-09 13:37

[ TEMATY ]

aborcja

Adobe Stock

W pierwszej połowie 2025 r. przeprowadzono w Polsce 411 legalnych aborcji – wynika z danych Narodowego Funduszu Zdrowia przekazanych PAP. Najwięcej aborcji wykonano u pacjentek między 30. a 40. rokiem życia.

Prawo dopuszcza w Polsce przerwanie ciąży w razie zagrożenia zdrowia lub życia kobiety, a także gdy ciąża powstała w wyniku czynu zabronionego. Po wyroku Trybunału Konstytucyjnego z października 2020 r. wykreślono trzecią przesłankę do aborcji – ciężką, nieodwracalną wadę płodu. Właśnie ona była najczęstszą przyczyną przerywania ciąży w polskich szpitalach. Rocznie wykonywano ponad tysiąc aborcji z tego powodu.
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję