Reklama

Patrząc w niebo

Ryby

Niedziela Ogólnopolska 48/2004

12 grudnia, godz. 19.00

12 grudnia, godz. 19.00

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Pod konstelacjami Andromedy i Pegaza rozciąga się rozległy gwiazdozbiór Ryb, jeden z najważniejszych układów gwiazd. Znajduje się w nim bowiem tzw. punkt równonocy wiosennej, w którym równik niebieski przecina się z ekliptyką. To w tym miejscu Słońce znajduje się pierwszego dnia wiosny. Punkt równonocy wiosennej nazwano punktem Barana, ponieważ kiedyś znajdował się w gwiazdozbiorze o tej właśnie nazwie. Jednak z powodu zjawiska precesji punkt Barana przesunął się do konstelacji Ryb, zaś w przyszłości przesunie się jeszcze dalej - do konstelacji Wodnika. Zjawisko precesji można łatwo zrozumieć, jeżeli tylko uzmysłowimy sobie, że Ziemia zachowuje się podobnie do dziecinnego bąka, którego oś obrotu „zatacza się”, wykonując jeden pełny obrót co 26 000 lat. Dlatego co parę tysięcy lat punkt równonocy wiosennej przemieszcza się o jeden gwiazdozbiór dalej w tempie 1 stopień na 72 lata.
Od punktu Barana mierzy się tzw. rektascensję, czyli kątową odległość między południkiem niebieskim przechodzącym przez ten punkt a południkiem przechodzącym przez dany obiekt na sferze niebieskiej. Aby określić położenie gwiazdy na niebie, oprócz rektascensji należy podać jeszcze jej deklinację, czyli kątową odległość od równika niebieskiego. Ponieważ w ostatnich wiekach starej ery punkt Barana dotarł do granicy Barana i Ryb, w kulturze chrześcijańskiej „Pierwszą Rybę” zaczęto identyfikować z Chrystusem. Narodził się On właśnie wówczas, gdy punkt równonocy wiosennej przesunął się do gwiazdozbioru Ryb, sygnalizując jakby początek nowej ery.
Na wizerunkach z XIII wieku ryby połączone są pyszczkami, zaś późniejsze ryciny pokazują połączenie zupełnie odwrotne. Nazwa najjaśniejszej niebiesko-białej gwiazdy - Al Rischa z arabskiego oznacza powróz lub węzeł. W rzeczywistości jest to układ dwóch gwiazd świecących z odległości ponad 100 lat świetlnych i obiegających się nawzajem co 900 lat. W Rybach znajdziemy też odległą o 13 lat świetlnych Gwiazdę Van Maanena, która jest jednym z pierwszych odkrytych białych karłów. Jej średnica stanowi zaledwie jedną stutysięczną średnicy naszego Słońca, ale już jej masa jest od słonecznej trzy razy większa. Jedna łyżeczka materii tej gwiazdy ważyłaby na Ziemi aż 10 000 kg! W Rybach znajduje się bardzo ciekawa galaktyka spiralna M 74 o masie równej 250 miliardom mas naszego Słońca. Ta odległa o 30 milionów lat świetlnych galaktyka zawiera sporo interesujących mgławic gazowych.
Późnym wieczorem wschodzi teraz planeta Saturn, do której zbliża się jasny Księżyc. We wtorek Saturn „podwieszony” będzie pod Srebrnym Globem, który z każdym następnym dniem będzie się od niego oddalał. Dwie godziny po północy wschodzi planeta Jowisz, a nad ranem - piękna Jutrzenka. Za tydzień ta planeta Wenus widoczna będzie tuż przy czerwonym Marsie. To ostatnie tygodnie dobrych warunków obserwacji Jutrzenki, która powoli zbliża się już do Słońca. Długie miesiące była prawdziwą ozdobą naszego nieba. Wielki Wóz świeci nisko nad północnym horyzontem, również Trójkąt Letni wskazuje na zbliżającą się zimę.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

2004-12-31 00:00

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Rok dwóch papieży – podsumowanie

2025-12-30 06:47

[ TEMATY ]

papież Franciszek

Leon XIV

pl.wikipedia.org

Papież Franciszek i papież Leon XIV

Papież Franciszek i papież Leon XIV

Mijający rok przebiegał pod znakiem pontyfikatów dwóch papieży: Franciszka, zmarłego w Poniedziałek Wielkanocny 21 kwietnia i jego następcy – Leona XIV, wybranego 8 maja. Każdy z nich na swój sposób odcisnął piętno na roku 2025.

Zanim 14 lutego Ojciec Święty Jorge Bergoglio trafił do rzymskiej kliniki im. A. Gemellego z powodu obustronnego zapalenia płuc, zdążył od 16 stycznia przyjąć 14 polityków – mężczyzn i kobiet – z 8 krajów i 5 organizacji międzynarodowych. Pierwszą z tych osób była Nosipho Nausca-Jean Jezile z Republiki Południowej Afryki, przewodnicząca Światowego Komitetu ds. Bezpieczeństwa Żywnościowego, ostatnim zaś – premier Słowacji Robert Fico, którego papież przyjął w Watykanie tuż przed wyjazdem do szpitala.
CZYTAJ DALEJ

Abp Przybylski do młodych w Paryżu: bądźcie zaczynem zaufania w Kościele

2025-12-30 10:35

[ TEMATY ]

48. Europejskie Spotkanie Młodych Taizé

spotkanie Taizé

Archidiecezja Katowicka

Bądźcie zaczynem budowania wzajemnego zaufania w Kościele i świecie - powiedział do młodych katolików abp Andrzej Przybylski. Metropolita katowicki bierze udział w 48. Europejskich Spotkaniach Młodych w Paryżu.

W tegorocznych 48. Europejskich Spotkaniach Młodych w Paryżu organizowanych przez braci ze wspólnoty Taize bierze udział ponad trzydziestoosobowa grupa młodych z archidiecezji katowickiej wraz ze swoimi duszpasterzami. Polskiej młodzieży towarzyszy 10 biskupów pośród których jest również abp Andrzej Przybylski, metropolita katowicki.
CZYTAJ DALEJ

Kard. Müller w rocznicę śmierci Benedykta XVI: jego teologia darem dla Kościoła

2025-12-30 20:44

[ TEMATY ]

Benedykt XVI

Vatican Media

W wigilię 3. rocznicy śmierci Benedykta XVI, kard. Gerhard Müller przewodniczył w Bazylice św. Piotra Mszy św. za duszę zmarłego papieża. W homilii podkreślił, że był on „jednym z największych teologów na Tronie Piotrowym” a jego spuścizna teologiczna to dar dla całego Kościoła, z którego czerpać mogą wszyscy - informuje Vatican News.

Nawiązując do powołania każdego człowieka, jakim jest poznanie Boga i Prawdy, którą On objawia, kard. Gerhard Müller, wieloletni współpracownik Benedykta XVI, przypomniał, że „Joseph Ratzinger zawsze pojmował siebie jako współpracownika prawdy”, oddanego „na służbę Słowu”. Wyrazem tej postawy były m.in. najwyższe standardy i precyzja teologiczna, jakie pielęgnował najpierw jako prefekt ówczesnej Kongregacji Nauki Wiary, a następnie po wyborze na papieża.
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję