Reklama

Józef Chociszewski przypomniany

W Bibliotece Publicznej Miasta Gniezna otwarto wystawę zatytułowaną "Józef Chociszewski - gnieźnieńskie lata". Ekspozycja przygotowana została z okazji 165. rocznicy urodzin znanego działacza oświatowego, autora i wydawcy wielu książek, redaktora "Gazety Gnieźnieńskiej". Wernisaż poprzedził wykład Elżbiety Urbaniak, kustosza Muzeum Początków Państwa Polskiego, na temat życia i działalności Józefa Chociszewskiego.

Niedziela gnieźnieńska 43/2002

Archiwum

Wystawa "Józef Chociszewski - gnieźnieńskie lata"

Wystawa Józef Chociszewski - gnieźnieńskie lata

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Józef Chociszewski urodził się 28 lutego 1837 r. w Chełście koło Czarnkowa. Był najstarszym synem nauczyciela Jakuba i Marii z Dymków. Posłany przez ojca do gimnazjum w Trzemesznie nie ukończył szkoły. Bardziej niż w naukę angażował się w działalność na rzecz zespolenia Słowian, co miało być warunkiem odrodzenia Polski. Założył w Trzemesznie Towarzystwo Wszechsłowiańskie. Potem zakładał tajne organizacje młodzieżowe w okolicznych szkołach. Krótko pracował jako korektor w redakcji Dziennika Poznańskiego. Później wyjechał do Cieszyna i do Chełmna, gdzie współredagował lokalne gazety.
Od roku 1869 J. Chociszewski związał się z Wielkopolską. Początkowo w Poznaniu prowadził własną księgarnię wysyłkową i wydawał popularne książki dla ludu. We wrześniu 1895 r. przeprowadził się do Gniezna. Objął redakcję Gazety Gnieźnieńskiej. Gazeta nosiła podtytuł: "Pismo polityczne dla oświaty i polepszenia doli ludu polskiego". Józef Chociszewski podkreślał, jak ważne jest polskie pismo w sytuacji, gdy w Gnieźnie ukazywały się aż cztery niemieckie gazety. Po kilku miesiącach musiał jednak opuścić redakcję. Główną przyczyną wyrzucenia go z redakcji był antyniemiecki kurs, jaki Józef Chociszewski nadał gazecie. Sytuacja zmusiła go do założenia własnej księgarni i rozwinięcia na szeroką skalę działalności wydawniczej. Mimo podeszłego wieku wydał w Gnieźnie 83 tytuły nowych książek.
Obok księgarni J. Chociszewski prowadził wypożyczalnię książek. Z czytelników odwiedzających tę placówkę uczynił grupę młodych przyjaciół książki. Organizował dla nich wycieczki i zabawy, czytał im książki, uczył patriotycznych pieśni i wierszy, opowiadał o chlubnych i tragicznych momentach polskiej historii. Za swoją działalność był wielokrotnie więziony. J. Chociszewski zmarł 11 listopada 1914 r., nie doczekawszy niepodległości Ojczyzny. Został pochowany na cmentarzu Świętego Krzyża w Gnieźnie.
Bibliografia prac J. Chociszewskiego obejmuje 150 pozycji, nie licząc wydanych przez niego czasopism i kalendarzy, gier towarzyskich i pocztówek. Pisał powiastki, opowiadania, gawędy, humoreski, bajki, sztuki sceniczne, podręczniki, książki historyczne i broszury okolicznościowe. Prawie do śmierci wydawał pocztówki, chociaż ich tematyka drażniła policję, narażając go na szykany i kary. Gry towarzyskie spełniały jednocześnie walor edukacyjny - uczyły geografii i historii. Na wystawie w Bibliotece Publicznej można zobaczyć zarówno grę planszową, jak i mapę wydaną przez J. Chociszewskiego. Zaprezentowana jest także kolekcja pocztówek - polskie stroje ludowe i kilkadziesiąt książek, których autorem bądź edytorem był J. Chociszewski. Najwięcej pozycji pochodzi ze zbiorów Muzeum Początków Państwa Polskiego, a także z Biblioteki Publicznej i zbiorów prywatnych.
Dla uczczenia pamięci Józefa Chociszewskiego nadano w Gnieźnie jego imię jednej z ulic. Podczas wernisażu Ludwik Krumrey (jeden z autorów koncepcji i opracowania wystawy, obok Elżbiety Urbaniak i Janusza Ambroży, dyrektora gnieźnieńskiej biblioteki) zaproponował, żeby Józefa Chociszewskiego uczynić patronem Biblioteki Publicznej Miasta Gniezna i umieścić tablicę pamiątkową na budynku biblioteki. Kilka osób poddało też myśl, aby J. Chociszewskiego przyjęła za patrona jedna z miejscowych szkół, zaś jej uczniowie przejęli pieczę nad grobem patrona.

Wystawa w bibliotece przy ul. Staszica 12 będzie czynna do końca listopada. Ekspozycję można zwiedzać indywidualnie lub grupowo, codziennie w godzinach 10.00-15.00, po uprzednim zgłoszeniu w administracji biblioteki, telefon (0-61) 426-32-61.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

2002-12-31 00:00

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Rozważania na niedzielę ks. Mariusza Rosika: Filoteos zakłada okulary

2025-08-19 11:18

[ TEMATY ]

rozważania

Ks. Mariusz Rosik

Adobe Stock

Był rok 1873, kiedy metropolita Konstantynopola Filoteos Bryennios otoczył się księgami biblioteki Hospicjum św. Krzyża. Pogrążony w lekturze, natrafił na manuskrypt pochodzący z XI stulecia. Hierarcha zanurzył się lekturze… Już w pierwszych zdaniach wyczytał: „Dwie są drogi, jedna droga życia, a druga śmierci – i wielka jest różnica między nimi. Oto droga życia: Przede wszystkim będziesz miłował Boga, który cię stworzył, następnie zaś bliźniego twego jak siebie samego, a czego nie chcesz, by ktoś ci robił, tego wszystkiego i ty także nie rób drugiemu”.

Odkryty przez Filoteosa apokryf, któremu nadano tytuł Nauka Dwunastu Apostołów, jest bardzo wczesny. Badacze datują go na koniec pierwszego stulecia, a jako miejsce jego powstania wskazują Syrię. Przytoczony powyżej fragment mógłby stać się doskonałym komentarzem do słów Jezusa, zanotowanych przez Łukasza w tym samym mniej więcej czasie: „Przyjdą ze wschodu i zachodu, z północy i południa, i siądą za stołem w królestwie Bożym. Tak oto są ostatni, którzy będą pierwszymi, i są pierwsi, którzy będą ostatnimi” (Łk 13,29-30). Jeśli sprawiedliwi przyjdą do królestwa Bożego, to kroczyć tam będą drogą życia – musiał myśleć Filoteos – a na niej drogowskazem jest przykazanie miłości Boga i bliźniego. Wskazanie na cztery strony świata dzisiejszemu czytelnikowi Ewangelii wydaje się zupełnie zrozumiałe, jednak pierwszych słuchaczy Nauczyciela z Nazaretu słowa te musiały szokować. Przecież królestwo Boże przeznaczone jest tylko dla wybranych, dla należących do narodu Boga, dla Żydów, którzy odziedziczyli obietnice dane Abrahamowi! Mówiąc o czterech stronach świata, Jezus włącza w zbawcze oddziaływanie Boga także pogan. To właśnie oni, choć przez wyznawców judaizmu uznani byli za ostatnich, staną się pierwszymi!…
CZYTAJ DALEJ

Ingres biskupa Edwarda Kawy do katedry w Kamieńcu Podolskim

2025-08-23 13:33

Miłość, która jest powołana do niesienia ludziom Dobrej Nowiny i przemieniania świata, powinna znajdować odzwierciedlenie zarówno w naszym życiu społecznym, jak i w życiu kościelnym - mówił bp Edward Kawa w homilii podczas ingresu do katedy św. Apostołów Piotra i Pawła w Kamieńcu Podolskim. Przed uroczystością nawiązał do słów Jana Pawła II wypowiedzianych w Wadowicach, odnosząc je do swojej dotychczasowej posługi we Lwowie: "Tu wszystko się zaczęło".

Dotychczasowy biskup pomocniczy Archidiecezji Lwowskiej Edward Kawa został mianowany nowym biskupem diecezjalnym diecezji kamieniecko-podolskiej 1 lipca 2025 roku, po tym jak papież Leon XIV przyjął rezygnację biskupa Leona Dubrawskiego w związku z osiągnięciem przez niego wieku emerytalnego.
CZYTAJ DALEJ

Szkoła w remoncie dusz – dokąd prowadzą reformy edukacji?

2025-08-23 21:02

[ TEMATY ]

szkoła

edukacja

Red.

Andrzej Sosnowski

Andrzej Sosnowski

Gdy dzwonek zabrzmi inaczej 1 września 2025 roku uczniowie usłyszą szkolny dzwonek, ale jego ton nie będzie już taki sam. Ministerstwo Edukacji postanowiło gruntownie przebudować plan lekcji, kalendarz roku szkolnego i system oceniania. W życie wchodzą nowe przedmioty, zmienia się rytm ferii zimowych, wprowadzane są testy sprawnościowe i nowe metody oceniania uczniów z niepełnosprawnościami. Cele reform – jak podkreśla MEN – to przygotowanie młodzieży do rynku pracy, rozwój kompetencji cyfrowych i wyrównanie szans edukacyjnych.

Brzmi jak techniczna modernizacja. Jednak w tym całym zamieszaniu pojawia się pytanie o coś bardziej fundamentalnego – o wychowanie duchowe młodego pokolenia.
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję