Pionier wśród księży

Do Wrocławia przybył na studia rolnicze w 1946 r. Podczas odwiedzin w ruinach kościoła św. Michała Archanioła zdecydował, że zostanie księdzem. W filmie biograficznym, którego był bohaterem, tak wspomina tamte chwile: – Kościół to były same mury. Stałem pośrodku, gdzie wisiał strop. Był tam ołtarz zbity z osmolonych desek wyciągniętych z gruzów, ale przykryty białym obrusem. I tak sobie myślałem: „Ołtarz jest, ludzie siedzą, a księdza nie ma...”. I wtedy przeszła mi myśl „A może ty zostałbyś księdzem?”. Postanowiłem wtedy, że pójdę do Seminarium. Ks. Tadeusz Zajkowski, kolega kursowy bp. Józefa: – Zgłosiliśmy się do Seminarium w różnym czasie. Ale wszyscy w 1947 r. Młodzie ludzie przychodzili z różnymi motywacjami, część, aby odzyskać wiarę i człowieczeństwo. Nie wszyscy chcieli zostać kapłanami. Z dwudziestu kilku kandydatów ostatecznie zostało czternastu. Warunki materialne były bardzo trudne. Budynek Seminarium był częściowo zburzony, klerycy musieli także odgruzowywać m.in. Ostrów Tumski. Ponieważ diecezja potrzebowała duszpasterzy a stosunki państwo – Kościół były coraz bardziej napięte, nauka nie trwała długo. Rocznik bp. Pazdura wyświęcony został w grudniu 1951 r. przez kard. Wyszyńskiego.

Wychowawca

Młody duszpasterz pracował w dolnośląskich parafiach (Oleśnica, Świdnica, Chojnów), był także zarządcą gospodarstwa rolnego diecezji w Trestnie, studiował także teologię w Warszawie i Rzymie. – To był najlepszy proboszcz, jakiego miałem – mówi ks. Ryszard Staszak, proboszcz z Sulistrowic, przed laty wikary w parafii w Chojnowie. – Był otwarty, wszystkich jednakowo traktował, umiał cieszyć się z osiągnięć wikarego. Ze studiów w Rzymie miał taki ekspres do kawy. Rano, gdy wstawaliśmy, robił nam wszystkim kawę. – Wytwarzał zawsze rodzinną atmosferę – dodaje ks. prof. Józef Swastek – u niego gość w dom, to Bóg w dom. Jednak najdłużej, bo 25 lat, ks. Pazdur związany był z Seminarium we Wrocławiu. Spod jego ręki wyszły setki kapłanów. Dziś to oni kształtują oblicze dolnośląskiego Kościoła. – Wychowywał sobą – mówi ks. prof. Swastek – Wystarczyło na niego popatrzeć. Drzwi miał otwarte, nie wyznaczał czasu, kiedy rozmowa ma się skończyć. Jego wychowankowie podkreślają, że człowiek był dla niego na pierwszym miejscu. – Mam do dzisiaj wiele notatek z jego bardzo mądrych konferencji. Czasem do nich zaglądam – mówi bp świdnicki Ignacy Dec. – Był taki bezpośredni, ludzki, bardzo życzliwy. Na rozmowach z nim wyczuwało się dobroć, która promieniowała z niego. Był dla nas takim zatroskanym o życie duchowe, modlitewne ojcem. – W jego osobie słowo łączyło się ze świadectwem – dodaje ks. Marian Biskup, dyrektor Wydziału Duszpasterskiego wrocławskiej kurii. – To nas porywało. Kiedy klęczał i prowadził adorację, to było echo jego wnętrza, jego wiary, jego miłości do Chrystusa i Kościoła. Również w życiu duchowym ks. prof. Włodzimierza Wołyńca, rektora Papieskiego Wydziału Teologicznego we Wrocławiu, bp Józef odegrał znaczącą rolę: – W Seminarium uczył nas nie tylko szacunku do Słowa Bożego, ale umiejętności obcowania ze Słowem Bożym. Pamiętam, jak zachęcał nas, aby na każdej przerwie między wykładami pójść do kaplicy i pomodlić się czytaniami z dnia. Umiał też słuchać z uwagą każdej wypowiedzi – dodaje ks. Wołyniec. – Można było mu powiedzieć wszystko i czułem, że mogę przy nim wypowiedzieć, co mnie boli, co mam w sercu na dnie.

Ojciec biskup

– Już podczas pierwszego spotkania w Seminarium ks. Pazdur zrobił na mnie dobre wrażenie – mówi kard. Henryk Gulbinowicz. – Poznałem go, kiedy śp. ks. rektor Majka zaprosił mnie na rekolekcje dla młodzieży akademickiej do Seminarium. Widać było, że rozumie tę młodzież, że jest z nią. Kilkanaście lat później, po objęciu diecezji wrocławskiej przez ówczesnego administratora apostolskiego w Białymstoku abp. Henryka Gulbinowicza, drogi obu kapłanów zeszły się znowu. Istotny był 1984 r. – Rok 1984, wszyscy biskupi się rozeszli, trzeba było szukać nowych sił, los padł na ks. Józefa Pazdura, ojca duchownego naszego Seminarium – dodaje kard. Gulbinowicz. – Stolica Święta na moją prośbę odpowiedziała pozytywnie. W filmie biograficznym bp Józef wspomina tamte chwile: – Zdziwiłem się! Nawet nie marzyłem, żeby być biskupem i nie miałem możliwości. Na ogół trzeba mieć doktorat. Więc ja się nie przygotowywałem na biskupa, tylko na ojca duchownego. Ks. prof. Swastek: – Gdy został biskupem to była euforia radości. Ja przeżywałem tutaj różne nominacje biskupie, ale ani w diecezji ani w tym środowisku nie było takiej radości jak w grudniu, kiedy ks. Józef został ogłoszony biskupem.

Kolejne lata to czas posługi pasterskiej w ogromnej diecezji. Słynne były zwłaszcza kilkudniowe wizytacje w parafiach. – Ojcowskie oddziaływanie, które tak charakteryzowało go jako kapłana, kontynuował już jako biskup – mówi abp senior diecezji wrocławskiej Marian Gołębiewski. – On wyzwalał energię u księży, którzy chcieli po prostu wychodzić mu na spotkanie – dodaje ks. prof. Swastek. – Był takim czynnikiem, który stymuluje i inspiruje do dobrego działania. Jego posłudze towarzyszył ogromny moralny autorytet. – Księża nie zawsze zwracali się do niego „Ojcze biskupie” – mówi historyk – Ale tak jak do kard. Hlonda i prymasa Wyszyńskiego „Ojcze”. Jako biskup wyczulony był także na problemy współczesnej katolickiej rodziny. Na organizowane pod jego patronatem w Sulistrowiczkach Spotkania Małżeństw każdego roku przybywało – także kiedy był już na emeryturze – setki rodzin.

Życiowe motto

– Na człowieczeństwie może być zbudowane dobre kapłaństwo i ofiarna służba – mówi ks. prof. Swastek – Bp Pazdur był tego przykładem. – Miał często zwyczaj rozpoczynać Msze św. od trzech słów „dziękuję, przepraszam, proszę” – dodaje bp Dec. – Mówił, że są to najpiękniejsze słowa w ludzkim języku, które świadczą o kulturze duchowej człowieka.

Ks. Marian Biskup: – Do jego mieszkania zawsze można było wejść, czy rano, czy w południe, czy wieczorem. Wchodziło się, by uzyskać siłę duchową, wewnętrzną. Nawet jak się wpadło na chwilę, przypadkowo, to na ciepło, serdeczność i dobro można było liczyć.

Jest z nami

Dziś wielu kapłanów otwarcie przyznaje się i jest dumnych z bycia uczniem bp. Józefa. – Wiele zawdzięczam Ojcu biskupowi i cieszę się, że Pan Bóg postawił takiego człowieka na drodze mojego życia. Zawsze się czułem, czuję i będę czuł jego uczniem i wychowankiem – przyznaje ks. Marian Biskup. – Bp Józef wycisnął na mojej duchowości mocne piętno – mówi ks. prof. Wołyniec – Uczył mnie wrażliwości na Słowo Boże ale też wrażliwości na drugiego człowieka. – Nie tylko czuję się jego uczniem, ale nadal nim jestem – dodaje ks. Biskup.

Wg ks. prof. Swastka: – Wytworzył się specjalny typ księdza dolnośląskiego, z pewnymi niepowtarzalnymi w innych diecezjach cechami. Widziałbym te pozytywy dolnośląskiego kapłana w błogosławionym wpływie sługi Bożego ks. Aleksandra Zienkiewicza i właśnie bp. Józefa Pazdura.

* * *

Abp Józef Kupny

Z głębokim żalem i chrześcijańską nadzieją informuję, że odszedł do domu Ojca bp senior Józef Pazdur. W pamięci wszystkich, którzy spotkali na swojej drodze śp. biskupa Józefa, pozostał jako serdeczny ojciec. Niezwykła dobroć i pokora połączone z autentyczną miłością Boga i człowieka sprawiły, że ludzie, którzy się z nim spotykali, nigdy nie mieli problemów ze zrozumieniem co znaczy, że kapłan staje wobec nich in persona Christi. Dzięki nauczaniu śp. bp. Józefa pokolenia duchownych i świeckich pamiętają, że zarówno stając na modlitwie przed Bogiem, jaki i patrząc w oczy braciom i siostrom, zawsze będzie im do twarzy ze słowami, które tak często powtarzał: „przepraszam, proszę i dziękuję”. W ten sposób jego osobowość i duchowość promieniują dziś w tysiącach osób, które żyją blisko Jezusa i dają świadectwo spotkania na swojej drodze prawdziwego świadka Jezusowej miłości. Wiele by można mówić o zmarłym śp. bp. Józefie, o jego dobroci, życzliwości, łagodności. Myślę, że będzie jeszcze czas, aby na modlitwie wracać do tego wspaniałego biskupa i kapłana.