Zamykane są kościoły, biskupi udzielają dyspensy od uczestnictwa w niedzielnej Mszy św., dostosowując się do zaleceń władz państwowych. Nie chcą jednak efektu oblężonej twierdzy pełnej spanikowanych ludzi.

„Starajcie się szerzyć spokój, nie panikę. Obecny czas przypomina o kruchości ludzkiego życia i o naszej zależności od siebie i od Boga. Trzeba przezwyciężyć pokusy rozpaczy, by szerzyć pogodę ducha, a nie zamieszanie, solidarność – nie egoizm” – wskazał prymas Irlandii abp Eamon Martin. Hierarcha odprawił Mszę św. w dniu św. Patryka w pustej katedrze. Jak się wtedy czuł, możemy się tylko domyślać, ale to on napisał słowa, które powinny się stać mottem dla chrześcijan doświadczonych koronawirusem: nie siejcie paniki, siejcie nadzieję”.

Wszędzie sytuacja wygląda podobnie, tylko ludzie reagują inaczej. W Czechach wprowadzono ogólnokrajową kwarantannę, a publiczne liturgie zostały zakazane przez państwo. Dopiero interwencja kard. Dominika Duki sprawiła, że władze pozwoliły na odprawianie Eucharystii, ale tylko w obecności maksymalnie 10 osób.

„Apeluję, by nie ulegać epidemii strachu i tchórzostwa. Największą ochroną przed zachorowaniem są odwaga, wytrwałość i cierpliwość” – napisał metropolita Pragi.

„Kwarantanna nie może nas oddzielić od Boga. Koronawirus nie może doprowadzić do zerwania łączących nas więzi wiary. Na obecny kryzys trzeba odpowiadać intensywną modlitwą” – woła abp Światosław Szewczuk, zwierzchnik ukraińskiego Kościoła greckokatolickiego, którego najbardziej niepokoi los ludzi z regionów objętych konfliktem z Rosją. „Cierpiący na skutek wojny są też najbardziej narażeni ze względu na niski poziom służby zdrowia. Oni potrzebują teraz nadzwyczajnego wsparcia. Bo ci, którzy pozostali w strefie wojennej, to w zdecydowanej większości ludzie starsi”.

Na drugim końcu Europy, w Hiszpanii, gdzie tylko w Madrycie jest ponad 2 tys. chorych, nawet muzułmanie zamknęli meczety. „Prewencja przed zakażeniem jest w obecnej chwili odpowiedzialnością obywatelską i chrześcijańską najwyższej wagi” – napisali w specjalnym komunikacie hiszpańscy biskupi i udzielili wiernym dyspensy od obowiązku uczestniczenia w niedzielnej Eucharystii. Kościołów jednak nie zamknięto, by ludzie pojedynczo mogli wejść na chwilę modlitwy. Wyjątkiem jest diecezja Vitoria w Kraju Basków, gdzie epidemia zbiera tak ogromne żniwo, że tamtejszy biskup zdecydował się w końcu na ten drastyczny krok.

We włoskim Asyżu franciszkanie rozkołysali dzwony, które mają przypominać ludziom o modlitwie za wstawiennictwem św. Franciszka i św. Klary. Dzwony biją też na znak solidarności z osobami dotkniętymi koronawirusem, z pracownikami medycznymi i wolontariuszami, których we Włoszech powszechnie określa się mianem bohaterów.

Swoistym znakiem czasu jest też sytuacja we francuskim Lourdes. Po raz pierwszy od czasu objawień zamknięto słynne sanktuarium, a przy grocie objawień zostało jedynie trzydziestu kapelanów, którzy odmawiają – transmitowaną przez internet – specjalną nowennę o uwolnienie od epidemii.

W Anglii kard. Vincent Nichols zwrócił się do wiernych ze specjalnym apelem: „Myślę, że mamy dwie zasady głęboko zakorzenione w naszej kulturze, wywodzące się z tradycji judeochrześcijańskiej: jedna to «czcij ojca i matkę», a druga – «kochaj bliźniego jak siebie samego». Myślę, że ludzie w tym kraju są dojrzali na tyle, by nie stracić z oczu tych zasad”.

Kardynał John Dew z Nowej Zelandii radzi swoim rodakom, by czas tego niezwykłego Wielkiego Postu potraktować jako czas rekolekcji w samotności. „Na całym świecie są tysiące ludzi, którzy obecnie są w samoizolacji, boją się zarazić. To dobry czas, żeby lepiej wykorzystać Wielki Post, znaleźć czas na modlitwę, czytanie Pisma Świętego, skorzystać z aplikacji modlitewnych, których w internecie jest niemało, przeżyć ten czas w duchu rekolekcji, nauczyć się być samemu ze swoimi myślami. To nie tak, że nic od nas nie zależy. Jest całe mnóstwo rzeczy, które ludzie mogą zrobić, żeby zapobiec rozprzestrzenianiu się wirusa”.

W całej Europie istnieje możliwość uczestniczenia w liturgii bez wychodzenia z domu. Swoistym znakiem czasu jest postawa nawet krytycznych wobec Kościoła mediów, które wprowadziły do swoich ramówek transmisje niedzielnych Mszy św.