Czym jest - czemu służy? To skupisko roślin wymienionych w Biblii, ewentualnie - jako uzupełnienie - występujących w rejonie Ziemi Świętej. Rośliny, dobrane według testamentalnego klucza, są unikatową ilustracją Biblii, zachętą do jej lektury, nietypowym sprawdzianem ze znajomości Słowa Bożego, wreszcie lekcją ogrodnictwa i koegzystencji ludzi ze światem przyrody, w której nic nie jest zbyteczne, ani przypadkowe.
Od pomysłu do powstania ogrodu w Proszowicach minęły 3 lata. Na eksperyment zaproponowany przez dr Zofię Włodarczyk z Uniwersytetu Rolniczego im. H. Kołłątaja w Krakowie (Wydział Ogrodniczy, Katedra Roślin Ozdobnych), pozytywnie odpowiedziała Caritas Diecezji Kieleckiej. To właśnie przy placówce Caritas w Proszowicach na ponaddziesięcioarowej powierzchni przed Domem św. Brata Alberta wykreowano oazę roślin, zapraszającą do wycieczki po Biblii - i Ziemi Świętej. Samo podziwianie młodych, choć już dość okazałych roślin, jest rzeczą wtórną. Trzeba sobie zadać trochę trudu i pomedytować z Biblią albo chociaż uważnie przestudiować wyryte na kamiennych tablicach inskrypcje, rozmieszone pomiędzy roślinami.
Oto miniwinniczka, ze swobodnie wyprowadzonymi ku słońcu pojedynczymi pędami wypielęgnowanej winorośli. „Ja jestem krzewem winnym, wy latoroślami, kto trwa we mnie, a ja w nim, ten przynosi owoc obfity” (J 15, 5). Nieopodal - przykład niespotykanej uprawy winorośli w tzw. rożkach: na stercie kamieni ułożonych w kopiec wije się pojedynczy dorodny pęd. Trzeba spróbować odnaleźć to miejsce, w którym Biblia mówi o tego typu winnicy, o tych właśnie rożkach. Winorośl, wino, krzew winny to ulubiony motyw roślinny w Biblii, wymieniany więcej niż 200 razy... I winorośl to jedna z siedmiu roślin, które stanowią nieodzowny element ogrodu biblijnego. Oprócz niej są to: figa, oliwka, granat, palma daktylowa, pszenica, jęczmień.
Oliwniki (dobrze zastępują oliwki, które raczej nie udałyby się w naszym klimacie) przywołują scenę dramatycznej modlitwy Jezusa w Ogrodzie Oliwnym (o tamtym wydarzeniu, o gajach oliwnych i miejscach uprawy oliwek informuje, jak w wielu innych punktach Ogrodu Biblijnego, odpowiednia tablica).
Centrum ogrodu w Proszowicach stanowi obszar roślin ozdobnych otoczonych drewnianymi kratkowanymi pergolami. Ta część ogrodu jest inspirowana Księgą Pieśni nad Pieśniami, a czerwone i bladoróżowe róże wokół altany sugerują strumienie, wychodzące z serca Jezusa Miłosiernego. W obrębie altany wczesną wiosną rozkwita wszystkimi kolorami ponad 300 roślin cebulowych, m.in. krokusów, tulipanów, narcyzów, hiacyntów. Wszystkie bez wyjątku mają po sześć płatków - każdy z najmniejszych kwiatuszków - bo to cecha przywoływanych przez Jezusa „lilii polnych”.
Te rośliny, latem i jesienią zastąpione lobelią, miodunką itp. stanowią naturalne tło dla tzw. Studni Jakuba, obramowanej kamiennym ośmiobokiem (Osiem Błogosławieństw), przypominającej scenę rozmowy Jezusa z Samarytanką. Natomiast ukształtowane z wiecznie zielonych krzewinek bukszpanu litery alfa i omega, zarys krzyża i menory (a wszystko to na tle jasnego żwiru) to z pewnością czytelne znaki dla odpoczywających.
I jeszcze koniecznie trzeba przejść przez płynący w uregulowanym korycie strumień - czyli Morze Czerwone, nasze obuwie nie ucierpi przy tym na pewno. Pod dającą już cień morwą - szklany pojemnik z dobrze znanymi wszystkim ziarenkami gorczycy. Jezus powiedział: „Gdybyście mieli wiarę, jak ziarenko gorczycy, powiedzielibyście tej morwie, wyrwij się z korzeniem i przesadź się w morze, a byłaby wam posłuszna” (Łk 17, 6). Trudno oprzeć się refleksji, na ile głęboka i ufna jest moja wiara?
Chleb św. Jana już zawiązał strąki (to te znane z przypowieści o synu marnotrawnym), figa doczekała się w naszym klimacie owoców. Wiele z tych egzotycznych, delikatnych roślin przekazał Ogród Botaniczny z Krakowa. Część z nich (w tym figa) rośnie w dużych donicach, a zimy, jak dotąd, spędza pod zadaszeniem, ale w niezbyt dogodnych warunkach, np. w pomieszczeniach biurowych. Przed opiekunami ogrodu stanęła konieczność budowy oranżerii. Zimowania w szklarniowych warunkach wymagają m.in. obficie kwitnące oleandry, dwukolczak śródziemnomorski (prawdopodobnie z tej rośliny, o dwóch kolcach wyrastających przy każdym liściu, zrobiono koronę cierniową), aromatyczne drzewo laurowe, cyprys, pistacja lentyszek, cedrat i symbolizujący przetrwanie mirt. Niektóre z tych roślin ze swą bogatą symboliką są wykorzystywane w zwyczajach żydowskich i naszych, rodzimych. Kto do niedawna wyobrażał sobie strój, wianek, bukiet panny młodej bez gałązek mirtu, sprzyjających, jak wierzono, przetrwaniu? Okazały platan wystrzelił w górę, tuż obok najprawdziwsza akacja z Pustyni Judzkiej, „chwiejąca się na wietrze” trzcina, rycynus o palczastych, efektownych liściach (przy tej roślinie siedział biblijny Jonasz), tzw. „łzy Hioba” (nasiona rośliny to materiał na paciorki różańca), melon, arbuzy... Nieopisanie pachną zioła: ruta, kolendra, kminek, mięta i koper.
Obrazy i aromaty Ogrodu Biblijnego zapadają w pamięć. Jego uroda i zdrowy wygląd to zasługa personelu Domu św. Brata Alberta z dyrektor placówki Urszulą Jarosz i ogrodnikiem panem Józefem Galusem, całym sercem oddanym idei ogrodu. - Nasz ogród nie przetrwałby bez osób, które nie kochają roślin i nie umieją ich pielęgnować - mówi pomysłodawczyni dr Z. Włodarczyk. Dziękuje Caritas Kieleckiej z dyr. ks. Stanisławem Słowikiem. - Bez wahania zdecydowali się na ten bądź co bądź nowy eksperyment - mówi.
Ks. Słowik bynajmniej nie żałuję. - To ciekawa, niecodzienna idea - uważa. Wyjaśnia, że w skali tygodnia miejsce odwiedza od kilkudziesięciu do stu osób. Edukacyjne walory ogrodu mogą wykorzystać grupy studentów i uczniów z katechetami, polonistami, nauczycielami biologii. Jak zapewnia dyr. Urszula Jarosz, mieszkańcy Proszowic lubią sobie tutaj odpocząć, pomodlić się z książeczką do nabożeństwa, a ślubne pary - utrwalić wyjątkowy moment w wyjątkowym ogrodzie.
Ogród stanowi niemałą atrakcję przeżywających 650 lat, ruchliwych i tętniących życiem Proszowic oraz wielką radość dla obcujących z nim na co dzień mieszkańców Domu św. Brata Alberta.